واکاوی پیامدهای سیاسی- اقتصادی گروه هفت علیه ایران

اقتصاد آنلاین - محمد بیات؛ مهم‌ترین ترس دولت‌های بلوک یوروآتلانتیک در قبال تنش‌های جاری در غرب آسیا، شعله‌ور شدن آتش جنگی دیگر در این منطقه است. لزوم مهار روسیه در اوکراین و چین در شرق آسیا ایجاب می‌کند تا واشنگتن و کشورهای عضو در مدار غرب علاقه‌ای به گسترش دامنه بحران در خاورمیانه نداشته باشند. در چنین عملیات هفتم اکتبر حماس، جنگ فرسایشی جنگ غزه، راهبرد وحدت میدان‌ها و در نهایت تشدید سطح تنش میان ایران- اسرائیل سبب شد تا خطر آغاز جنگی فراگیر موجب فعال شدن کانال‌های دیپلماتیک دولت‌های غربی در منطقه گردد. تنها ساعاتی پس از عملیات وعده صادق قدرت‌های عضو گروه هفت با تشکیل جلسه ویدیویی به بررسی آخرین تحولات جاری در نزاع میان تهران- تل‌آویو پرداختند. در این نشست آمریکا و متحدان آن قصد داشتند تا با ایجاد اجماع (هر چند ظاهری) علیه ایران بر روی پاسخ احتمالی اسرائیل تاثیر گذاشته و در عین حال تهران را مجبور به تغییر رفتار منطقه‌ای کنند.

نشست وزرای خارجه گروه هفت در ایتالیا

کمی بعد در جریان دیدار وزاری خارجه این گروه در کاپری، رهبران دولت‌های غربی ایران را تهدید به وضع تحریم‌های موشکی- پهپادی کردند. کمتر از یک هفته از حمله تلافی‌جویانه سپاه پاسداران، وزارت خزانه داری آمریکا در هجدم آوریل با انتشار بیانیه رسمی از تحریم 16 فرد و 2 نهاد ایرانی به دلیل مشارکت در برنامه پهپادی ایران خبر داد. انگلیسی‌ها نیز با انتشار بیانیه رسمی از وضع تحریم‌های جدید علیه سپاه پاسداران خبر دادند. در این لیست‌های تحریمی نام بخش‌های مرتبط با فولاد، خودرو سازی و نیروی دریایی سپاه به چشم می‌خورد. اخیرا اتحادیه اروپا نیز علی رغم مخالفت‌های جوزپ بورل در حال بررسی افزایش سطح تحریم‌های ایران و قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی است. اقدامی که به دلیل چالش‌های حقوقی- سیاسی به نظر نمی‌رسد سرانجام روشنی داشته باشد. مقامات ارشد سیاست خارجی در اتحادیه اروپا بیش از آنکه ملاحظه ارتباطات اقتصادی- انرژی با ایران داشته باشند، قصد ندارند تا دریچه گفتگوهای اتمی- منطقه‌ای با تهران بسته شود. به عبارت دیگر قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست گروه‌های تروریستی می‌تواند مقدمه‌ای برای قطع روابط دیپلماتیک میان تهران- بروکسل باشد.

