تحکیم روابط تهران- ریاض برای مهار جنگ

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از  ایسنا، رسانه فرانسوی با اشاره به احیای روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان نوشت «شاهزاده سعودی ۳۸ ساله پس از به قدرت رسیدن که با آشفتگی همراه بود، جنگی را در یمن آغاز و قطر را بایکوت کرد اما از آن پس، رویکرد آشتی‌جویانه‌تری را اتخاذ کرده است که با توافق عادی‌سازی روابط با ایران که در ۱۰ مارس ۲۰۲۳ اعلام شد به اوج خود رسید».

خبرگزاری فرانسه نوشته هدف از این کار، تمرکز بر اصلاحات اقتصادی و اجتماعی بلندپروازانه بوده است که انگیزه اصلی آن، آماده کردن عربستان سعودی به‌عنوان بزرگ‌ترین صادر کننده نفت جهان برای موفقیت پس از نفت بوده است؛ رویایی که اگر جنگ کنونی در غزه نقاط وسیع‌تری را در منطقه فرا گیرد، از بین می‌رود.

این رسانه با اشاره به اینکه «ریاض تاکنون موفق شده درحالی‌که از آرمان فلسطین حمایت می‌کند، خود را از جنگ دور کند».

«عزیز القاشیان» تحلیلگر سعودی می‌گوید: «ایران و عربستان اساساً نشان داده‌اند که دشمن یکدیگر نیستند. حتی اگر همیشه سوء‌ظن (نسبت به یکدیگر) وجود داشته باشد، این رابطه دوباره تنظیم شده است».
رسانه فرانسوی همچنین به وجود اختلاف نظر میان تهران و ریاض بر سر درگیری‌های منطقه‌ای، از سوریه گرفته تا لبنان و عراق اشاره کرد و نوشت: «اما دو طرف در مفاد توافق عادی‌سازی روابط خواستار بازگشایی سریع نمایندگی‌های دیپلماتیک و اجرای توافق‌نامه‌های همکاری امنیتی و اقتصادی شدند که بیش از ۲ دهه پیش امضا شده بود».

مزایای دیگر آن نیز به زودی مشخص شد، ازجمله زمانی که کمی بیش از یک ماه پس از امضای این توافق، ۶۵ ایرانی از طریق کشتی از سودان جنگ زده به شهر بندری جده عربستان سعودی در دریای سرخ فرار کردند و با استقبال چهار دیپلمات ایرانی تازه وارد مواجه شدند.

این توافق همچنین بازگشت «بشار اسد» رئیس‌جمهور سوریه به‌عنوان متحد نزدیک ایران به میان کشورهای عربی را تسهیل کرد، اتفاقی که پیش از آن غیرمحتمل بود و به حضور او در نشست اتحادیه عرب، برای اولین بار در بیش از یک دهه گذشته محدود شد.

«هدی رئوف» رئیس برنامه ایران در مرکز مطالعات استراتژیک مصر در قاهره اظهار داشت: «گام‌های برداشته شده از سوی دو کشور خوب است، اما توافق همچنان نیازمند اقدامات اعتمادساز زیادی است».
همچنین بارزترین نمونه از نتایج توافق با ایران، جنگ یمن است که عربستان سعودی در سال ۲۰۱۵ با راه‌اندازی یک ائتلاف برای سرنگونی انصارالله، آن را آغاز کرد. این جنگ صدها هزار نفر را به‌طور مستقیم به دلیل جنگ یا به دلایل غیرمستقیم، مانند کمبود غذا به کام مرگ کشانده است.

پس از اعلام بهبود روابط ایران و عربستان انتظارها برای یک آتش‌بس پایدار در یمن افزایش یافت و هیأت‌های سعودی و انصارالله دیدارهای تجاری داشتند.

بنابر گزارش خبرگزاری فرانسه، اما در حالی که آتش بسی که برای اولین بار در آوریل ۲۰۲۲ برقرار شد، به‌رغم انقضای رسمی آن پس از ۶ ماه تا حد زیادی برقرار است، به نظر می‌رسد که روند صلح متوقف شده است.

انصارالله برای اعلام همبستگی با فلسطینیان کمپین حملاتی را به کشتی‌های تجاری  در دریای سرخ آغاز کردند. ناآرامی‌ها در منطقه دریای سرخ، اهداف اقتصادی و گردشگری ریاض را تهدید می‌کند، هرچند که از تکرار حملات خود در خاک عربستان اجتناب کرده‌اند و عربستان سعودی به ائتلاف آمریکایی برای حفاظت از آب‌های دریای سرخ نپیوسته است.

تحلیلگران می‌گویند ایران و عربستان با افزایش ارتباطات برای مهار جنگ رژیم صهیونیستی علیه غزه، پیوند خود را تقویت کرده‌اند. این تحولات منجر به اولین تماس تلفنی ولی‌عهد سعودی و «سید ابراهیم رئیسی» رئیس‌جمهور ایران، تنها پنج روز پس از شروع جنگ و سفر رئیسی به عربستان در ماه نوامبر برای شرکت در نشست سازمان همکاری اسلامی شد.

القاشیان خاطر نشان کرد: «بله، تنش‌هایی (میان دو طرف) وجود خواهد داشت و فکر می‌کنم هیچ‌کس تصور نمی‌کرد که هیچ تنشی وجود نداشته باشد، اما این که آن‌ها در مورد آن صحبت می‌کنند، چیزی است که منافع استراتژیک زیادی به همراه دارد».

«ربها سیف علام» از مرکز مطالعات استراتژیک قاهره گفت که اگر این توافق صورت نمی‌گرفت، اختلاف بین عربستان و ایران می‌توانست احتمال بروز یک درگیری منطقه‌ای گسترده‌تر را افزایش دهد.