سهم ۶۴ میلیارد تومانی هر پروژه مصوب در سفرهای استانی/لزوم شفاف‌سازی درباره ماهیت پروژه‌های مصوب
بر اساس اطلاعات منتشر شده از سوی رئیس سازمان برنامه و بودجه، سهم اعتباری هر پروژه در سفرهای استانی، ۶۴ میلیارد تومان است؛ اعتباری که به اعتقاد کارشناسان باید در مورد آن شفاف‌سازی شود.
اقتصاد آنلاین-لیلا مرگن: داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور از تصویب ۲۸۸ هزار میلیارد تومان اعتبار برای اجرای بیش از ۴۵۰۰ مصوبه سفرهای استانی دولت در ۲.۵ سال گذشته خبر داده و اعلام کرده است که با تخصیص ۱۸۸ هزار میلیارد تومان بیش از ۱۱۰۰ پروژه عمرانی تکمیل و به بهره‌برداری رسیده است.
بر این اساس، اگر ۲۸۸ هزار میلیارد تومان اعتبار مصوبات سفرهای استانی در ۲.۵ سال اخیر را بر تعداد پروژه‌های اعلام شده تقسیم کنیم، سهم هر پروژه ۶۴ میلیارد تومان خواهد بود.
در عین حال به گفته رئیس جمهور، مصوبات استانی بر اساس اولویت‌های استان و منطبق بر اصول آمایش سرزمین طراحی می‌شوند؛ نکته‌ای درست که البته به دلیل ضیق منابع اعتباری از یک سو و با توجه به تورم حاکم بر جامعه از سوی دیگر اجرای آن با مشکلات عدیده مواجه است. حالا سوال این است با این میزان اعتبار کدام پروژه اولویت‌دار در حوزه آبرسانی، برق، تکمیل زیرساخت‌ها را می‌توان با چنین اعتباری کامل کرد؟
لیست پروژه‌ها منتشر شود
سهم مصوبات سفرهای استانی در توسعه کشور چقدر است و آیا با اعتبار تخصیص یافته، می‌توان پروژه‌های منتهی به توسعه کشور را تکمیل کرد؟ حسین راغفر کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین در این رابطه تصریح کرد: نمی‌دانم لیست پروژه‌های مطرح شده چیست و ممکن است برخی پروژه‌ها را بشود با این اعتبار انجام داد؛ اما با همه مخارجی که امروزه وجود دارد، این پرسش مطرح است که چه پروژه‌ای را می‌توان با ۶۴ میلیارد تومان تکمیل کرد.
وی افزود: احتمالا پروژه‌های خیلی کوچک مد نظر است؛ ولی اسم چنین پروژه‌هایی را پروژه‌های توسعه‌ای گذاشته‌اند.
راغفر افزود: البته این رقم میانگین است. یعنی ممکن است برخی پروژه‌ها را با ۱۰۰ میلیارد بتوان تکمیل کرد ولی برخی دیگر را با ۲۰ تا ۳۰ میلیارد تومان تکمیل کنند. چون لیست پروژه‌ها روشن نیست، دقیق نمی‌توان اظهار نظر کرد.
وی تاکید کرد: به نظر من بحث اصلی‌تر این است که فهرست پروژه‌ها را منتشر کنند. این فهرست مشخص نیست. اگر مشخص باشد، می‌توان گفت که یک تعدادی از این پروژه‌ها، پروژه توسعه‌ای محسوب نمی‌شود و یک تعدادی هم ارزش این را ندارد که رئیس جمهور روی آن نظر بدهد.
این کارشناس اقتصادی بیان کرد: با توجه به ابهامات موجود خیلی دقیق نمی‌توان اظهار نظر کرد. در اجرای این پروژه‌ها دولت‌ها در گذشته بیشتر از هرچیزی دنبال این بودند که فهرستی از فعالیت‌ها را به مردم ارائه بدهند.
راغفر گفت: اگر قرار است یک فهرست ۱۰۰ تایی از فعالیت در یک استان توسط دولت انجام شود، باید مشخص کنند که این فعالیت‌ها چه کارهایی است.