جلسه پارلمان اروپا با هدف بررسی قرار دادن نام سپاه پاسداران در لیست سیاه

برخی تحلیلگران معتقدند اقدامات تحریمی گروه هفت با ایران آنچنان جنبه اجرایی ندارد و تنها دادن امتیاز ظاهری به تل‌آویو برای عدم گسترش دامنه جنگ با تهران بوده است. مقامات اسرائیلی و نیروهای نئو محافظه کار وابسته به لابی‌های اسرائیل با سوء استفاده از تشدید تنش‌ها در خاورمیانه توانستند تا رای کنگره برای بسته کمک مالی 26 میلیارد دلاری را دریافت نمایند. علاوه بر این قدرت‌های اروپایی نیز وعده افزایش کمک‌ها به اسرائیل با هدف مقابله با تهدید ایران را دادند! برخی تحلیلگران معتقدند نتانیاهو با بهره برداری از افزایش تنش با تهران به دنبال کسب امتیازهایی همچون دریافت کمک‌های مالی- نظامی بیشتر، کاهش توجهات به روند نسل کشی در غزه و دریافت چراغ سبز گسترش دامنه جنگ در رفح یا جنوب لبنان بوده است. به عبارت دیگر در نظام تحلیلی مقامات صهیونیست تقویت اسطوره «تهدید ایران» این امکان را برای اسرائیل فراهم خواهد کرد تا خود را به عنوان «سنگر نخست» میان ایران- غرب نشان دهد که مستحق دریافت انواع کمک‌های راهبردی است.

حمله تروریستی دمشق؛ سند تمایل اسرائیل برای افزایش سطح تنش‌ها با ایران

سطح درگیری میان تهران- تل‌آویو افزایش یافته و ممکن است پس از فارغ شدن ارتش رژیم صهیونیستی در جبهه‌های غزه و جنوب لبنان، بار دیگر نتانیاهو دست به ماجراجویی جدیدی علیه ایران بزند. در صورت تحقق این سناریو جمهوری اسلامی نیز لاجرم چاره‌ای جز پاسخ به اقدامات تهاجمی طرف مقابل نخواهد داشت. در مواجه به این سناریو لازم است تا تهران پیش‌دستی کرده و به کشورهای عضو گروه هفت درباره سیاست‌های تنش آفرین دولت راستگرای اسرائیل هشدار دهد. اگر غربی‌ها حقیقتا به دنبال مهار و مدیریت تنش‌ها در خاورمیانه هستند لازم است تا بخشی از تمرکز خود را بر استعفای دولت «بی بی»، برگزاری انتخابات مجدد و به قدرت رسیدن نیروهای اپوزیسیون صرف کنند. سناریو دوم آن است که واشنگتن، لندن و بروکسل «چک سفید» امضا به صهیونیست‌ها داده باشند و پس از افزایش مجدد تنش‌ها میان ایران- اسرائیل کمپین ضدایرانی‌شان را گسترش دهند. در این روند ممکن است غربی‌ها به دنبال راهی برای فعال کردن مکانیزم ماشه یا احیای کمپین فشار حداکثری با هدف تضعیف روند فروش نفت و بازگشت ارز به داخل ایران باشند. متاسفانه آمریکایی‌ها در حال خواستار مذاکره بر سر برنامه موشکی- پهپادی یا نفوذ منطقه‌ای ایران هستند که نه تنها از اسرائیل نمی‌خواهند تا اقدام به تولید یا خرید انواع تسلیحات آفندی نکند، بلکه کوچک‌ترین تلاشی برای از بین بردن یا محدود کردن زرادخانه اتمی صهیونیست‌ها انجام نمی‌دهند.

برای اسرائیل مهم‌ترین اقدام علیه ایران، قرار دادن مجدد تهران در چرخه «امنیتی سازی» و تبدیل کردن بزرگ‌ترین قدرت بالقوه غرب آسیا با چالش امنیتی برای قدرت‌های جهانی است. طوفان الاقصی سبب شده تا توجه قدرت‌ها بیش از پیش به تحولات جاری در فلسطین اشغالی و برخورد غیرانسانی ارتش اسرائیل علیه ساکنان غیرنظامی در نوار غزه باشد. از نخستین روز جنگ تا به امروز مقامات اسرائیلی علاقه‌مند بودند تا جنگ غزه را نبردی با ایران نشان دهند نه جنبش حماس به همین دلیل ایجاد کمپین ترور هدفمند علیه مقاومت را در دستور کار خود قرار دادند. وضع تحریم‌های جدید علیه صنایع موشکی- پهپادی ایران احتمالا نخستین گام جدی اسرائیل برای تشدید پروژه امنیتی سازی ایران باشد.