اوراق قرضه‌ی مستهلک شده چیست؟
اوراق مستهلک شده به اوراقی گفته می‌شود که در آن اصل (ارزش اسمی) بدهی به همراه هزینه‌ی بهره‌ی آن در طول عمر اوراق به‌طور منظم پرداخت می‌شود.
وام مسکن مسکونی با نرخ ثابت یک مثال رایج از این اوراق است، زیرا پرداخت ماهانه‌ی آن در طول عمر، مثلاً 30 ساله‌ی، آن ثابت می‌ماند. بااین‌حال، هر پرداخت به‌منزله‌ی یک ترکیب درصدی متفاوت از بهره دربرابر اصل مبلغ است. اوراق قرضه‌ی مستهلک شده با وام بالونی یا گلوله‌ای، که در آن بخش زیادی از اصل وام باید فقط در زمان سررسید بازپرداخت شود، متفاوت است.
آشنایی با اوراق قرضه‌ی مستهلک شده
اصل پرداخت شده در طول عمر وام یا اوراق قرضه‌ی مستهلک شده براساس برنامه‌ی استهلاک، و معمولاً از طریق محاسبه‌ی پرداخت‌های مساوی در طول مسیر، تقسیم می‌شود. این بدان معناست که در سال‌های اولیه از یک وام، بخش بهره از پرداخت بدهی بزرگ‌تر از بخش اصلی خواهد بود. اما، با سررسید وام، بخشی از هر پرداخت که به سمت سود می‌رود، کمتر می‌شود و پرداخت اصل سرمایه بیشتر می‌شود. محاسبات برای یک وام استهلاکی مشابه با یک مام سالیانه است و با استفاده از ارزش زمانی پول انجام می‌شود و می‌توان آن را به‌سرعت با استفاده از یک ماشین حساب استهلاک انجام داد.
نکات کلیدی
اوراق قرضه‌ی مستهلک شده نوعی از اوراق است که در آن هر پرداخت به سمت سود و اصل مبلغ روانه می‌شود.
در مراحل اولیه‌ی وام، بخش زیادی از هر پرداخت به سمت سود و در مراحل پایانی، درصد بیشتری به سمت اصل روانه می‌شود.
وام مسکن 30 ساله با نرخ ثابت، نمونه‌ای از وام مستهلک شده است.
برای محاسبه‌ی درصد سود و درصد اصلی در هر پرداخت از اوراق قرضه، از یک برنامه‌ی استهلاک استفاده می‌شود.
برای استهلاک شهریه‌ها و تخفیف اوراق قرضه، از دو روش حسابداری استفاده می‌شود: خط مستقیم و بهره‌ی مؤثر.
استهلاک بدهی بر دو ریسک اساسی از سرمایه‌گذاری اوراق قرضه تأثیر می‌گذارد. ابتدا ریسک اعتباری وام یا اوراق قرضه را تا حد زیادی کاهش می‌دهد، زیرا اصل وام در طول زمان بازپرداخت می‌شود، نه به‌طور یکباره پس از سررسید شدن، یعنی زمانی که ریسک نکول در بیشترین حد خود قرار دارد. استهلاک در وهله‌ی دوم مدت اوراق قرضه را کاهش می‌دهد و حساسیت بدهی به ریسک نرخ بهره را، در مقایسه با سایر بدهی‌های غیرمستهلک با سررسید و نرخ کوپنی یکسان، کاهش می‌دهد. زیرا با گذشت زمان، پرداخت‌های بهره‌ی کمتری وجود خواهند داشت، درنتیجه سررسید متوسط موزون (WAM) جریان‌های نقدی مرتبط با اوراق قرضه کمتر خواهد بود.
نمونه‌ای از استهلاک اوراق قرضه
وام‌های مسکن 30 ساله با نرخ ثابت به‌طوری مستهلک می‌شوند که هر پرداخت ماهانه به سمت سود و اصل وام هدایت می‌شود. فرض کنید شما یک خانه را با یک وام مسکن 30 ساله، با نرخ ثابت 400،000 دلاری و با نرخ بهره‌ی 5 درصدی خریداری کرده‌اید. پرداخت ماهانه‌ی این وام 29/2،147 دلار و پرداخت سالانه‌ی آن 48/25،767 دلار است.
