وام مستهلک شده چیست؟
وام مستهلک شده نوعی وام با اقساط برنامهریزی شده و دورهای است که هم برای مبلغ اصلی وام و هم برای بهره آن پرداخت میشوند.
اقساط وام مستهلک شده ابتدا هزینه بهره مربوطه را برای دوره وام پرداخت میکنند و پس از آن باقیمانده اقساط برای کاهش مبلغ اصلی وام استفاده میشوند. وامهای مستهلک شده رایج شامل وام خودرو، وام مسکن و وامهای شخصی دریافت شده از بانک هستند که برای انجام پروژههای کوچک یا تلفیق بدهیها استفاده میشوند.
نکات کلیدی
- وام مستهلک شده نوعی وام است که وام گیرنده را ملزم به پرداخت اقساط برنامهریزی شده و دورهای میکند که هم به اصل مبلغ وام و هم به بهره آن اعمال میشوند.
- اقساط وام مستهلک شده ابتدا برای پرداخت هزینه بهره وام در دوره مربوطه استفاده میشوند. هر مقدار باقی مانده از این اقساط نیز برای کاهش مبلغ اصلی استفاده میشود.
- با کاهش سهم پرداخت بهره وام مستهلک شده در اقساط وام، سهم مبلغ اصلی در آن افزایش مییابد.
نحوه عملکرد وام مستهلک شده
بهره وام مستهلک شده بر اساس آخرین مانده پایانی وام محاسبه میشود. با پرداخت اقساط، مبلغ بدهی مربوط به بهره وام کاهش مییابد. علت آن این است که با پرداخت هر مبلغی بیش از مبلغ بهره، اصل مبلغ وام کاهش پیدا میکند، که به نوبه خود، مانده پایانی برای محاسبه بهره را کاهش میدهد. با کاهش بهره وام مستهلک شده، سهم مربوط به مبلغ اصلی در اقساط وام افزایش مییابد. بنابراین، بین سهم بهره و اصل مبلغ وام در اقساطی که در طول عمر وام مستهلک شده پرداخت میشوند، رابطه معکوسی وجود دارد.
وام مستهلک شده حاصل مجموعهای از محاسبات است. ابتدا، مانده جاری وام در نرخ بهره قابل انتساب به دوره جاری ضرب میشود تا بهره مربوط به دوره محاسبه شود (نرخ های بهره سالانه را میتوان بر 12 تقسیم کرد تا نرخ بهره ماهانه پیدا شود). با کم کردن بهره متعلقه به دوره از کل مبلغ اقساط ماهانه مبلغ دلاری پرداخت شده از اصل مبلغ وام در دوره محاسبه میشود.
مبلغ پرداخت شده از اصل وام در دوره از مبلغ باقی مانده اصل وام کسر میشود. بنابراین، مانده جاری وام منهای مبلغ پرداخت شده از اصل وام در دوره، مانده پایانی جدید وام را به دست میدهد. این مانده پایانی جدید برای محاسبه بهره دوره بعدی استفاده میشود.
وام مستهلک شده در مقابل وام بادکنکی در مقابل بدهی گردان (کارتهای اعتباری)
در حالی که وامهای مستهلک شده، وامهای بادکنکی و بدهیهای گردان - به ویژه کارتهای اعتباری - مشابه یکدیگر هستند، اما تمایزات مهمی بین آنها وجود دارد که مصرفکنندگان قبل از ثبت نام برای یکی از آنها باید از آنها آگاه باشند.
وام مستهلک شده
وامهای مستهلک شده معمولاً در یک دوره زمانی طولانیمدت پرداخت میشوند و در هر دوره مبلغ اقساط پرداخت شده مساوی خواهد بود. بااین حال، همیشه این گزینه برای بازپرداخت مبلغ بیشتر و در نتیجه کاهش بیشتر اصل مبلغ بدهی وجود دارد.
وام بادکنکی
وامهای بادکنکی معمولاً به نسبت کوتاهمدت هستند و در آن مدت تنها بخش کوچکی از مانده اصل مبلغ وام مستهلک میشود. در پایان دوره، باقیمانده مانده اصل وام به عنوان قسط نهایی پرداخت میشود که معمولا مبلغ آن بسیار بیشتر از اقساط دیگر است (حداقل دو برابر مبلغ پرداخت شده در اقساط قبلی).
بدهی گردان (کارتهای اعتباری)
کارتهای اعتباری شناخته شدهترین نوع بدهی گردان هستند. با بدهی گردان، شما مطابق محدودیت اعتباری تعیین شده وام دریافت میکنید. تا زمانی که به سقف اعتبار خود نرسیدهاید، میتوانید به وام گرفتن ادامه دهید. کارتهای اعتباری با وامهای مستهلک شده متفاوت هستند، زیرا مبلغ مشخصی برای اقساط یا مبلغ وام ثابتی ندارند.
مهم
در وامهای مستهلک شده، مبلغ اقساط پرداختی به بهره و اصل مبلغ وام اعمال میشوند، در ابتدا سهم بهره در اقساط بیشتر از اصل مبلغ وام است تا در نهایت این نسبت معکوس شود.
نمونهای از جدول استهلاک وام
محاسبات وام مستهلک شده ممکن است در جدول استهلاک نمایش داده شود. این جدول ماندههای مربوطه و مقادیر دلاری هر دوره را فهرست میکند. در مثال زیر، هر دوره یک ردیف جدول را تشکیل میدهد. ستونها شامل تاریخ اقساط، سهم مبلغ اصلی در اقساط، سهم بهره در اقساط، کل بهره پرداخت شده تا به امروز و مانده پایانی باقی مانده است. گزیده جدول زیر مربوط به سال اول وام مسکن 30 سالهای به مبلغ 165000 دلار با نرخ بهره سالانه 4.5 درصد است.
آیا میتوان وام مستهلک شده را زودتر از موعد پرداخت کرد؟
بله. برای پرداخت زودهنگام وام مستهلک شده، میتوانید اقساط خود را سریعتر پرداخت کنید یا فقط اقساط مربوط به مبلغ اصلی را پرداخت کنید. از آنجایی که بهره وام براساس اصل پول دریافت میشود، پرداخت مبلغ بیشتری از اصل مبلغ وام، میزان بهره را کاهش میدهد. قبل از اقدام به این کار، قرارداد وام خود را بررسی کنید تا ببینید آیا در صورت پرداخت زودهنگام هزینه جریمه پرداخت زودتر از موعد از شما دریافت خواهد شد یا خیر.
چگونه میتوان مشاهده کرد که چه مقدار از اقساط پرداختی به بهره وام تعلق میگیرد؟
اکثر وامدهندگان جداول استهلاک وام ارائه میکنند که نشان میدهد چه مقدار از هر قسط به بهره و اصل مبلغ وام تعلق میگیرد. همچنین، میتوانید این اطلاعات را از وامدهنده خود نیز درخواست کنید.
آیا بهتر است در ابتدای وام خود بهره بیشتری پرداخت کنم یا در پایان آن؟
وامهای مستهلک شده معمولاً با اقساطی شروع میشوند که پرداخت بهره در آنها وزن بیشتری دارد.