احتمال زنده شدن برجام قوت گرفت؟

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از دنیای اقتصاد، در نشست دوره‌ای شورای امنیت معاون دبیرکل سازمان ملل اشاره کرد که اسرائیل با ارسال نامه‌هایی به این نهاد بین‌المللی مدعی شده پهپادها، موشک‌های کروز و بالستیک استفاده شده در حملات نیروهای مسلح یمن علیه تل‌آویو در ماه اکتبر و نوامبر از سوی ایران به آنها عرضه شده است و نقض قطعنامه ۲۲۳۱ محسوب می‌شود.  او همچنین بیان کرد: سازمان ملل به درخواست خود از اعضا برای نشان‌ دادن حداکثر خویشتن‌داری و طی تمامی مسیرهای دیپلماتیک برای احیای توافق هسته‌ای ادامه می‌دهد.

در ادامه، بیورن اولاف اسکوگ ، نماینده اتحادیه اروپا با اشاره به این که توافق هسته‌ای نقشی اساسی در برقراری ثبات در خاورمیانه دارد، گفت که تمامی طرفین توافق هسته‌ای باید بدون تاخیر، گفت‌وگوها را برای احیای توافق هسته‌ای از سر بگیرند. وی مدعی شد که توسعه برنامه هسته‌ای ایران که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز آن را گزارش کرده است، «انحراف جدی» از تعهدات برجامی محسوب می‌شود. نماینده اتحادیه اروپا افزون بر این، با تکرار ادعای غرب مبنی بر حمایت نظامی ایران از روسیه در جنگ اوکراین و عرضه پهپادها به روسیه آن را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ دانسته و  گفت: ایران باید همکاری خود با کشوری را پایان دهد که تمامی اصول منشور سازمان ملل را نقض کرده است.

در ادامه، جان کلی، معاون نماینده آمریکا در سازمان ملل مدعی شد که ایران به انجام دادن اقدامات «تحریک‌آمیز» ادامه می‌دهد و «عامدانه» در فعالیت‌های راستی‌آزمایی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در ایران ایجاد اخلال می‌کند.  کلی با نادیده گرفتن اقدامات یکجانبه و غیرقانونی کشورش در زمینه توافق هسته‌ای گفت که ایران باید اقداماتی برای جلب اعتماد بین‌المللی انجام بدهد و اقدامات تحریک‌آمیز خود را متوقف کند. او همچنین از بررسی ادعای واشنگتن مبنی بر عرضه پهپادهای ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین در دبیرخانه سازمان ملل ابراز ناامیدی کرده و گفت ایران به دنبال کسب تسلیحاتی به ارزش‌ میلیاردها دلار از روسیه است که نقض قطعنامه‌های سازمان ملل محسوب می‌شود و شورای امنیت باید آن را محکوم کند.

در ادامه، گنگ شوانگ، نماینده هیات چین تاکید کرد که برجام تنها مسیر درست برای حل‌وفصل مساله هسته‌ای ایران است. شوانگ با اشاره به آمریکا به عنوان «آغازگر بحران هسته‌ای ایران» گفت که این کشور باید مسوولیت‌های خود را بشناسد و تمامی تحریم‌های یک‌جانبه و اقدامات بلندمدت علیه ایران را لغو کند.  او همچنین از اعضا خواست که موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران را برای رسیدن به اهداف ژئوپلیتیکی، به مسائل دیگر مرتبط نسازند. واسیلی نبنزیا، نماینده هیات روسیه خروج آمریکا از توافق هسته‌ای در سال ۲۰۱۸ را عامل اجرایی نشدن توافق هسته‌ای دانست. نبنزیا همچنین گفت: اقدام انگلیس، آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا برای حفظ یک‌جانبه محدودیت‌های تسلیحاتی علیه ایران که در ۱۸ اکتبر تاریخ آن به پایان می‌رسید، به اندازه اقدامات آمریکا «مخرب» است.

در بخش دیگری از این جلسه، الکساندر اولمدو، نماینده فرانسه مدعی شد که ایران در مدت ۴ سال گذشته،‌ در حال تخطی از تعهدات برجامی خود و تعهداتش ذیل قطعنامه ۲۲۳۱ بوده است که در مدت ۶ ماه گذشته بدتر شده است. اولمدو همچنین به افزایش ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در ایران اشاره کرده و مدعی شد که ایران همکاری‌ خود با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را کاهش داده است. او «توسعه برنامه هسته‌ای و موشک‌های بالستیک ایران» را «به شدت جدی» تلقی کرد. در ادامه جلسه شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱، جیمز کاریوکی، نماینده انگلیس با ادعای اینکه ایران از احیای توافق هسته‌ای خودداری کرده است، گفت که به دنبال آن، برنامه هسته‌ای ایران توسعه یافته است. کاریوکی با دفاع از سیاست تحریمی این کشور و اتحادیه اروپا علیه ایران، گفت که کشورش تماما، نسبت به تلاش‌های دیپلماتیک برای جلوگیری از دستیابی ایران به یک سلاح هسته‌ای متعهد است. نماینده انگلیس ادعای انتقال موشک و پهپاد از سوی ایران به گروه‌های مسلح در یمن، عراق و سوریه را تکرار کرده و آن را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ دانست.

