قطع بیمه‌ ۱۵ هزار کارگر / ماجرا چیست؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایلنا، «ادعای قطع بیمه کارگران ساختمانی غیر واقعی است»؛ ۲۳ تیرماه، «محمد محمدی» معاون فنی و بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی مدعی شد بیمه کارگران ساختمانی در سال‌های اخیر قطع نشده است و فقط غیرِ کارگران از شمول بیمه خط خورده‌اند: «اینکه شایعه می‌کنند و می‌گویند ما بیمه کارگران ساختمانی را قطع می‌کنیم، ادعایی غیرواقعی است و ما بیمه کارگر ساختمانی را قطع نمی‌کنیم. اما افرادی که به ناحق وارد سیستم تامین اجتماعی شده و حق کارگر واقعی را پایمال می‌کنند، براساس تکلیف قانونی مورد برخورد قرار می‌گیرند».

آیا کارگران ساختمانی به دلایلی مانند بیکاری‌های ادواری یا حاضر نبودن در بازرسی‌های وقت و بی‌وقتِ تامین اجتماعی از لیست بیمه خط نخورده‌اند؟ «میکائیل صدیقی» رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی استان کردستان، یکی از کلونی‌های اصلی کارگران ساختمانی در کشورمی‌گوید: فقط در استان کردستان، بیمه‌ی ۱۵ هزار کارگر ساختمانی، تاکید می‌کنم کارگر واقعی بخش ساختمان، به دلایل و بهانه‌های ناعادلانه قطع شده است.

او در واکنش به ادعای معاون بیمه‌ای سازمان تامین اجتماعی می‌گوید: اینکه می‌گویند ما بیمه‌ی هیچ کارگری را قطع نکرده‌ایم، اصلاً درست نیست؛ بیمه ۳۰۰ هزار نفر در سال‌های اخیر قطع شده و ما هم منکر نمی‌شویم که احتمالاً تعداد قابل توجهی از اینها کارگر ساختمانی نبوده‌اند ولی همین که افراد غیر کارگر توانسته‌اند بیمه تامین اجتماعی شوند، نشانه‌ی ضعف سازمان تامین اجتماعی است چون خود سازمان این افراد را جذب و بیمه کرده است.

به گفته صدیقی، قبل از تاسیس و پا گرفتن انجمن‌های صنفی کارگران ساختمانی در سال‌های ۸۹ و ۹۰ شمسی، افرادی را بیمه کرده‌اند و الان بعد سال‌ها فهمیده‌اند که اینها کارگر ساختمانی نیستند و مجبور شده‌اند بیمه‌ی آن‌ها را فسخ کنند؛ تازه در این مسیر هم انجمن‌ها پافشاری و پیگیری کرده‌اند.

این فعال صنفی با بیان اینکه «زمانی که تامین اجتماعی در سال‌های ۸۹ تا ۹۱ کارگران ساختمانی را بیمه کرد، بسیاری از انجمن‌های صنفی اصلاً وجود نداشتند» اضافه می‌کند: برای نمونه، انجمن صنفی کارگران ساختمانی شهرستان مریوان در سال ۱۳۹۴ به وجود آمد در حالیکه ۵ سال قبل از آن، سازمان تامین اجتماعی درخواست‌کنندگان را بیمه می‌کرد. شاید اگر انجمن‌های صنفی به مسئله ورود نمی‌کردند و به تامین اجتماعی فشار نمی‌آوردند، بیمه غیر کارگران هرگز قطع نمی‌شد.

او ادامه می‌دهد: ولی در این میان، بیمه کارگران واقعی بخش ساختمان هم به بهانه‌های مختلف قطع شده است؛ در استان کردستان بیمه ۱۵ هزار کارگر قطع شده است، این قطع شدن به بهانه‌های مختلف اتفاق افتاده، مثلاً کارگر در بازرسی‌ سه ماه یکبارِ تامین اجتماعی در محل کارش حاضر نبوده است؛ باید پرسید در استان‌های سردسیر مثل کردستان و کرمانشاه در برج‌های یازده و دوازده، کارگر ساختمانی مثلاً سنگ‌کار چطور می‌تواند کار کند؟ در خیلی از رشته‌ها، کارها یکی دو ماه در سال تعطیل می‌شود ولی تامین اجتماعی به بهانه‌های مختلف، اگر شش ماه بیمه‌ات را پرداخت نکنی، اگر در محل کار حاضر نباشی یا ساعت ورود نزده باشی، بیمه‌ات را قطع می‌کند.

