واکاوی نامعادله تنش میان حزب الله و اسرائیل در جبهه شمالی

اقتصاد آنلاین - محمد بیات:روز جمعه سوم نوامبر ۲۰۲۳، میلیون‌ها مخاطب در سراسر جهان منتظر نخستین سخنرانی عمومی سید حسن نصرالله، پس از عملیات طوفان الاقصی، در خصوص آخرین تحولات جاری در فلسطین اشغالی، ترسیم خطوط قرمز و اقدام بعدی حزب الله در صورت تداوم تجاوز زمینی ارتش اسرائیل به باریکه غزه بودند. طی یک هفته اخیر تبلیغات رسانه‌های حامی محور مقاومت و جریان اصلی در خصوص سخنرانی دبیرکل حزب الله به قدری افزایش یافت که برخی تحلیل‌گران از احتمال بازدن «جبهه شمالی» و حمله گسترده نیروهای مقاومت به منطقه الجلیل خبر می‌دانند. با این حال پس از پایان صحبت‌های «سید مقاومت» خبری از ارسال پیام روشن برای گسترش دامنه جنگ نبود. به نظر می‌رسد دلیل اصلی «ادبیات محافظه‌کارانه» سید حسن نصرالله نوع برداشت وی از منافع ملی لبنان، موقعیت حزب الله در معادلات منطقه، آمادگی حماس برای نبرد طولانی، حفظ اصل «ابهام» در نبرد و کمک به مذاکرات دیپلماتیک برای رسیدن به نقطه آتش‌بس، تبادل زندانیان و صلح بلند مدت باشد.

نخستین سخنرانی سید حسن نصرالله پس از آغاز جنگ میان حماس و اسرائیل

پس از پیروزی مقاومت در جنگ ۳۳ روزه در برابر مجهزترین ارتش خاورمیانه، حزب الله به عنوان جریان سیاسی- نظامی در وضعیت «تثبیت موقعیت» و «حفظ وضع موجود» در سپهر سیاسی لبنان قرار گرفت. این گروه وابسته به محور مقاومت از طریق توسعه نیروهای چریکی، تقویت زرادخانه موشک‌های نقطه زن و در اختیار گرفتن انواع پهپادهای اطلاعاتی- انتحاری موفق شد تا به نوعی بازدارندگی در برابر تل‌آویو دست یابد. به گفته منابع عبری در حال حاضر حزب الله لبنان ششمین قدرت موشکی برتر جهان است. در چنین شرایطی بهترین سناریو برای تل‌آویو از بین رفتن استعدادهای نظامی این گروه لبنانی در جریان جنگ داخلی سوریه بود. پیروزی مقاومت در سوریه و تقویت یگان‌های رزمی- موشکی حزب الله طی یک دهه اخیر سبب شده تا صهیونیست‌ها برای زمین گیر کردن حزب الله به صورت مستقیم اقتصاد ملی لبنان را هدف قرار دهند تا از این طریق زمینه افزایش اختلافات سیاسی و آغاز جنگ داخلی در این کشور مدیترانه‌ای را فراهم آورند.

انفجار مشکوک بندر بیروت و افول شاخص‌های رشد اقتصادی در لبنان

حمله غافل‌گیر کننده هفتم اکتبر جنبش مقاومت اسلامی به عمق سرزمین‌های اشغالی و وارد شدن تلفات انسانی قابل توجه به صهیونیست‌ها فرصت تاریخی برای «بزرگ‌نمایی» عملیات طوفان الاقصی و آغاز جنگ گسترده منطقه‌ای میان محور مقاومت و آمریکا را برای صهیونیست‌ها فراهم کرد. به عبارت دیگر دولت نتانیاهو با مقایسه این رخداد با حوادثی همچون واقعه ۱۱ سپتامبر قصد داشت تا نوعی اجماع جهانی علیه حماس و ایران ایجاد کند. تنها چند ساعت پس از عملیات طوفان الاقصی، آیپک لابی بزرگ یهودیان آمریکا به صورت مستقیم انگشت اتهام را به سوی ایران گرفت و خواستار واکنش مناسب از سوی واشنگتن شد.

