زنگ خطر تبدیل روستاها به واحدهای غیرمولد/ بیم آسیب رساندن به اراضی کشاورزی حاصلخیز

اقتصاد آنلاین-لیلا مرگن: برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که طرح‌های هادی روستایی به محلی برای تغییر کاربری اراضی کشاورزی تبدیل شده‌اند؛ موضوعی که حتما نگران کننده خواهد بود و آثار و تبعات بسیاری را به دنبال خواهد داشت؛ هر چند سازمان امور اراضی کشور به‌عنوان متولی اصلی حفظ اراضی کشاورزی اقداماتی را در رابطه با ساماندهی طرح‌های هادی روستایی آغاز کرده است.

رضا افلاطونی، رئیس سازمان امور اراضی کشور در گفتگو با خبرنگار اقتصاد آنلاین درباره اهمیت طرح‌های روستایی در حفظ کاربری اراضی کشاورزی تصریح کرد: شهرها و روستاهای ما معمولا در اراضی مرغوب کشاورزی شکل گرفته‌اند و این طبیعی است. انسان در جایی مستقر می‌شود که امکان زیست بهتر برایش فراهم باشد.

وی افزود: این ما انسان‌ها هستیم که باید زمین را مدیریت کنیم. ساختمان‌ها را در جایی بسازیم که قابلیت کشاورزی در این زمین کمتر باشد. از قدیم هم همین‌طور بود. مردم اراضی درجه یک، دو و باغاتشان را تبدیل به خانه، ساختمان و دامداری نمی‌کردند.

افلاطونی گفت: در گذشته هم معمولا برای رفع نیازهای خود، افراد اراضی کم بازده را برای ساخت و ساز انتخاب می‌کردند و ساختمان‌ها را در اراضی که امکان کشت نداشت، مثل زمین‌های با شیب تند و غیره می‌ساختند.

وی ادامه داد: نام این رفتار مدیریت زمین یا همان چیزی است که ما اکنون به نام آمایش سرزمین می‌شناسیم.

جلوگیری از ساختمان‌سازی در اراضی مرغوب کشاورزی

رئیس سازمان امور اراضی یادآور شد: آنچه در طرح‌های هادی روستایی و الحاق به شهرها و روستاها مد نظر قرار دارد؛ این است که ما به‌عنوان مدیران جامعه و کشور، حواسمان باشد که مدیریت زمین را به‌صورت بهینه اعمال کنیم.

وی اضافه کرد: باید زمین‌هایی که دارای قابلیت کشاورزی خوب و ظرفیت تولید هستند را زیر بار ساختمان نبریم. ساختمان را در هر زمینی می‌توان احداث کرد، ولی زمین کشاورزی و کشت منحصر به‌فرد بوده و کار تولید برنج و گندم را نمی‌توان در هر زمینی انجام داد.

افلاطونی در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: توسعه شهرها و روستاها باید منطبق بر نیاز حقیقی جامعه و رشد واقعی جمعیت باشد. ما موافق با گسترش شهرها و روستاها خصوصا روستاها به‌عنوان خانه دوم و سوم شهرنشینان نیستیم.
وی تاکید کرد: ما موظف هستیم نیاز واقعی روستانشینان و کشاورزان را تامین کنیم و با آنها همراه باشیم. باید کمک کنیم که نیازهایشان تامین شود اما روستاها را نباید تبدیل به خوابگاه و محل سکونتی برای شهرنشینان به‌عنوان خانه دوم و سوم کنیم. و هدفمان این است که اراضی کشاورزی برای تولید کشور حفظ شود.

هفت استان صدرنشین در طرح های هادی روستایی

رئیس سازمان امور اراضی استان‌های شمالی، تهران، البرز، اصفهان و خراسان رضوی را استان‌های دارای بیشترین درگیری در حوزه طرح‌های هادی روستایی اعلام کرد.

وی تاکید کرد: متولیان امر که مسئول توسعه روستاها و طرح‌های هادی روستایی هستند، باید حواسشان باشد که منطبق بر نیاز واقعی روستا، طرح هادی تهیه کنند نه اینکه با در نظر گرفتن نیازها به‌عنوان خانه دوم و سوم افراد و برای نیاز غیرکشاورزان این طرح‌ها تهیه شود.

به اعتقاد برخی کارشناسان، طرح‌های هادی روستایی اختیاراتی به دهیار می‌دهند که زمینه زمین‌خواری را تشدید می‌کند اما افلاطونی در این رابطه معتقد است: اگر طرح هادی روستایی منطبق بر نیز واقعی نباشد، قطعا زمینه زمین‌خواری را تشدید می‌کند.

وی درباره اجرای طرح مسکن ویلایی و ساختمان‌های تک واحدی و تاثیر آن بر اراضی حاصلخیز کشاورزی گفت: آمایش سرزمین یعنی سکونت در روستاها و شهر توزیع شود. صنعت در شهرک صنعتی باشد نه اینکه وسط زمین کشاورزی یکباره یک ویلایی ایجاد شود. ما با چنین روندی موافق نیستیم.

رئیس سازمان امور اراضی یادآور شد: ما مخالف با داشتن شهرک ویلایی و ساختمان ویلایی نیستیم اما باید این شهرک‌ها در جای خود ایجاد شوند و در داخل زمین کشاورزی قابل کشت و حاصلخیر نباشند. هر ساخت و سازی باید منطبق بر شرایط آمایش سرزمین باشد.

وی اضافه کرد: طرح آمایش سرزمین باید به‌گونه‌ای طراحی شود که ساخت و ساز در خارج از زمین‌های حاصلخیز کشاورزی و در اراضی درجه پنج و شش و کم بازده متمرکز شود. یعنی ظرفیت بالقوه و بالفعل یک منطقه باید با هم جور در بیاید.
به گفته افلاطونی، متولی تدوین طرح آمایش سرزمین سازمان برنامه و بودجه است. دستگاه‌هایی عضو کارگروه مرتبط هستند و اقداماتی در این رابطه انجام شده است.

افلاطونی افزود: ما در سازمان امور اراضی به‌عنوان یک دستگاه منتفع درخواست داریم که به شکل عملیاتی‌تر بحث آمایش سرزمین مورد بررسی و بازنگری قرار گیرد.