به گزارش اقتصاد آنلاین؛ دریافت مالیات از خانه‌های خالی با هدف ساماندهی بازار مسکن مدتی است که به مرحله اجرا درآمد. طرح مالیات بر خانه‌های خالی در تیر ۱۳۹۹ به تصویب مجلس رسید و سپس به شورای نگهبان ارسال شد و بعد از رفع ایرادات این طرح به مرحله اجرا درآمد.
در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر اگر واحد مسکونی ۱۲۰ روز خالی باشد، باید مالیات پرداخت کند
براساس این قانون واحدهای مسکونی که اطلاعات اقامت و مالکیت آنها در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت نشود در حکم خانه خالی محسوب می‌شوند در شهرهای بالای ۱۰۰ هزار نفر اگر واحد مسکونی بیش از ۱۲۰ روز خالی از سکنه باشد، باید مالیات پرداخت کند.
طبق قانون مالیات بر خانه‌های خالی، ضرایب مالیاتی در این قانون برای خانه‌های خالی تعیین شده است، از این‌رو مالکان مکلف هستند تا در سامانه اسکان ثبت‌نام کنند و وزارت راه و شهرسازی بعد از شناسایی واحدهای خالی، موارد را به سازمان امور مالیاتی ابلاغ می‌کند.
براساس ماده ۵۴ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم، فقط اطلاعاتی که از طریق سامانه ملی املاک و اسکان کشور در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار می‌گیرد، ملاک عمل برای مطالبه واحدهای مسکونی خالی است و با پرداخت نکردن مالیات قطعی توسط مالکان، خانه‌های خالی ممنوع‌المعامله می‌شوند.
اما آمارهای چند ماه گذشته نشان می دهد که اخذ مالیات از خانه های خالی از سکنه آنچنان هم که باید موفق می بود نشده است. هر چند مقامات وزارت راه و شهرسازی نسبت به اجرای این قانون بسیار خشنود هستند.
بذرپاش: تاکنون ۱۲۰ هزار مسکن خالی به سازمان امور مالیاتی معرفی شده است
اخیرا مهرداد بذرپاش وزیر راه و شهرسازی در خصوص اجرای قانون مالیات بر خانه های خالی از سکنه گفته است که تاکنون ۱۲۰ هزار مسکن خالی به سازمان امور مالیاتی معرفی شده است اما برای موفقیت در این قانون باید بانک اطلاعاتی قوی تری داشته باشیم.
۱۸۰ هزار خانه خالی به بازار مسکن عرضه شود
بذرپاش همراهی مجلس یازدهم را در تصویب قوانین دولت در بخش‌های مسکن مناسب ارزیابی کرد و افزود: در ابتدای دولت سیزدهم قانون جهش تولید مسکن تصویب و ابلاغ شد که کمک حال دولت در بخش مسکن بود. همچنین با تصویب قانون ساماندهی بازار زمین، مسکن و اجاره‌بها، و راه‌اندازی سامانه املاک و اسکان، امکان شناسایی خانه‌های خالی و عرضه آنها به بازار مسکن میسر شد. در همین رابطه ۱۲۰ هزار خانه خالی شناسایی و به سازمان امور مالیاتی برای اخذ مالیات معرفی شد. این اقدام سبب شد تا ۱۸۰ هزار خانه خالی به بازار مسکن عرضه شود.
هر چند جهانگیر رحیمی مدیرکل حسابرسی سازمان امور مالیاتی در مقابل این اظهارات و در پاسخ به این سوال که خانه‌های خالی از سکنه در سال ۱۴۰۲ چه تعداد است؟ می گوید: هنوز فهرست این ۱۲۰ هزار خانه خالی از سکنه توسط وزارت راه و شهرسازی به سازمان امور مالیاتی ارسال نشده است.
رحیمی: فهرست ۱۲۰ هزار خانه خالی توسط وزارت راه به سازمان مالیاتی ارسال نشده است
رحیمی با اشاره به اینکه طبق قانون مالیات بر خانه‌های خالی از سکنه، تاکنون بالغ بر ۱۲۵ هزار خانه خالی در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ شناسایی شده اند که از این میان تاکنون هزار و صد واحد مسکونی، مجموعا ۱۵۰ میلیارد تومان مالیات پرداخته اند گفت: اخذ مالیات از خانه‌های خالی از سال ۱۴۰۱ در دستور کار سازمان امور مالیاتی قرار گرفته است. تعداد خانه‌هایی که در سال ۱۴۰۰ شناسایی شده، ۶۶ هزار و ۶۰۰ خانه است که مربوط به ۴۰ هزار و ۵۸۰ مالک است.
