نتانیاهو وبال گردن جو بایدن شده است
نخست وزیر اسرائیل مانع راه حل دو کشوری است که هدف رئیس جمهوری ایالات متحده است. مشکل استراتژی جو بایدن این است که او هیچ حق وتویی روی اقدامات بنیامین نتانیاهو ندارد.
اقتصادآنلاین-آرش نصیری؛ به وکلا آموزش داده میشود که هرگز از شاهد سوالی نپرسند که پاسخ آن را نمیدانند. این منطق در مورد اتحادهای زمان جنگ نیز صدق میکند. جو بایدن سرنوشت خود را به مردی گره زده است که یکی از خالقان معضل وحشتناکی است که اکنون اسرائیل با آن مواجه است، و آن بنیامین نتانیاهو است. مشکل استراتژی «در آغوش کشیدن» بایدن این است که او هیچ حق وتویی روی اقدامات نخست وزیر اسرائیل ندارد. ابزاری که بایدن از آن استفاده میکند نفوذ است. همه چیز درباره نتانیاهو نشان میدهد که متقاعد کردن در پشت پرده، روشی نیست که کارساز باشد.
اگر رهبر بیاعتبار اسرائیل نبود، استراتژی بایدن معقول بود. اسرائیل احساس جراحت و تهدید میکند. هجمه عمومی توسط حامی اصلی آن در واشنگتن تنها این احساس انزوا را عمیقتر میکند. این موضوع به نوبه خود احتمال این را افزایش میدهد که اسرائیل اقدامات کوری را انجام دهد که به امنیت آن آسیب بیشتری میرساند. باید اذعان کرد که به هر حال این اتفاق میافتد. بایدن شاید با نیت خوبی آمده باشد اما تمام رشتههای او در حال حاضر توسط اقدامات اسرائیل پنبه شده است.
مقامات کاخ سفید میگویند که فشار بایدن باعث شده است که اسرائیل خدمات اینترنتی را به غزه بازگرداند و اجازه دهد مقدار محدودی از کمکهای بشردوستانه وارد غزه شود. همچنین این احتمال وجود داشت که نیروهای دفاعی اسرائیل زودتر و سنگینتر از آنچه در حال وقوع است وارد غزه میشدند.
اعضای کابینه بایدن میگویند رویکرد او کارساز است، حتی اگر متقاعد کردن جهان در این مورد سخت باشد. اما منطق آنها در حال بدتر شدن است. نتانیاهو تقریباً هر روز ادعای رویکرد خشنتر بایدن را مطرح میکند. هفته گذشته، نتانیاهو به پیشگوییهای اشعیا در دفاع از جنگ آینده اشاره کرد. این یک اشاره کتاب مقدس به حمایت خدا از قوم یهود بود. همچنین به عنوان یک «سوت سگ» برای متحدان نتانیاهو در جنبش انجیلی آمریکا عمل کرد. یکی از آنها، مایک جانسون، اکنون رئیس مجلس نمایندگان ایالات متحده است.
چنین صحبتهایی از سوی رهبر اسرائیل و رهبر واقعی اپوزیسیون آمریکا، حماس را از انحصار خود در تئوکراسی در میآورد. نتانیاهو در پستی در شبکههای اجتماعی که اندکی پس از انتشار حذف شد، از جنگ بین «فرزندان نور و فرزندان تاریکی» صحبت کرد. از دیدگاه بایدن، چنین تصاویری فاجعهآمیز است. تخمین زده میشود که بیش از 3000 کودک فلسطینی در حال حاضر جان خود را از دست دادهاند و این تعداد افزایش خواهد یافت.
اما در هر بحرانی فرصت وجود دارد. بایدن بار دیگر تأکید کرد که هدف آمریکا همچنان راه حل دو کشوری است. بر اساس این نظریه که تاریکترین هوا قبل از طلوع آفتاب است، حملات هولناک حماس و اقدامات تلافیجویانه اسرائیل این ادعا را تقویت کرده است که تنها یک کشور فلسطینی میتواند امنیت اسرائیل را تضمین کند. آلترناتیوها -یک دولت سکولار دو ملیتی، یا وضعیت موجود- به ترتیب میتوانند به عنوان خیالپردازی و گزینههای غیرقابل قبول رد شوند. با این حال، زندگی نتانیاهو صرف غیرممکن کردن راه حل دو کشوری شده است.
یکی از دلایلی که سرویسهای امنیتی اسرائیل در 7 اکتبر گرفتار چرت زدن شدند، تمرکز نیروهای ارتش اسرائیل در کرانه باختری اشغالی است. طی دو سال گذشته، این سرزمین بدترین خشونت خود را از زمان پایان انتفاضه دوم در سال 2005 متحمل شده است، زیرا نیروهای اسرائیلی تقریباً هر روز حملاتی را به این منطقه ترتیب دادهاند. اوضاع در کرانه باختری آنقدر قابل اشتعال است که زمانی که حماس وحشت غیرقابل توصیف خود را به راه انداخت، ارتش اسرائیل در جایی یافت نشد. این سهل انگاری متعلق به نتانیاهو است.
میتوان گفت که نتانیاهو بدترین رهبر اسرائیل است. اما بایدن این فرصت را ندارد که منتظر حکم تاریخ باشد. طرح نظامی اسرائیل برای کنار زدن حماس باید به حل و فصل سیاسی که پس از آن رخ خواهد داد، مرتبط باشد. نتانیاهو در مسیر هدف دو کشوری بایدن قرار دارد. با فرض امکانپذیر بودن، آیا حذف حماس میتواند به گونهای انجام شود که حمایت فلسطینیها از راهکار جایگزینی بدون خشونت را افزایش دهد؟ چه کسی غزه را اداره خواهد کرد؟ این احتمال وجود دارد که ویرانی و تخلیه بخشهایی از غزه توسط اسرائیل، تحت فشار قرار دادن مصر و سایر کشورهای عربی برای پذیرش 2.2 میلیون نفر از مردمش به عنوان پناهنده، و سپس عقبنشینی در پشت پادگانی مستحکمتر، تنها حمایت فلسطینیها از افراطگرایی را افزایش دهد. سپس جبهه نبرد بعدی اسرائیل کرانه باختری خواهد بود.
اینجاست که رویکرد بایدن میتواند به فاجعه تبدیل شود. تا زمانی که او نتواند نتانیاهو را تحت فشار قرار دهد تا یک تغییر عقیده غیرمحتمل را انجام دهد، اسرائیل قرار است به آنچه برای جهان مجازات دستهجمعی به نظر میرسد، ادامه دهد؛ حتی اگر تمام اقدامات احتیاطی را برای به حداقل رساندن مرگ غیرنظامیان انجام دهد. بایدن مسئول خواهد بود. کسانی که بایدن را میشناسند میگویند که رویکرد او صادقانه و با نیت پاک است. این همچنین سیاستی موثر علیه حزب جمهوریخواه است که با استناد به کتاب مقدس انتقام از فلسطینیها را میخواهد. اما این باعث عقلانیت نمیشود. بایدن مانند یک وکیل خوب باید شاهد خود را کنترل کند. با این حال نتانیاهو به هیچ کس جز خودش پاسخگو نیست. در حالی که نتانیاهو باقی میماند، ریاست جمهوری بایدن گروگان مردی است که هرگز لطف او را جبران نخواهد کرد.