چالش کم‌آبی / پایتخت کشور برای انتقال آب تغییر می‌کند؟
یک کارشناس حوزه آب گفت: تاکنون چند بار به مرحله انتقال آب از خزر رسیدیم اما با درمان زودگذر و از سر ناچاری و شتابزده ماجرا را فیصله داده‌ایم، از تمام ظرفیت‌های بین حوضه‌ای نیز برای تهران استفاده کرده و اکنون تنها گزینه باقی مانده شیرین‌سازی و انتقال آب است.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایلنا، داریوش مختاری درباره اوضاع آبی تهران در تابستان سال جاری اظهار داشت: بر اساس تحلیل‌ها نوک شهرهای پرمخاطره آبی و گلوگاه اصلی، شهر تهران است، یعنی به لحاظ پدافند غیر عامل و مدیریت بحران ابتدا باید سراغ شهر تهران برویم. باتوجه به اینکه ۷۰ درصد منابع آب تهران به سدها وابسته است باید ببینیم اوضاع به چه شکل بوده و میزان ذخایر تا چه مدت پاسخگوی شهر تهران است، طبق آمار سدهای تهران ۲۱ درصد پرشدگی دارند و همچنان ۱۱ درصد نسبت به پارسال عقب هستند و باتوجه به اینکه با اتمام فروردین بارش چندانی نداریم و تنها مواردی از بارش‌های موسمی را خواهیم داشت که خیلی هم مستعد تبخیر هستند؛ بنابراین شرایط چندان عادی نخواهد بود.
برنامه‌ای برای کاهش شهرک‌سازی نداریم
وی افزود: ما اقدام مفیدی برای کنترل مصارف آب شهر تهران انجام نداده‌ایم. به طوری که اکنون میزان مصارف هر نفر در شهر تهران ۲۲۰ لیتر و در فصل تابستان به ۲۵۰ لیتر می‌رسد، بنابراین در زمینه فرهنگسازی کاهش این میزان مصرف هزینه‌ای نشده است و مهم‌تر آنکه برنامه‌ای برای کاهش شهرک‌سازی و جلوگیری از ایجاد بارگذاری جدید نداریم.
هر سال حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از بارش‌های ۵۰ سال اخیر عقب می‌مانیم
این کارشناس حوزه آب با بیان اینکه امسال سال دشوار برای تهران است، گفت: تهران در سال‌های پیش رو با پاییزهای سختی مواجه خواهد شد چون هر سال حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد از بارش‌های ۵۰ سال اخیر عقب می‌مانیم و از سوی دیگر جمعیت و مصرف افزایش می‌یابد و فرهنگسازی هم انجام نمی‌شود، نتیجه اینکه در گلوگاه قرار می‌گیریم. مگر اینکه راه درست و اصلاح شده را طی کنیم.
۲۷ هزار چاه کشاورزی در دشت تهران وجود دارد
وی ادامه داد: ۲۷ هزار چاه کشاورزی در دشت تهران وجود دارد که در کل شاید ۲ تا ۳ هزار حلقه پلمپ و یا غیرمجاز اعلام شده باشد و بقیه در حال فعالیت بوده و برداشت آب از آنها صورت می‌گیرد، ضمن اینکه دشت گنجایش چندانی ندارد که چاه جدید برای شرب حفر شود، بنابراین اوضاع آبی روزهای خوبی را نوید نمی‌دهد.
مختاری با بیان اینکه مصرف سرانه آب تهران از جنوب به شمال از ۱۶۰ لیتر تا ۲۵۰ لیتر می‌رسد، خاطرنشان کرد: در تهران علاوه بر متوسط سرانه ۲۲۰ لیتر در هر شبانه‌روز که البته در تابستان به ۲۵۰ لیتر هم می‌رسد مصرف حدود ۷۰ لیتر کولرها نیز به این مصرف اضافه می‌شود و تاکنون برای کنترل این میزان مصرف فزاینده فرهنگسازی جدی صورت نگرفته است.