مصوبات استانی، میراث دولت نهم و دهم
این کارشناس اقتصادی درباره اینکه مصوبات استانی از چه زمانی متداول شد، توضیح داد: این مصوبات از دولت نهم و دهم درست شد. آنها به استان‌ها می‌رفتند و ظرف نیم ساعت، یک فهرست ۱۰۰ پروژه‌ای را در نشست و برخواست تصویب می‌کردند اما هیچ نشانه و گزارشی از نتایج اجرای این پروژه‌ها وجود ندارد.
وی ادامه داد: خیلی از پروژه‌هایی که اجرایی می‌شود، پروژه‌هایی است که از دولت قبل کلید خورده بود و ۱۰ تا ۱۵ درصدش باقی مانده است؛ یا خیلی از پروژه‌ها در دولت‌های گذشته تمام شده اعلام می‌شد، بعد معلوم شد که اصلا عملیاتی نشده و نیمه کاره مانده است.
راغفر افزود: خیلی از این مسایل وجود داشته است و متاسفانه چون شفافیت در داده‌ها و اطلاعات نیست و پاسخگویی هم وجود ندارد، خیلی نمی‌توان به این مسایل ورود کرد.
وی گفت: اما بر حسب این سنت مألوفی که از دولت نهم به بعد شکل گرفته است، این موارد متاسفانه خیلی در ادبیات توسعه‌ای و برنامه‌ای دولت‌ها جا افتاده است. متاسفانه مشخص نیست که این مصوبات به چه نتیجه‌ای رسیده‌اند و چه نسبتی با توسعه صنعتی کشور دارند.
مصوبات استانی در اولویت تصویب بودجه؟
راغفر درباره اینکه آیا مصوبات سفرهای استانی در اولویت تخصیص بودجه قرار می‌گیرند، پاسخ داد: علی‌الاصول باید این‌گونه باشد. یعنی این پروژه‌ها قبلا در سازمان برنامه و بودجه استان مشخص می‌شوند و قطعا تعیین اولویت می‌شوند. سپس برای این طرح‌ها بودجه مطالبه می‌کنند.
وی اضافه کرد: دولت وقتی به سفر استانی می‌رود، یکباره ۱۰۰ تا ۱۲۰ پروژه را مصوب می‌کند. یکی یکی روی این پروژه‌ها کار نمی‌شود. یک مجموعه‌ای از پروژه‌ها را مصوب می‌کنند که ظاهرا یا حداقل انتظار می‌رود که از پیش، آنها را آماده کرده باشند و مطالعات لازم روی آنها انجام شده باشد.
این کارشناس اقتصادی گفت: ولی متاسفانه به آن صورت مشخص نمی‌شود که این پروژه‌ها چه نسبتی با توسعه دارند و این پروژه‌ای که در مصوبه استانی نامش نوشته شده است، در چه مقطعی است. آیا نیمه کاره است؟ در حال اتمام است یا اینکه قرار است شروع به کار بکند.
مصوبات استانی، پروژه‌های بدون اولویت را پررنگ می‌کند؟
آیا مصوبات سفرهای ریاست جمهوری می‌تواند زمینه تخصیص بودجه به پروژه‌های با پیشرفت فیزیکی خیلی کم را به‌وجود بیاورد و پروژه‌های فاقد اولویت را دارای بودجه کند؟
راغفر در این رابطه بیان کرد: این اولویت‌ها را علی الاصول استان مربوطه باید تعیین کند. باید اعلام شود که در اجرای این پروژه‌ها چه فرصت‌هایی وجود دارد.
وی اضافه کرد: اما وقتی می‌بینید یک باره تعداد خیلی زیادی پروژه از سوی دولت‌ها را مطرح می‌کنند، بعد این شائبه به‌وجود می‌آید که خیلی از آنها ممکن است فهرست سازی باشد یا اینکه بیشتر برای این است که نشان دهند تعداد زیادی فعالیت توسط دولت در استان مربوطه انجام می‌شود. ولی به هر صورت تا مادامی که لیست پروژه‌ها شفاف نباشد و داده‌ها روشن نباشد، خیلی هم به دقت راجع به آن نمی‌توان صحبت کرد.