در پایان سال اول، شما 12 پرداخت انجام داده‌اید که بیشتر آن‌ها به سمت بهره‌ی وام انجام شده است و تنها 3,406 دلار از اصل آن پرداخت شده است و مانده‌ی وام 396,593 دلار است. سال بعد، مبلغ پرداختی ماهانه ثابت می‌ماند، اما اصل پرداخت شده به 6075 دلار افزایش می‌یابد. 29 سال بعد، پرداخت ماهانه‌ی 24،566 دلاری شما (تقریباً تمام پرداخت‌های سالانه‌ی 48/25،767 دلاری) به سمت اصل وام روانه می‌شوند. شما می‌توانید ماشین حساب‌های رایگان وام مسکن یا استهلاک را به‌راحتی در داخل اینترنت پیدا کنید و از آن‌ها برای انجام سریع این محاسبات کمک بگیرید.
مقایسه‌ی روش استهلاک خط مستقیم و بهره‌ی مؤثر
درنظر گرفتن یک اوراق قرضه به‌عنوان یک دارایی مستهلک شده یک روش حسابداری است و شرکت‌هایی که اوراق قرضه منتشر می‌کنند از آن استفاده می‌کنند. این روش به صادرکنندگان این امکان را می‌دهد تا تخفیف اوراق را در طول عمر و تا زمان سررسید آن‌ها، به شکل یک دارایی درنظر بگیرند. اوراق قرضه زمانی با تخفیف فروخته می‌شود که یک شرکت آن را با قیمتی کمتر از ارزش اسمی خود بفروشد و زمانی با هزینه‌ی کامل فروخته می‌شود که هزینه‌ی دریافتی بیشتر از ارزش اسمی آن باشد.
اگر اوراق قرضه با تخفیف منتشر شود (یعنی برای فروشی کمتر از مبلغ اسمی آن عرضه شود)، این تخفیف یا باید به‌عنوان هزینه درنظر گرفته شود یا می‌توان آن را به شکل یک دارایی مستهلک کرد. بدین شکل، اوراق قرضه‌ی مستهلک شده به‌طور خاص برای اهداف مالیاتی استفاده می‌شوند، زیرا تخفیف اوراق مستهلک شده، در بیانیه‌ی درآمدی یک شرکت، به‌عنوان بخشی از هزینه‌ی بهره تلقی می‌شود. هزینه‌ی بهره، که یک هزینه‌ی غیرعملیاتی است، سود شرکت قبل از مالیات (EBT) و درنتیجه میزان بار مالیاتی آن را کاهش می‌دهد.
واقعیت مختصر:
استهلاک یک روش حسابداری است که ارزش بهای تمام شده‌ی یک دارایی ناملموس با عمر محدود را به‌تدریج و به‌طور نظام‌مند کاهش می‌دهد.
استهلاک به شیوه‌های بهره‌ی مؤثر و خط مستقیم دو گزینه برای استهلاک هزینه‌ی کامل یا تخفیف اوراق قرضه هستند. ساده‌ترین راه برای حساب اوراق قرضه‌ی مستهلک شده، استفاده از روش استهلاک خط مستقیم است. در این روش حسابداری، تنزیل اوراقی که هر سال مستهلک می‌شود، در طول عمر اوراق یکسان است.
شرکت‌ها همچنین می‌توانند اوراق قرضه‌ی مستهلک شده‌ای را منتشر کنند و از روش بهره‌ی مؤثر استفاده کنند. روش بهره‌ی مؤثر به‌جای تخصیص مقداری مساوی از استهلاک برای هر دوره، مقادیر متفاوتی را محاسبه می‌کند تا در طول هر دوره بر هزینه‌ی بهره اعمال شوند. در این نوع دوم از حسابداری، تنزیل اوراق مستهلک شده براساس تفاوت بین درآمد سود اوراق قرضه و سود قابل پرداخت آن است. روش بهره‌ی مؤثر نیازمند استفاده از یک ماشین حساب مالی یا نرم‌افزار برگه‌ی گسترده است.