 هم‌زمان با تشدید تبادل آتش میان حماس و رژیم صهیونیستی در سرزمین های اشغالی، نیروهای حزب الله لبنان در جبهه شمالی اقدام به هدف قراردادن پایگاه‌های نظامی و ایستگاه‌های جاسوسی رژیم صهیونیستی در مزارع اشغالی شبعا و شمال فلسطین اشغالی کردند. حملات محدود حزب الله در این منطقه سبب شد تا کابینه اسرائیل مجوز انتقال ۶۵ هزار صهیونیست از ۴۳ شهرک و انتقال آنها به اردوگاه آوارگان را صادر کند. طی یک هفته اخیر قریب به ۱۲۰ سرباز اسرائیلی در حملات هدفمند نیروهای مقاومت در شمال سرزمین‌های اشغالی کشته و زخمی شدند. در سوی مقابل تا پایان روز بیست‌وششم جنگ ۵۰ نفر از نیروهای حزب الله لبنان به شهادت رسیدند. در جریان بیش از ۱۰۰ حمله موشکی-پهپادی حزب الله بسیاری ایستگاه‌های جاسوسی، تانک‌ها، نفربرهای زرهی، سیستم‌های مخابراتی و ... ارتش اسرائیل نابود شدند. این روند حتی پس از سخنرانی سید حسن نصرالله در روز شنبه چهارم نوامبر ادامه یافت. به گزارش تایمز اسرائیل نیروهای حزب الله لبنان با همراهی گروه‌های فلسطینی مناطق جرداح، حدب البستان و ... را در کمتر از یک ساعت در شمال سرزمین‌های اشغالی هدف قرار داده است! در حالی که مقامات پنتاگون از مهار یک درگیری بزرگ میان نیروهای حزب الله و رژیم صهیونیستی سخن می‌گویند، به نظر می‌رسد سیاست مقاومت لبنان حفظ وضعیت «ابهام» در مرزهای فلسطین اشغالی باشد.

تداوم تبادل آتش میان نیروهای حزب الله لبنان و ارتش اسرائیل در جبهه شمالی

پس از سخنرانی دبیر کل حزب الله لبنان، دو دیدگاه اصلی در خصوص آینده نبرد میان مقاومت لبنانی و اسرائیل به وجود آمده است. گروه نخست معتقدند سخنرانی سید حسن نصرالله به معنای عدم تمایل حزب الله برای گسترش دامنه جنگ و تاکید مقاومت بر اعلام آتش بس و پایان جنگ میان حماس- اسرائیل است. در این دیدگاه حزب الله با ورود محدود به نبرد طوفان الاقصی به مسئولیت خود برای حمایت از مقاومت نوار غزه عمل نموده و نزدیک به یک‌سوم ارتش اسرائیل را در مرزهای شمالی فلسطین مستقر کرده است. با وجود حمایت حزب الله از نوار غزه اما ورود این گروه به جنگ گسترده با اسرائیل می‌تواند منافع ملی لبنان را به خطر انداخته و حتی ممکن است منجر به ورود مستقیم قدرت‌های غربی به این منازعه شود. گروه دوم اما قضاوت نهایی درباره سخنرانی سید حسن نصرالله و عقب نشینی حزب الله از نبرد با صهیونیست‌ها را امری شتاب زده تحلیل می‌کنند. با وجود تاکید دبیر کل حزب الله بر لزوم برقراری آتش بس در نوار غزه اما وی احتمال گسترده شدن دامنه جنگ و حتی هدف قرار گرفتن ناوهای آمریکا در شرق مدیترانه را با تسلیحات مناسب منتفی ندانست. به عبارت دیگر با تداوم تبادل آتش در مرزهای شمال فلسطین اشغالی، یک حرکت اشتباه از سوی ارتش اسرائیل مانند حمله پیش‌دستانه، می‌تواند خاورمیانه را در آستانه جنگی بزرگ میان محور مقاومت و دولت‌های حامی تل‌آویو قرار دهد