بیانیه تروئیکای اروپا

تروئیکای اروپایی نیز در بیانیه‌ای مشترک با تکرار ادعاها علیه برنامه هسته‌ای و موشکی از ایران خواستند تا به تعهدات خود در رابطه با قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل پایبند باشد. به گزارش «ایسنا»، انگلیس، فرانسه و آلمان پس از برگزاری نشست دوره‌ای شورای امنیت سازمان ملل درباره قطعنامه ۲۲۳۱ و بررسی شانزدهمین گزارش دبیرکل درباره اجرای این قطعنامه و برجام بیانیه‌ای مشترک منتشر و در آن ادعاهای بی‌اساس و خصمانه خود درباره ماهیت برنامه هسته‌ای ایران را تکرار کردند. این کشورها در این بیانیه‌ بدون اشاره به کارشکنی‌های خود در اجرای تعهداتشان به‌عنوان امضاکنندگان برنامه جامع اقدام مشترک (برجام)، ایران را به نقض تعهدات هسته‌ای‌اش ذیل این توافق متهم کردند و مدعی شدند که ایران هیچ توجیه غیرنظامی برای ذخیره اورانیوم غنی‌شده خود که اکنون طبق گزارش آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بیش از ۲۰ برابر حد تعیین‌شده در برجام است، ندارد.

با وجود همکاری دائمی و کامل ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، آنها در ادامه این بیانیه مدعی شدند که فقدان همکاری درست تهران با آژانس اتمی بر روند فعالیت‌های دیده‌بان هسته‌ای سازمان ملل برای راستی‌آزمایی ماهیت برنامه هسته‌ای ایران تاثیر گذاشته و معماری جهانی عدم‌اشاعه هسته‌ای را تضعیف کرده است. انگلیس، فرانسه و آلمان با تاکید بر این ادعا خواستار همکاری کامل و به موقع ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شدند. این کشورها همچنین ادعای اثبات‌نشده غرب و آمریکا را مبنی بر اینکه ایران از روسیه در جریان جنگ این کشور با اوکراین از مسکو حمایت نظامی می‌کند و پهپاد در اختیار آن می‌گذارد، تکرار کردند.

واکنش ایران

در واکنش به نشست دوره‌ای شورای امنیت درباره قطعنامه ۲۲۳۱، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل متحد در نشست شورای امنیت سازمان ملل نسبت به رفتار غیرحرفه‌ای، غیرقانونی و سیاست زده دبیرخانه سازمان ملل انتقاد کرد. به گزارش «ایسنا»، امیر سعید ایروانی در این نشست که تحت عنوان «عدم‌اشاعه: اجرای قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت (۲۰۱۵)» برگزار شد تاکید کرد: برخلاف ادعاهای بی‌اساس، ایران پیوسته تعهد خود را به تقویت صلح و امنیت در منطقه نشان داده است. هیچ فرد، گروه یا کشوری به دستور ایران عمل نمی‌کند و به این ترتیب، ما مسوول رفتار هیچ‌کس در منطقه نیستیم. ایروانی افزود: از زمان نشست قبلی شورا، جمهوری اسلامی ایران به طور مداوم برای احیای برجام تلاش کرده است.

با این وجود، به‌رغم حسن نیت و  تلاش ما، طرف‌های دیگر تاکنون هیچ گام ملموسی برنداشته‌اند. نه ایالات متحده و نه E۳/EU صادقانه و مصمم به پایان دادن به عدم‌اجرای قابل‌توجه تعهدات خود تحت برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ نیستند.  طبق معمول، امروز آنها با نادیده گرفتن عمدی دلایل اصلی وضعیت فعلی برجام، تلاش کردند تا روایت را تغییر دهند، جای قربانی و مقصر را تغییر دهند، کمپین اطلاعات نادرست راه بیندازند و وارد بازی مخرب سرزنش کردن طرف دیگر شوند. شایان ذکر است طرفی که از برجام خارج شد، آمریکاست نه ایران! چنین رفتار غیرحرفه‌ای، غیرقانونی و سیاست‌زده دبیرخانه با قطعنامه ۲۲۳۱ و تبصره فوق رئیس شورا مغایرت دارد و مهم‌تر از آن ناقض تعهدات صریح دبیرخانه طبق بند ۱ ماده ۱۰۰ منشور ملل متحد است.