تاریخ سررسید چیست؟
تاریخ سررسید تاریخی است که در آن مبلغ اصلی یک اسکناس، پیش‌نویس، اوراق قرضه‌ی پذیرش یا سایر اسناد بدهی سررسید می‌شوند.
در این تاریخ، که عموماً در گواهی ابزار مورد نظر درج می‌شود، سرمایه‌ی اصلی به سرمایه‌گذار بازپرداخت می‌شود، درحالی‌که پرداخت‌های سودی که در طول عمر اوراق به‌طور منظم پرداخت می‌شد، متوقف می‌شوند. تاریخ سررسید همچنین به تاریخ خاتمه (سررسید) اشاره دارد که در آن تاریخ وام اقساطی باید به‌طور کامل بازپرداخت شود.
نکات کلیدی
تاریخ سررسید به لحظه‌ای اشاره دارد که اصل یک ابزار با درآمد ثابت باید به سرمایه‌گذار بازپرداخت شود.
تاریخ سررسید همچنین به سررسیدی اشاره دارد که در آن وام‌گیرنده باید وام اقساطی را به‌طور کامل بازپرداخت کند.
از تاریخ سررسید برای طبقه‌بندی اوراق به سه دسته‌ی اصلی استفاده می‌شود: کوتاه‌مدت (یک تا سه سال)، میان‌مدت (10 سال یا بیشتر)، و بلندمدت (معمولاً اوراق خزانه‌داری 30 ساله).
پس از رسیدن به تاریخ سررسید، ازآنجایی‌که قرارداد بدهی دیگر وجود ندارد، عمل پرداخت سود به‌طور منظم به سرمایه‌گذاران متوقف می‌شود.
تفکیک تاریخ سررسید
تاریخ سررسید طول عمر یک اوراق بهادار را مشخص می‌کند و به سرمایه‌گذاران اطلاع می‌دهد که چه زمانی اصل سرمایه‌ی خود را پس خواهند گرفت. بنابراین، یک وام مسکن 30 ساله دارای یک سررسید به مدت سه دهه از تاریخ صدور است و یک گواهی سپرده‌ی 2 ساله (CD) دارای تاریخ سررسید بیست و چهار ماهه پس از زمان ایجاد است.
تاریخ سررسید همچنین دوره‌ای از زمان را مشخص می‌کند که در آن سرمایه‌گذاران بهره‌های خود را دریافت خواهند کرد. بااین‌حال، توجه به این نکته ضروری است که برخی از ابزارهای بدهی، مانند اوراق بهادار با درآمد ثابت، ممکن است «دارای حق بازپرداخت» باشند، که در این صورت ناشر بدهی حق بازپرداخت اصل سرمایه در هر زمان را حفظ می‌کند. بنابراین، سرمایه‌گذاران باید قبل از خرید هرگونه اوراق بهادار با درآمد ثابت، بررسی کنند که آیا اوراق قرضه دارای حق بازپرداخت هستند یا خیر.
برای قراردادهای مشتقه‌ای مانند قراردادهای آتی یا اختیار معامله، اصطلاح سررسید گاهی اوقات برای اشاره به تاریخ انقضای قرارداد استفاده می‌شود.
طبقه‌بندی سررسیدها
از تاریخ‌های سررسید برای دسته‌بندی اوراق قرضه و سایر انواع اوراق بهادار به یکی از سه دسته‌ی کلی زیر استفاده می‌شود:
کوتاه‌مدت: اوراق قرضه‌ای که در عرض یک تا سه سال سررسید می‌شوند
میان‌مدت: اوراق قرضه‌ای که در عرض 10 سال یا مدتی بیشتر سررسید می‌شوند
بلندمدت: این اوراق بهادار در دوره‌های زمانی طولانی‌تری سررسید می‌شوند، اما ابزار رایج این نوع، اوراق قرضه‌ی 30 ساله‌ی خزانه‌داری است. این اوراق در زمان انتشار شروع به تمدید پرداخت سود می‌کنند؛ معمولاً هر شش ماه یکبار، تا زمانی که وام 30 ساله در نهایت سررسید شود.
این نظام طبقه‌بندی به‌طور گسترده در سراسر صنعت مالی استفاده می‌شود و برای سرمایه‌گذاران محافظه‌کاری که وجود یک جدول زمانی مشخص، درمورد زمان بازپرداخت اصل سرمایه‌ی خود، را می‌پسندند، جذاب است.
روابط بین تاریخ سررسید، نرخ کوپن و بازده تا سررسید
اوراق قرضه‌ای که دارای مدت سررسید طولانی‌تری هستند، نسبت به اوراق قرضه‌ای که دارای کیفیتی مشابه و زمان سررسید کوتاه‌تری هستند، نرخ کوپن بالاتری را ارائه می‌دهند. دلایل مختلفی برای این پدیده وجود دارد. اول و مهم‌تر از همه این است که خطر عدم پرداخت وام از سوی دولت یا شرکت افزایش می‌یابد، مخصوصاً هرچه آینده‌ی دورتری را پیش بینی کرده باشیم. ثانیاً، انتظار می‌رود نرخ تورم در طول زمان بیشتر شود. این عوامل باید در نرخ‌های بازدهی که سرمایه‌گذاران با درآمد ثابت دریافت می‌کنند، درج شوند.
برای نشان دادن این موضوع، حالتی را در نظر بگیرید که در آن یک سرمایه‌گذار در سال 1996 یک اوراق قرضه‌ی 30 ساله‌ی خزانه‌داری با سررسید 26 می سال 2016 را خریداری کرده است. با استفاده از شاخص قیمت مصرف‌کننده (CPI) به‌عنوان معیار، سرمایه‌گذار فرضی در طول مدتی که اوراق بهادار را در اختیار داشته است، افزایشی را در قیمت‌های ایالات متحده یا نرخ تورم بیش از 218% را تجربه کرده است. این یک مثال آشکار از چگونگی افزایش تورم در طول زمان است. علاوه‌براین، با نزدیک‌تر شدن یک اوراق بهادار به تاریخ سررسید خود، بازده آن تا زمان سررسید (YTM) و نرخ کوپن شروع به همگرایی می‌کنند، زیرا هر چه اوراق بهادار به زمان سررسید خود نزدیک‌تر می‌شوند، نوسانات آن‌ها کم‌تر م‌شود.
نکته‌ی مهم: در اوراق بهادار با درآمد ثابت که دارای حق بازپرداخت هستند، صادرکننده‌ی بدهی می‌تواند تصمیم بگیرد که اصل سرمایه را زودتر بازپرداخت کند یا خیر، و این موضوع می‌تواند باعث متوقف شدن پرداخت بهره‌ی سرمایه‌گذاران پیش از موعد شود.
