تغییر اقلیم و تاخیر مهاجرت پرندگان به تالاب انزلی

به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از ایسنا، تالاب بین المللی انزلی یکی از شگفت انگیزترین تالاب های جهان است که کارکردهای فوق‌العاده دارد و در هر فصل فواید زیستی خود را در اختیار بخشی از زیستمندان جهان گذاشته و زیستگاه و مأمن پرندگان بومی و مهاجری است که راویان زیبایی و غنای زیستی تالاب انزلی هستند. با التفات به اهمیت اکوسیستم تالاب انزلی و در راستای حفاظت از زیستگاه پرندگان بومی و مهاجر، مهر ماه سال ۱۴۰۰ به همت آلن پطروسیان «نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی» با چشم اندازِ ترویجی و جایگزینی خردمندانه پرنده‌نگری با شکار و صید و با هدف «توسعه اکوتوریسم فرهنگی، هنری و ورزشی منطقه، حفاظت غیرمستقیم از زیست‌مندان و زیستگاه‌های تالاب و همچنین تقویت مشاغل بومی و محلّی» به ترویج پرنده‌نگری در تالاب انزلی آغاز به فعالیت های ترویجی کرد تا جوامع محلی تجارب خود را در راستای حفظ و مشارکت در حفاظت و ایجاد امنیت در خدمت مسافران و علاقه مندان و مشتاقان بگذارد. این روزها که با فرا رسیدن فصل سرما، پهنه گسترده تالاب انزلی، زیستگاه امنی برای حضور و زمستان گذرانی پرندگان مهاجر است بهانه خوبی بود تا گفتگویی با آلن پطروسیان بنیانگذار نهضت پرنده نگری داشته باشیم.

 بنیانگذار نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی گفت: تغییرات اقلیمی (گرمایش جهانی زمین) و آسیب‌های وارد شده به تالاب انزلی در کاهش حضور پرندگان و تاخیر گونه های مهاجر تاثیر گذار است.

آلن پطروسیان با اشاره به اینکه مهاجرت پرندگان به تالاب انزلی تحت تاثیر دو عامل مهم قرار گرفته است، اظهار کرد: متاسفانه امسال مهاجرت پرندگان زمستان‌گذر به تالاب انزلی با دو مشکل جدی روبرو است که  یکی معضل جهانی گرمایش زمین و دیگری آسیب های وارد شده به تالاب انزلی است.

وی با بیان اینکه گرمایش زمین، مهاجرت پرندگان را به طور عمومی در دنیا به تعویق می‌اندازد، افزود: این امر سبب شده تا مهاجرت پرندگان حدود یک ماه به تاخیر بیفتد و این تاثیر منفی در استراحت و زمستان‌گذرانی آنها به گونه‌ای است که پرندگان به یکباره در سرزمین های مبدا با فصل بهار روبرو می‌شوند.

بنیانگذار نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی گفت: بدین ترتیب پرندگان، در فصل بهار مهاجرت به سرزمین های شمالی کره زمین، از جمله سیبری و ولگا را برای زادآوری انجام می‌دهند؛ که تغییر اقلیم و تاثیرات آن با دیرکرد در مهاجرت ، بر کیفیت و کمیت زادآوری سال‌های آتی پرندگان تاثیر می گذارد.

آلن پطروسیان با تاکید بر اینکه تغییر اقلیم و آسیب‌های طبیعی آن به خود بشر باز می‌گردد، تصریح کرد: نابودی طبیعت، توسعه ناپایدار و بی رویه و شرایط نامطلوب شهرها ، روستاها و عوامل متعدد در سراسر جهان و همین طور ایران سبب تغییر اقلیم شده که بر زندگی جانوران و بویژه پرندگان تاثیر گذاشته است.

پطروسیان درباره عامل آسیب‌های وارده به تالاب انزلی، خاطر نشان کرد: این تالاب به عنوان یک تصفیه‌خانه طبیعی برای آب های آلوده بالادستی که ماموریت رساندن آب سالم به دریای کاسپین را دارد، کارکرد طبیعی خود را نسبت به آلودگی ایجاد شده و موارد مختلف از دست داده است.