صدیقی تاکید می‌کند: ما نمونه‌های بسیاری در سراسر کشور داریم که بیمه‌ی کارگران ساختمانی به دلایل مختلف قطع شده است؛ اگر پیگیری کنند متوجه می‌شوند که مثلاً بیمه کارگران گازکِش در خیلی از استان‌ها فقط به این بهانه که اینها جواز کسب دارند، قطع شده است؛ این در حالیست که در سال ۹۴ بخشنامه کردند که این گروه از کارگران برای ادامه فعالیت باید جواز کسب داشته باشند. حالا دستورالعمل جدید داده‌اند که بیمه‌ی همه کارگرانی که جواز کسب دارند قطع شود!

آینده را چطور می‌بینید، چقدر این احتمال هست که در آینده‌ای نزدیک مشکلات بیمه کارگران ساختمانی رفع شود؛ رئیس کانون انجمن‌های صنفی کارگران کردستان در پاسخ می‌گوید: باید مدیران فعلی کنار بروند، تا تغییرات اساسی اتفاق بیفتد؛ آقای محمدی به عنوان معاون بیمه‌ای تامین اجتماعی ادعا می‌کند ما منابع لازم برای بیمه کردن کارگران ساختمانی را دریافت نکرده‌ایم! این در حالیست که سازمان تامین اجتماعی ۵۰ سال است سهم خود را از عوارض ساخت و ساز از کارفرمایان می‌گیرد. الان ۵ سال است حتی یک کارگر ساختمانی جدید را بیمه نکرده‌اند ولی در همین مدتِ ۵ سال، ۱۵ درصد عوارض ساخت و ساز را به عنوان حق بیمه از کارفرمایان دریافت کرده‌اند، این پول‌ها کجا رفته که صرف کارگران نشده؟

این فعال صنفی اضافه می‌کند: الان هم تامین اجتماعی بعد از اصلاح ماده ۵ قانون بیمه کارگران ساختمانی، ۲۵ درصد عوارض ساخت را به عنوان حق بیمه دریافت می‌کند. جمع این مبالغ، رقم سنگینی‌ست که نمی‌دانیم کجا خرج می‌شود؛ بازهم سازمان تامین اجتماعی ادعا می‌کند من کمبود منابع دارم؛ حالا فرض کنیم راست می‌گویند و منابع ندارند، خُب چرا پیگیر آن ۵ درصد افزایش سهم خود که در اصلاحیه ماده ۵ آمده نمی‌شوند؟ در این اصلاحیه به صراحت آمده اگر سازمان کمبود منابع داشت می‌تواند به هیات وزیران درخواست بدهد تا ۲۵ درصد عوارض به ۳۰ درصد عوارض افزایش یابد. اگر کمبود منابع دارند، چرا برای این ۵ درصدِ اضافی درخواست نمی‌دهند؟ چرا مطالبات خود را از شهرداری‌ها نمی‌گیرند؟ یک زمانی تامین اجتماعی ادعا می‌کرد ۱۵ هزار میلیارد تومان کمبود منابع دارد، حالا مدعی شده‌اند کمبود منابع‌شان به ۴۰ هزار میلیارد تومان رسیده است!

صدیقی ادامه می‌دهد: متاسفانه به دلیل روابطی که بین ادارت تامین اجتماعی و شهرداری‌ها وجود دارد، بخش قابل توجهی از منابعِ بیمه کارگران ساختمانی حیف و میل شده و خرج بیمه کارگران نمی‌شود. به راستی چرا تاوان روابط آقایان و زد و بندها را باید کارگران بدهند، آنهم کارگران محروم بخش ساختمان که ماه‌های متوالی بیکارند و در تامین نان خالی درمانده شده‌اند؟! ما بارها پیشنهاد داده‌ایم، چرا سامانه‌ای طراحی نمی‌کنند که شفاف عمل کند و به محض پرداخت عوارض از سوی کارفرمایان، سهم تامین اجتماعی به حساب این سازمان واریز شود و دیگر نیازی به همکاری و تعامل شهرداری‌ها نباشد؟ با کمال تاسف باید بگویم که این سوالات پاسخی ندارند.