وی ادامه داد: همچنین تعداد خانه‌های خالی از سکنه که در سال ۱۴۰۱ مشمول مالیات شده اند، بالغ بر ۵۸ هزار و ۵۸۷ است. مجموع مالیات اخذ شده طی این دوسال نیز ۱۵۰ میلیارد تومان بوده که از تعداد یک هزار و ۱۰۰ خانه اخذ شده است.
شورای نگهبان ۲۶ آذر ۱۳۹۹ پس از دو بار رفت و برگشت با مجلس شورای اسلامی و رفع ایرادات به متن اصلاح قانون مالیات بر خانه خالی، آن را مورد تأیید قرار داد. مطابق این قانون از خانه‌های خالی در سال اول ۶ برابر مالیات بر درآمد اجاره اخذ خواهد شد و برای افراد دارای ۵ خانه و بیشتر، به ازای تمام واحدهای مسکونی این ضریب دو برابر می‌شود.
آمار ۷ سال قبل می‌گوید ۲.۵ میلیون خانه خالی در ایران وجود دارد که حدود ۱۰ برابر کشور انگلیس است. در حال حاضر کشورهای توسعه یافته از ابزار مالیات بر خانه های خالی به منظور کنترل قیمت‌ها و کاهش فشار تقاضا بر بازار مسکن استفاده می‌کنند. گفته می‌شود در تایوان هر یک درصد مالیات خانه‌های خالی باعث کاهش ۴ تا ۸ درصدی قیمت‌ها در بازار مسکن می‌شود.
رویای اخذ مالیات از خانه‌های خالی در ایران به سال ۱۳۵۲ برمی‌گردد؛ طرحی که در سال ۱۳۶۶ نیز به قانون تصویب شد، اما به دلیل نبود مکانیزم اصولی هرگز شکل اجرا به خود نگرفت.
طبق آمار تا ششم دی ماه سال گذشته ۵۹ هزار واحد خالی از سوی وزارت راه و شهرسازی به سازمان امور مالیاتی معرفی و حدود ۴۸۰۰ میلیارد تومان برای این واحدها مالیات تعیین شده است. البته به گفته محمدهادی سبحانیان ـ رئیس کل سازمان امور مالیاتی - دشوارهایی برای شناسایی خانه‌های خالی وجود دارد که با اصلاحات چند باره در مکانیزم شناسایی همراه می‌شود.
برخی پیامک‌ها از طرف وزارت راه برای مالیات دهندگان بعضا حاوی اطلاعات دقیقی نیست
برخی پیامک‌ها با محتوای خانه خالی که از طرف وزارت راه و شهرسازی برای مالیات دهندگان ارسال می‌شود بعضا حاوی اطلاعات دقیقی نیست که در آن صورت افراد می‌توانند در مراحل دادرسی مالیاتی نسبت به عدم صحت این اطلاعات اعتراض کنند.
ماده ۵۴ مکرر- هر واحد مسکونی واقع در کلیه شهرهای بالای یکصدهزار نفر جمعیت که به استناد سامانه ملی املاک و اسکان کشور موضوع تبصره (۷) ماده (۱۶۹مکرر) این قانون، در هر سال مالیاتی در مجموع بیش از ۱۲۰ روز ساکن یا کاربر نداشته باشد به عنوان خانه خالی شناسایی شده و به ازای هر ماه بیش از زمان مذکور، بدون لحاظ معافیت‌های تبصره (۱۱) ماده (۵۳) این قانون، ماهانه مشمول مالیاتی بر مبنای مالیات بر درآمد اجاره به شرح ضرایب زیر می‌شود: سال اول- معادل شش برابر مالیات متعلقه، سال دوم- معادل دوازده برابر مالیات متعلقه و سال سوم به بعد- معادل ۱۸ برابر مالیات متعلقه است. یعنی اگر فردی ۵ خانه خالی داشته باشد این رقم دو برابر می‌شود که عدد قابل توجهی است.
سرپرستان خانوار مکلفند اقامتگاه اصلی خانوار را در سامانه املاک و اسکان کشور ثبت کنند. علاوه بر اقامتگاه اصلی، هر خانوار می‌تواند حداکثر یکی از واحدهای تحت تملک خود در شهر غیر از محل اقامتگاه اصلی را به عنوان اقامتگاه فرعی ثبت کند.
به هر سوی به نظر می رسد اگر قانون دریافت مالیات از خانه های خالی از سکنه موفقیت آمیز اجرا شود می تواند یکی از روش های مثبت برای کنترل بازار مسکن باشد.
