بازار کار چه مشاغلی را بیشتر نیاز دارد؟
یک کارشناس بازار کار با بیان مشاغلی که اکنون فرصتهای شغلی بیشتری برای آنها وجود دارد نسبت به ظهور پدیده مردان خانهدار در آینده اقتصاد ایران ابراز نگرانی کرد.
مسلم خانی در پاسخ به این سوال که چه شغلهایی در بازار کار ایران بیشتر متقاضی دارند؟ گفت: امروزه گرایش به شغلهای هایتک بسیار بالاست و کسانی که در کارهای الگوی هایتک اشتغال کردند در کشورمان با استقبال خیلی خوبی مواجه شدهاند. به نظر میرسد که مشاغل دانایی محور که به کارگران دانشی نیازمند است، در بازار کار سال 1394 به بعد استقبال خیلی خوبی خواهند داشت. وی گفت:کشور ما بیش از شش هزار و 241 رشته شغلی فعال در حوزههای مختلف دارد ولی یادمان باشد که در دنیا بیش از 15 هزار شغل دارای شناسه وجود دارد و این نشانهای است که ما در حوزه مشاغل دانایی محور، مشاغل تکنولوژی محور و مشاغلی که حوزههای دانشی مرتبط است خیلی بیش از شرایط موجود میتوانیم سرمایهگذاری کنیم. خانی افزود:خوشبختانه فارغالتحصیلان دانشگاهی در سالهای 1392 و1393 رویکردشان به سمت کسبوکارهای دانایی محور خیلی خوب بوده و به نظر میرسد که مدلهایی که بر اساس الگوی دانشی تنظیم شده نتایج خوبی هم داشته، نمونههایی از این کسبوکارها را میتوانیم در سایتهای فناوری و در برخی از موارد در مراکز رشد مشاهده کنیم که خوشبختانه شرکت دانشگاهیها، توسط تعداد اندکی از فرهیختگان دانشگاهی راهاندازی شده که محصول یا کالا و خدمات آنها هم در داخل کشور و هم در موارد دیگری در خارج از کشور بازار مناسبی پیدا کرده است. وی افزود: من پنداشتم بر این است که بازار کار ایران الان از مرحله سنتی در حال عبور است و در دهه آینده بازار کاری را خواهیم داشت که شرایط آن با بازار کار الان کاملا متفاوت است. در بازار کار آینده حتما کارگرها، کارگران دانشی خواهد بود. حتما مهارت یا تخصصهای نیروی انسانی از اهمیت بیشتری برخوردار خواهد بود. خانی گفت: در بازار کار آینده حتما سهم زنان بسیار بیشتر از حال خواهد بود. در حال حاضر سهم نقش زنان در بازار کار ناچیز است و تقریبا از حدود 20 میلیون کل شاغلان ایران حدود سه میلیون نفر را زنان تشکیل میدهند، اما خوشبختانه با توجه به اینکه حضور زنان در دانشگاهها گسترش پیدا کرده و تمایل زنان به تحصیلات تکمیلی هم رو به افزایش است، پیشبینی میشود که در دهه آینده سهم بازار کاری که در اختیار زنان خواهد گرفت به حدود 40 تا 45 درصد افزایش پیدا کند، زیرا در آینده بازار کاری خواهیم داشت که متخصص محور است و کار دانشی را میطلبد و در این موارد سهم زنان بیشتر از مردان خواهد بود. ظهور پدیده جدید مردان خانهدار وی تاکید کرد: در اینجا یک هشدار کوچک هم وجود دارد که قابل تامل است که احتمالا ما در دهه آینده با پدیده گسترده مردان خانهدار در ایران مواجه میشویم، به این مفهوم که تعداد زیادی از مردان به دلیل عدم تخصص و مهارت به خانهداری خواهند پرداخت، زیرا در سالهای اخیر راه ورود به دانشگاه را برای خودشان بستهاند، و تمایلی برای ورود به دانشگاه را ندارند، ممکن است در دهه آینده نیروی کاری متخصص محسوب نشوند و مجبور به خانهنشینی شوند و به کار خانهداری بپردازند که این کار به هر حال به توجه به شرایط اقلیمی ایران ممکن است یک تهدید هم محسوب شود که قابل بررسی است. وی در پاسخ به این سوال که پدیده مردان خانهدار چه مشکلاتی را به وجود خواهد آورد؟ گفت: این پدیده در ایران وجود دارد، در حال حاضر بر اساس سرشماری نفوس و مسکن مردانی هستند که همسران آنان در بیرون کار میکنند اما این مردان به شغل خانهداری و نگهداری فرزندان و امور منزل میپردازند، تاکید میکنم که افزایش این 1.5 درصد به حدود 9 تا 11 درصد در دهه آینده ممکن است تبعاتی به همراه خواهد داشت. این کارشناس بازار کار افزود: البته این موضوع هم قابل توجه است که خوشبختانه جامعه ما سهم نقش جایگاه زنان را به خوبی پذیرفته که در بین کشورهای مسلمان، ایران به عنوان یک کشور توسعه یافته فرهنگی محسوب میشود که زنان در بازار کار حضور موثر دارند و در بسیاری از حوزهها نبود زنان، آن حوزه کاری را با چالش مواجه میکند. خانی گفت: پنداشت من بر این است که این احتمال وجود دارد در موضوع پدیده مردان خانهدار با نوعی سرخوردگی اجتماعی و فرهنگی از سوی این مردان مواجه شویم، البته ممکن است که موضوع خانهدار شدن مردان در آینده به دلیل عدم تخصص و مهارت آنها هم به عنوان یک موضوع پذیرفته شده اجتماعی از سوی مردان تلقی شود، ولی در هرحال پدیده اجتماعی قابل تاملی است، که به نظر میرسد پیرامون آن باید برنامهریزی دقیقتری داشته باشیم. وی افزود: یکی از مهمترین توصیههایی که در حال حاضر میتوانیم داشته باشیم، این است که موضوع تخصص مهارت و دانش صرفا به عنوان یک توصیه در بازار کار آینده نیست، یک امضاء و یک ضرورت است، که حضور در دانشگاه و کسب مدارک و مدارک علمی و دانشگاهی یکی از مهمترین ابزارهای تخصص گرایی در بازار کار آینده محسوب میشود. 80 درصد شاغلان پا به دانشگاه هم نگذاشتهاند خانی تاکید کرد: در حال حاضر سهم فارغالتحصیلان دانشگاهی در بازار کار ایران حدود 20 درصد است، به این منظور از نیروی کار ایران که الان در بازار فعالیت میکنند 80درصد آن کسانی هستند که هرگز پا به دانشگاه نگذاشتهاند، این بزرگترین معنی و مفهوماش این است که بازار کار ما توسط غیر تحصیلکردهها، غیر دانشگاه رفتهها اداره میشود، شاید هم به همین دلیل است که بازار کار ما یک بازار کار سنتی است. وی تاکید کرد: قطعا در بازار کار دهه آینده، حضور کارگران دانشگاهی و کارگران دانشمند و کسانی که به نوعی به علوم روز و تخصصهای روز مجهز هستند، حتما به 50 تا 55 درصد خواهد رسید و در این میان با توجه به حضور گسترده بانوان در دانشگاهها، پیشبینی میشود که سهم آنها در بازار کار آینده حد اقل دو تا 2.5 برابر وضع موجود باشد. به گزارش اقتصادی نیوز، وی افزود: بنابراین امیدوار هستیم که جوانان ما به ویژه مردانی که در سن نوجوانی و جوانی هستند، موضوع ادامه تحصیلات دانشگاهی و کسب مهارتها و تخصصها در دستور کار خودشان قرار دهند و نگاه دقیقی به بازار کار آینده داشته باشند، حتما بازار کار آینده برای متخصصان و کسانی که دارای مهارتها و تخصصهای خاص هستند خواهد بود. وی یادآور شد: حتی باور من بر این است که در حوزههای پزشکی هم در دهه آینده با گسترش بیکاری، پزشکان عمومی مواجه خواهیم بود و نقش پزشکان دارای تخصص و دارای مهارتهای خاص در بازار کار افزایش پیدا خواهد کرد.حتی در حوزه مشاغل پرستاری، معلمی، خبرنگاری و همه مشاغل به شکل تخصصی خواهد بود.