نسخ خط کردی از همدان به کردستان باید منتقل شود
سرپریت کتابخانه‌های عمومی کردستان گفت: نسخ خطی کردی موجود در کتابخانه همدان باید به استان کردستان بازگردانده شود.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از مهر، معصومه حسنی خونسار عصر سه‌شنبه در نشست تخصصی جایگاه نسخ کردی در مطالعات زبان‌شناسی و حقوق فرهنگی اظهار کرد: در حال حاضر تعدادی کتب نسخ خطی کردی در همدان نگهداری می‌شود و باید این کتاب‌ها به سنندج بازگردانده شود.
وی افزود: درصدیم تا با مطالبه این موضوع از استاندار کردستان زمینه بازگرداندن این کتاب‌ها را پیگیری کنیم.
حسنی‌خونسار تصریح کرد: بازگرداندن نسخ کردی از همدان به کردستان دغدغه همه ما است بنابراین باید به کتابخانه امام خامنه‌ای در سنندج منتقل شود.
سرپرست کتابخانه‌های استان کردستان اضافه کرد: امیدواریم با هم‌افزایی با فعالان عرصه کتاب بتوانیم در راستای ارتقای سرانه مطالعه و فعالیت‌های فرهنگی گام برداریم.
وی با بیان اینکه در کتابخانه آیت‌الله خامنه‌ای کتاب‌های نسخ خطی چاپی سربی و سنگی دو سال است که نگهداری می‌شود، اضافه کرد: ۵۴ کتاب خطی ،۳۰۰ کتاب سربی و ۲۰۹ کتاب سنگی در این کتابخانه نگهداری می‌شوند و اگر شرایط مطلوب‌تری برای این کتاب‌ها فراهم شود می‌توان نسخ خطی همدان موجود در همدان را به کردستان منتقل کنیم.
نسخه خطی میراثی مکتوب است
مظهر ادوایی، پژوهشگر تاریخ و نسخ خطی اورامی نیز در این نشست اظهار کرد: نسخه خطی به عنوان دست‌نوشته از چند برگ تا چند صد صفحه را در بر می‌گیرد و در حوزه‌های مختلف است که برای مردم‌شناسان، زبان‌شناسان، باشتان‌شناسان و پژوهشگران دنیایی از اطلاعات را در برمی‌گیرد.
وی با بیان اینکه نسخه خطی میراثی مکتوب است، بیان کرد: در سال ۹۷ پژوهشی با زبان هورامی را نوشتم و حدود ۳۰۰ نسخه خطی هورامی را بررسی کردم که این نسخه‌ها در کتابخانه‌های مختلف ایران و خارج از ایران نگهداری می‌شوند.
وی بیان کرد: برای پروژه ثبت جهانی اورامان ۳۰۲ نسخه خطی در قالب ۷ دسته همچون دینی، اشعار، تاریخ و داستان‌نویسی مختلف تهیه و ارائه شد.
ادوایی اضافه کرد: امروز در کتابخانه‌هایی همچون کتابخانه ملی و کتابخانه قدس رضوی کتاب‌های نسخی خطی کردی قرار دارد و همچنین در ۳۰۰ سال پیش نسخه خطی هورامی در حوزه کودکان نوشته شده است اما تاکنون کسی سراغی از آن نگرفته است.
این پژوهشگر کردستانی خاطر نشان کرد: نسخه‌های خطی کُردی متأسفانه متولی ندارد و افراد زیادی هستند که اسناد خطی را خرید و فروش می‌کنند.
اطلس جغرافیای کردی توسط دانشجویان دانشگاه کردستان طراحی شد
رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان نیز در این نشست اظهار کرد: سال ۹۵ اطلس جغرافیای کردی توسط دانشجویان دانشگاه کردستان طراحی شد و این اطلس در سایت دانشگاه کردستان در دسترس است.
یادگار کریمی عنوان کرد: در این طرح در جغرافیای استان کردستان زبان کُردی مرکزی سورانی، اردلانی، کُردی جنوبی و اورامی مورد بررسی قرار گرفته است.
وی تنوع زبانی در کشور را بی‌نظیر خواند و گفت: کل کشور آلمان یک زبان دارد اما در کشور خودمان روستا به روستا و شهر به شهر با زبان مختلفی صحبت می‌کنند.
رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان با اشاره به وجود ۱۰۱ واژه و متغیر مختلف در زبان کُردی اعلام کرد: متأسفانه ترندهایی در سطح جامعه به نام یکسان‌سازی زبان کردی وجود دارد که به از بین رفتن زبان کردی منجر می‌شود و وقتی این اتفاق بیفتد ذهنیت منفی به زبان مادری ایجاد می‌شود.
وی افزود: ما یک رسالت تاریخی داریم، به اندازه کافی تیشه به ریشه زبان کُردی زده‌ایم، اینجا متوقف کنیم، دنبال استانداردسازی نباشیم، چراکه خطای بزرگی است و گویش‌های ما از بین خواهد رفت.
عدنان برزنجی نیز از اساتید زبان کردی در این نشست اضافه کرد: نسخه‌های خطی کتاب از استان‌های دیگر باید در سنندج جمع‌آوری شوند.
وی خاطر نشان کرد: کردستان نیازمند پشتیبانی و حمایت است و باید با خدمات فرهنگی به آن کمک شود تا به جایگاه واقعی خود دست یابد.
وی اضافه کرد: در حفظ نسخ خطی چندین نگرانی وجود دارد که بیشتر آنها به خود افراد برمی‌گردد که نتوانسته‌ایم فرهنگ‌های خود را حفظ کرده‌ایم.
