مشاوره مدیریت در کشور دچار تاخر فرهنگی است

به گزارش اقتصاد آنلاین، ایشان این‌گونه عنوان نمودند که با وجود پیدایش اخیر شرکت‌های مشاوره مدیریت در دنیا، عمر این حوزه با پیدایش تمدن بشری پیوند خورده است. از سون تزو در چین با کتاب معروفش به اسم هنر رزم گرفته تا بزرگمهر حکیم و خواجه نظام‌الملک در ایران، همگی نمونه‌های مشهور این عرصه‌اند.

ایشان افزودند: با انقلاب صنعتی، موضوع مدیریت که قبل از آن متکی بر هنر و خرد بوده اساسا تغییر کرده و به سمت علم رفته است. همچنین جوامع به دلیل قدرت تولید چند برابری نیازمند جستجو و جذب بیشتر مشتری می‌شوند. پیامد این اتفاق در کشورهایی که صنعت وارداتی‌ست، عارضه‌هایی ایجاد کرده است.

اگر تا قبل از انقلاب صنعتی، حاکمان و فرماندهان نیاز به تسلط بر محیط داشتند بعد از این رخداد صنعت‌گران جدید هم نیازمند مدیریت می‌شوند و بنابراین سازمان‌ها شکل می‌گیرند. بعد از افزایش تعداد شرکت‌ها، تئوریسین‌هایی برای نحوه اداره این شرکت‌ها پدید می‌آیند مانند آدام اسمیت، وینسلو تیلور، هنری فایول و ... .

در آن زمان برای مدیریت کردن سازمان‌های آن عصر که تنوع و پویایی زیادی نداشته‌اند چه از نظر فرهنگ و چه از منظر تعداد، با یک الگو تجویزی قابل رشد بوده است. در انقلاب صنعتی دوم با استفاده از الکتریسیته، کارگاه‌ها به کارخانه‌ها تبدیل شده خطوط راه‌آهن و تلگراف شکل می‌گیرد. در انقلاب صنعتی سوم بعد از جنگ جهانی سوم، رایانه اختراع می‌شود. و انقلاب صنعتی چهارم با اینترنت اشیا و هوش مصنوعی به عنوان موخرترین آن، باعث ایجاد یک رابطه دیالکتیک بین بخش‌های علم و صنعت می‌شود.

سازمان‌ها ما به ازای محیطشان شکل می‌گیرند و با تغییر محیط، سازمان‌ها نیز تغییر می‌کند. حال افراد، رویکرد مربوط با سازمان جدید را اتخاذ می‌کنند. منتهی چون در اکثر کشورها همچون کشور ما، صنعت و دانش مدیریت امری وارداتی ست، به همین دلیل خطر تاخر فرهنگی در این حوزه مشاوره مدیریت که رابط بین صنعت و علم مدیریت است وجود دارد. این دیدگاه بنده به عنوان شخصی است که با ۲۵ سال سابقه کاری در این حوزه و ۹ سال عضویت در هیئت‌مدیره انجمن مشاوران مدیریت است.

ما به چنین رویدادی‌هایی نیاز داریم برای مفاهمه در این بحث که مشاور مدیریت کیست و از او چه میخواهیم که از دو منظر یکی خود مشاوران مدیریت و دیگری مدیران و کارآفرینان به آن خواهم پرداخت.

طبق بازخوردهایی که بنده در انجمن از صنعت می‌گیرم، مدیران سازمان‌ها به‌شدت مشغله دارند که این امر می‌تواند به دلیل عدم توانایی در مدیریت درست آن‌ها باشد. بخشی هم ممکن است به دلیل سبک شخصیتی باشد. این مشغله‌ها باعث می‌شود که وقتی تقاضای مشاوره می‌کنند موضوع را به سطوح پایین و پایین‌تر بسپارند. مدیران بدانند وقتی پروژه‌ای با هر موضوع مشاوره مدیریتی اجرا می‌کنند، از روزی که مشاوران مدیریت به سازمان ورود می‌کنند، مرکز ثقل تعاملات قدرت سازمانشان تحت تاثیر قرار می‌دهند با برگزاری جلسات، آموزش‌ها، کارگاه‌ها و دستورالعمل‌هایی در آئین‌نامه، روش اجرایی، سیاست‌گذاری. به محض این اتفاق تمام بخش‌ها ریکشنی در راستای بقای سازمانی خودشان نشان خواهند داد و چون درنهایت آن کسی که از منفعت کلی سازمان آگاه هست و سکان مجموعه در دستان اوست خود مدیر ارشد است، بنابراین وقتی این موضوع به سطوح پایین دست واگذار می‌شود و کنترلی بر آن وجود نداشته و قطعا از مسیر خارج می‎شود و واحدهای سازمانی ریکشن مربوط به خودشان را می‌گیرند و پروژه‌ای که با هدف بهبود پیاده‌سازی شده، به مسیر دیگری سوق می‌یابد. دراین صورت چنین پروژه‌ای را انجام ندهید بهتر است.

از سوی دیگر بعضا سازمان‌ها در اضطراری قرار می‌گیرند و برای پاسخ به آن اضطرار مشاورانی را به خدمت می‌گیرند و توقع یک نسخه فوری دارند که در پاسخ به آن دسته از مدیران باید گفت که دیگر دوره انقلاب صنعتی گذشته است و مدیریت نسخه تجویزی ندارد. برای پاسخ مشکلات ابتدا باید سازمان را درک نمود. تکنولوژی سازمان، پویایی محیط صنعتی، فرهنگ سازمانی و رفتار و ایده‌های مدیران همه مثالی از عناصر کلیدی شناسایی برای رفع معضلات سازمانی‌اند. بنابراین طلب کردن یک راه‌حل سریع به طور قطع درست نیست.

در خطاب به همکاران این عرصه باید بگویم بهتر است در دنیای امروز دانش محور رجعتی کنیم به خرد دوران بزرگمهر و سونته‌زو چرا که دانش شرط لازم هست ولی شرط کافی نیست و پاسخ‌گوی پیچیدگی سازمان‌ها و رفتاری‌های سیاسی لایه‌های زیرین آن‌ها نخواهد بود.

انجمن مشاوران مدیریت با دو رویکرد که یکی دستور روش‌های راهبردی شورای بین‌المللی موسسات مشاور دوره‌های آموزشی که براساس آن طراحی می‌کند. و رویکرد دیگر برقراری ارتباط با سایر تشکل‌ها در صنایع مختلف و طراحی دوره‌های آشنایی با آن صنایع و کسب آگاهی نسبت به آن‌هاست. تعامل کنونی با نظام صنفی رایانه مثالی از این فصل مشترک است.