    وی با بیان اینکه آسیب ها و آلودگی تالاب باعث تاثیرات منفی کمی و کیفی برای پرندگان مهاجر و بومی شده، گفت: در این خصوص پرندگان بلند پروازی همچون پلیکان‌ها برای فرود به یک سطح وسیع آب نیاز دارند، وقتی در حین مهاجرت بر فراز تالاب انزلی پرواز می‌کنند و سطح آب کافی را بدلیل رویش بی‌رویه سنبل آبی مشاهده نمی‌کنند بسیاری از آنها از زمستان‌گذرانی در تالاب صرف نظر می‌کنند و به مهاجرت بدون استراحت خود ادامه می دهند که این اتفاق ممکن است، سبب ضعیف شدن، جا ماندن تعدادی از آنها از دسته همنوعان خود و البته تلفات‌شان شود.

بنیانگذار نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی که او را به عنوان پایه گذار نهضت دوچرخه سواری همگانی ایران نیز می شناسند ، یکی دیگر از عوامل تاثیر گذار بر پرندگان نسبت به آسیب های وارده بر تالاب بین‌المللی انزلی را آلودگی و رسوبات کوهستانی نسبت به بریده شدن درختان جنگلی و ساخت و ساز بی رویه دانست و افزود: این امر سبب شده تا تالاب عمق لازم را از دست بدهد.

پطروسیان ورود شیرابه‌ها، زباله‌ی شهرها و روستاها و همچنین ورود فاضلاب‌های خانگی و صنعتی را یکی دیگر از موارد موثر در آسیب به تالاب برشمرد و افزود: این عوامل سبب کاهش کیفی موجودات زنده از جمله آبزیان و گیاهان درون آب که به عنوان آذوقه پرندگان محسوب می گردند شده و همین مسئله باعث می‌شود تا پرندگان مهاجر کمتری در تالاب انزلی دیده شود.

وی یکی دیگر از عوامل مهم در کاهش مهاجرت پرندگان زمستان‌گذر را در تالاب انزلی، شکارچیان غیر مجاز بیان کرد و گفت: متاسفانه بدلیل نبود نظارت کافی در این زمینه شرایط برای پرندگان مهاجر و بومی سخت شده است.

آلن پطروسیان با بیان اینکه در کره زمین ۸ مسیر مهاجرت جهانی پرندگان وجود دارد، تاکید کرد: تالاب انزلی میان ۳ مسیر از ۸ مسیر مذکور قرار دارد که این موضوع یکی از چندین اهمیت جهانی این تالاب ارزشمند به شمار می رود.

وی افزود: این مهم و اهمیت های متعدد دیگری که حضور پرندگان و سایر موجودات تالاب انزلی برای گیلان ، ایران و جهان دارد، مسئولیت مردم شهرستان های ذینفع در حوضه آبریز تالاب انزلی و شهرها و روستاهای اطراف و همچنین مسئولان را نسبت به پرندگان و تالاب‌ دوچندان می‌کند تا اقدامات موثری در حفظ تالاب انزلی داشته باشند.

پطروسیان با بیان اینکه بیش از ۲۴۳ گونه پرنده بومی ، تابستان گذران و زمستان‌گذران برای تالاب انزلی به ثبت رسیده و حدود یک سوم از این پرندگان مهاجر زمستان‌گذر هستند که از نواحی سردسیر و شمالی کره زمین به تالاب انزلی مهاجرت می‌کنند، گفت: تالاب انزلی زیستگاهی حیاتی برای پرندگان مهاجر آبزی و کنارآبزی است و زیستگاهی بسیار مهم در زمان مهاجرت پرندگان به‌شمار می‎‌رود.

وی از مردم خواست در حفظ محیط زیست بکوشند و صنایع‌دستی ، کشاورزی کم آب بر و توسعه گردشگری مبتنی بر فرهنگ و طبیعت گیلان را جایگزین شکار کنند.

بنیانگذار نهضت پرنده‌نگری تالاب انزلی تصریح کرد: مردم می‌توانند با توسعه توریسم با رویکرد پرنده نگری (حفاظت و معرفی پرندگان به سایر مردم ایران و جهان) در راستای حفظ آنها بکوشند.

پطروسیان گفت: مسئولان نیز با احیا و حفظ تالاب انزلی، جلوگیری از شکار غیرمجاز و ممانعت از آسیب‌ های مختلف به زیستگاه‌ها و موجودات آن می‌توانند در حفاظت از این زیست بوم و پرندگان نقش مهمی ایفا کنند.