جریمه‌ها چه تاثیری دارند؟
وی بیان داشت: جریمه‌ها تاثیر کمی بر کاهش مصرف دارد، چون پرمصرف‌ها اگر جریمه هم شوند می‌پردازند، اما از مصرف کم نمی‌کنند. دهک‌های پایین هم ممکن است به لحاظ هزینه‌ای تاحدی رعایت کنند اما باید گفت جریمه برای دهک پایین هم با توجه به یارانه‌ای بودن نرخ‌ها تاثیری بر کاهش مصرف ندارد.
این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: در دشت تهران علیرغم اینکه به چشم نمی‌آید اما بارگذاری سنگینی روی صنعت و کشاورزی صورت گرفته به طوری که ۱۵ هزار هکتار باغ پیرامونی تبدیل به مسکونی شده و در پیکره بزرگی از غرب تهران هم بارگذاری عظیمی برای بخش صنعت شده است، طبق آمار ۲۷ هزار چاه کشاورزی داریم که البته در دستور کار قرار دارد که محدود شوند تا آبخوان‌ها تقویت شوند، اما این اقدام زمانبر بوده و چالش‌های خاص خود را دارد.
غافلگیری سر جای خود محفوظ است
وی یادآور شد: شهر تهران از نظر ظرفیت‌های مصرف اشباع شده و بازچرخانی هم در دستور کار است اما باید مصرف خانگی را با فرهنگسازی کاهش دهیم. چراکه تصویر تهران کماکان نگران‌کننده بوده و هست و مدیریت مصرف انجام نشده و فقط دغدغه تامین است، مدیریت آب شهری به این شکل است که با شتاب‌زدگی تامین انجام می‌شود و همواره غافلگیری را هم سر جای خود محفوظ است.
انتقال پایتخت یا انتقال آب از خزر
مختاری گفت: اکنون در تهران ۴۰ درصد کمبود منابع آب و ۲۰ تا ۳۰ درصد رشد تقاضا داریم و تنها امکان باقیمانده دریای مازندران است یعنی با اجرای پروژه آبرسانی به سمنان یک شاخه هم به تهران برسد که این اقدام پیامد منفی زیست محیطی و مخالفان زیادی دارد. ما باید این ۴۰ درصد نگرانی تامین آب تهران را با کاهش بارگذاری‌ها، توقف تراکم‌فروشی و شهرک‌سازی حل کنیم و یا انتقال پایتخت داشته باشیم. هرچند با این راهکارها هم تقاضا کاهش چندانی ندارد زیرا ۲۵ میلیون نفر از جمعیت ۸۵ میلیونی کشور درمحور تهران-کرج هستند و این جمعیت هم با ساخت و ساز اضافی بحران بوجود آورده‌اند.
وی خاطرنشان کرد: تاکنون چند بار به این مرحله ورود به انتقال آب از خزر رسیدیم اما با درمان زودگذر و از سرناچاری و شتابزده ماجرا را فیصله داده‌ایم، از تمام ظرفیت‌های بین حوضه‌ای نیز برای تهران استفاده کرده و اکنون تنها گزینه باقی مانده شیرین‌سازی و انتقال آب است ولی این مسیر منطقی نیست.
تامین و مصرف آب تهران سربه‌سر است
این کارشناس حوزه آب تاکید کرد: حجم قابل برداشت منابع آب سدهای تهران و چاههای آب شهری ۱.۳ میلیارد متر مکعب است و با مصرف در تراز است، سدها منبع تامین مطمئنی برای تامین نیستند، ما باید برای سال‌های کم‌آبی؛ ۴۰ درصد بیش از نیاز ذخیره داشته باشیم نه اینکه همیشه سر به سر باشیم، ضمن اینکه بارگذاری رو به افزایش است و تعارض منابع و مصارف آب شهری در تهران را شاهدیم و برای حل مسئله نیز اقدام جدی صورت نمی‌گیرد.
