نمایش ناامید کننده بایدن/ سایه سنگین سیاست خارجی بر مناظرات انتخاباتی

اقتصادآنلاین - محمد بیات: بیست‌ و هفتم ژوئن در حالی چشم‌های میلیون‌ها بیننده به شبکه «سی.ان.ان» دوخته شده بود که بسیاری از ناظران بیرونی از دست بالای ترامپ در نظرسنجی‌ها سخن می‌گویند. رئیس جمهور سابق آمریکا در حالی در برابر رئیس جمهور کنونی این کشور قرار گرفته است که مسائل همچون افزایش نرخ تورم، تداوم رشد اقتصادی چین، تشدید مساله مهاجران، تداوم جنگ فرسایشی اوکراین و عدم توقف فرآیند نسل کشی در غزه سبب شده است تا بایدن در موقعیت بسیاری سختی در میدان رقابت با ترامپ قرار بگیرد.

علاوه بر مسائل کلان سیاست داخلی- خارجی روی دیگر این مناظره حملات شخصی طرفین به یکدیگر بود. بایدن رقیب خود را فردی فاسد نامید که به جای مراقبت از همسر بارادارش اقدام به برقراری رابطه نامشروع با بازیگر فیلم‌های مستهجن کرده و در سوی مقابل ترامپ، هانتر پسر جو بایدن را فردی قانون گریز دانست که به خاطر حمل غیرقانونی سلاح تاکنون دوبار محکوم شده است.

مهم‌ترین پیام مناظره نخست میان بایدن و ترامپ عدم آمادگی رئیس جمهور آمریکا برای مقابله با رقیب سابق است. بسیاری از کارشناسان مسائل آمریکا معتقدند که اگر دموکرات‌ها فکری به حال وضعیت جسمی بایدن و آمادگی وی برای حضور در رقابت‌های انتخاباتی نکنند، باید آماده تحویل کاخ سفید به جمهوری خواهان باشند.

پیروزی ترامپ در مناظره نخست!

جنگ غزه شاید مهم‌ترین پرونده سیاست خارجی مطرح شده در جریان مناظره بایدن و ترامپ بود. با وجود حمایت هر دو نامزد از اسرائیل اما بایدن راه‌وحل را در پایان یافتن جنگ و رسیدن به نقطه صلح می‌دانست. در سوی مقابل ترامپ با انتقاد از بایدن، خواستار کمک به تل‌آویو برای تمام کردن کار حماس شد! نماینده جمهوری خواهان مدعی است که در زمان ریاست جمهوری وی رقبای آمریکا انگیزه‌ای برای حمله به اوکراین و اسرائیل نداشتند.

ترامپ در ادامه گفت که که در دوران او حماس هیچ منبع مالی در اختیار نداشت و در وضعیت ورشکستگی قرار گرفته بود. تاکید بیش از اندازه ترامپ بر جنگ‌های جاری در اروپا و خاورمیانه نشان دهنده برنامه ریزی وی برای تحریک سبد آرا خاکستری و در عین حال جلب حمایت لابی‌های حامی اسرائیل در «کی استریت» است.

تداوم ماجراجویی اسرائیل در غزه-لبنان از یک سو و کمک‌های بی‌حاصل واشنگتن- بروسکل به دولت زلنسکی از سوی دیگر مهم‌ترین «پاشنه آشیل‌» بایدن در برابر کمپین ترامپ است. مجادله میان این دو نامزد به نوعی مناظره میان نیروهای «ویلسونی» و «جکسونی» در دستگاه سیاست خارجی آمریکا است. یک نگاه خواهان مداخله فعال آمریکا در امور بین المللی و نگاه دیگر خواهان توجه دولت به امور داخلی ایالات متحده است.

سایه بحران اوکراین و غزه بر مناظره بایدن- ترامپ

پس از جنگ اوکراین و غزه، تهدید ایران دیگر موضوع مورد مجادله میان نامزدهای اصلی حزب دموکرات و جمهوری خواه بود. ترامپ پس از توهین به سپهبد شهید قاسم سلیمانی، شهادت ایشان را یکی از بزرگ‌ترین دستآورد دولت خود خواند و در سوی مقابل بایدن حمله موشکی سپاه پاسداران به پایگاه عین الاسد و انفعال طرف دولت ترامپ را بزرگ‌ترین تحقیر برای آمریکایی‌ها دانست.

پیش از این نمایندگان جمهوری خواه مجلس نمایندگان نیز با حمله به آنتونی بلینکن مدعی شده بودند که رویکرد منفعلانه بایدن در قبال ایران سبب شده است تا این کشور بتواند روزانه ۲ میلیون بشکه (آمار واقعی ۱.۵ میلیون بشکه در روز) بفروشد، بی‌آنکه تحریم‌های آمریکا مزاحمتی در این روند ایجاد کند. طرفداران ترامپ مدعی اند که پیش از قدرت گیری بایدن، تهران تحت فشار کمپین «فشار حداکثری» پولی برای توسعه برنامه اتمی یا کمک به گروه‌های مقاومت نداشت اما اکنون شرایط تغییر کرده است. در سوی مقابل طرفداران بایدن معتقدند که رویکرد آنها در قبال ایران «عملگرایانه» بوده و به محافظت از جان نیروهای آمریکایی در خاورمیانه کمک کرده است.

آیا بایدن توان رقابت با ترامپ را دارد؟

شاید بهترین پرتره برای توصیف وضعیت این روزهای بایدن، عکس روی جلد مجله تایم باشد. عملکرد فاجعه بار بایدن در جریان مناظره پنج شنبه شب سبب ایجاد موجی از هراس در میان نخبگان و بدنه رای سنتی این حزب شود. نظرسنجی اخیر موسسه مورنینگ نشان دهنده تمایل ۶۰ درصدی برای جایگزین شدن بایدن با فردی دیگر است.

سن بالا و عدم تسلط رئیس جمهور فعلی آمریکا بر جملات کلیدی مناظره سبب شده است تا حتی نزدیک‌ترین متحدان وی نسبت به میزان شانس پیروزی وی ابراز تردید کنند. حال بایدن و اعضای دولت او تنها چند ماه فرصت دارند تا ضمن توقف جنگ در رفح، جلوی ماجراجویی جدید ارتش اسرائیل در لبنان را بگیرند.

حمله رژیم صهیونیستی به جنوب لبنان به بهانه بازگشت آوارگان یا عقب راندن نیروهای نخبه رضوان ظاهرا در راستای منافع تل‌آویو قرار دارد اما در عمل زمینه لازم برای پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری را فراهم خواهد کرد. پیروزی شخصی تندرو همچون ترامپ این امکان را برای جنگ طلبان اسرائیلی فراهم خواهد کرد تا با جلب حمایت کامل واشنگتن، ماجراجویی‌های جدید در منطقه خاورمیانه را آغاز کنند. همچنین بازگشت وی به قدرت شانس عادی سازی روابط ریاض- تل‌آویو را افزایش خواهد داد و امکان تشدید تنش‌ها میان محور مقاومت و سنتکام به شکل کم‌سابقه‌ای افزایش خواهد یافت. برهمین اساس شاید جایگزین شدن بایدن با نامزد دیگری از حزب دموکرات همچون کاملا هریس یا میشل اوباما در راستای منافع ملی ایران قرار داشته باشد.