نقش قاچاق سوخت در کاهش سهمیه بنزین آزاد
کنترل مصرف بنزین از دو راه کار قیمیت و غیر قیمتی امکنا پذیر است که با اعمال کاهش سقف سهمیه بنزین آزاد به نظر می رسد دولت سیاست غیر قیمتی را برای کنترل مصرف در نظر گرفته است.
به گزارش اقتصادانلاین به نقل از مهر، سال ۹۸ تا قبل از شیوع ویروس کرونا ذخیره سهمیه آزاد سوخت خودروهای شخصی تنها تا ۶ ماه تا سقف ۳۶۰ لیتر در کارتهای سوخت شخصی ذخیره میشد و پس از شیوع کرونا سقف ذخیرهسازی سهمیه سوخت در کارتهای سوخت شخصی به ۹ ماه رسید، و صبح امروز دوباره این روند به حالت گذشته بازگشت به طوری که تنها تنها تا ۶ ماه تا سقف ۳۶۰ لیتر در کارتهای سوخت شخصی ذخیره وجود دارد و حتی بنزین مازادی که در کارتهای سوخت وجود داشته است از بین رفته و ۳۶۰ لیتر برای دارندگان خودرو باقی مانده است.
اما چنین تغییر ناگهانی ریشه در چه موضوعی دارد؟ جعفر سالارینسب مدیرعامل شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی در واکنش به این موضوع گفت: بهمنظور جلوگیری از مهاجرت کارتهای سوخت و مدیریت بهینه مصرف کارتهای سوخت شخصی، از ابتدای بهمنماه امسال مقدار سهمیه بنزین آزاد کارتهای سوخت شخصی از ۱۵۰ لیتر به ۱۰۰ لیتر در ماه کاهش یافت.
همواره سیاستهای قیمتی دولت در رابطه با افزایش قیمت بنزین تبعات فراوانی به دنبال داشت هر لیتر بنزین سهمیهای با نرخ ۱۰۰ تومان و بنزین آزاد ۴۰۰ تومان عرضه شد. مرحله بعدی افزایش قیمت بنزین در ۲۸ آذر ۱۳۸۹ با اجرای هدفمندسازی یارانهها در ایران کلید خورد و هر لیتر بنزین سهمیهای به ۴۰۰ تومان و بنزین آزاد ۷۰۰ تومان افزایش یافت. افزایش بعدی قیمت بنزین در سال ۱۳۹۳ در دولت تدبیر و امید با اجرای مرحله دوم هدفمندسازی یارانهها در ایران هر لیتر بنزین سهمیهای را به ۷۰۰ تومان و بنزین آزاد ۱,۰۰۰ تومان رساند؛ که با تک نرخی شدن بنزین در سال ۱۳۹۴ به قیمت ۱,۰۰۰ تومان پرونده بنزین سهمیهای بسته شد. اما در ۲۴ آبان ۱۳۹۸ در دولت رئیسجمهور روحانی نرخ هر لیتر بنزین سهمیهای ۵۰ درصد افزایش یافت و به ۱,۵۰۰ تومان رسید و قیمت بنزین آزاد که قبلاً هر لیتر ۱,۰۰۰ تومان بود سه برابر شده و به ۳,۰۰۰ تومان رسید. و مردم در واکنش به این افزایش قیمت ماشینهای خود را در اتوبانها خاموش کردند.
البته برخی از نمایندگان مجلس هم به این موضوع واکنش نشان دادند، جعفر قادری عضو کمیسیون برنامه، بودجه و محاسبات مجلس شورای اسلامی، با اشاره به «محدودیت در ارائه بنزین آزاد و تعیین سقف برای این موضوع»، گفت: مسؤولین باید تعیین سقف برای توزیع بنزین آزاد در کشور را به صورت تدریجی اعمال کنند.
نماینده مردم «شیراز و زرقان» در مجلس شورای اسلامی افزود: در این بخش باید این طور برنامهریزی شود که بنزین آزاد از یک عدد و سقفی به بعد شرایط دیگری داشته باشد. همچنین ما میتوانیم یکسری جایگاههای سوختی را در کشور در نظر بگیریم که این جایگاهها فقط اقدام به توزیع بنزین آزاد کنند و این جایگاهها تابع شرایط تعیین شده باشند.
اگرچه نگرانیهایی در رابطه با افزایش قیمت بنزین وجود دارد اما مسئولان امر به مردم اطمینان خاطر دادهاند که چنین اتفاقی حداقل تا سال آینده رخ نخواهد داد. همچنین آن دسته از افرادی که مصرفی بیش از این میزان را دارند میتوانند کارت سوخت آزاد جایگاهداران استفاده کنند.
حالا به نظر میرسد این تغیر سهمیه آزاد بنزین به دنبال الکترونیکی شدن سامانه درخواست کارت سوخت و کاهش کارتهای جایگاه داران در جایگاههای سوخت راهی برای از بین بردن قاچاق سوخت باشد سالاری نسب هم صحه بر این موضوع گذاشت و گفت: بررسیهای ما در ماههای گذشته نشان میدهد حجم استفاده از کارتهای آزاد در ماههای گذشته ۳۵ درصد بوده و ۶۵ درصد سوختگیری نیز از طریق کارتهای سوخت شخصی انجام میشود که به همین مقدار از سهمیه بنزین آزاد استفاده نمیشود، بنابراین تصمیم گرفتیم برای مدیریت مصرف بهویژه پرمصرفها مقدار سهمیه بنزین آزاد کارتهای سوخت شخصی از ۱۵۰ به ۱۰۰ لیتر کاهش یابد.