بالاخره کی زمان فراغت شروع می‌شود؟/ سن بازنشستگی در دنیا چقدر است؟

اقتصادآنلاین - امیرمحمد مهراد؛ سن بازنشستگی مسأله‌ای مهم و پیچیده است که تأثیر زیادی بر زندگی انسان‌ها و جوامع دارد. تعیین این سن نیاز به توجه به عوامل متعددی دارد؛ از جمله متوسط طول عمر، وضعیت اقتصادی و فرصت‌های شغلی. افراد نیز باید برای بازنشستگی خود برنامه‌ریزی مالی دقیقی داشته باشند تا از دوران بازنشستگی لذت ببرند و نگرانی‌های مالی کمتری داشته باشند.

مفهوم سن بازنشستگی

 سن بازنشستگی به سنی اشاره دارد که یک فرد می‌تواند از حرفه‌ی خود بازنشسته شود و از منابع مالی مختلفی مانند پس‌اندازها یا سیستم‌های بازنشستگی استفاده کند. این سن معمولاً توسط دولت‌ها یا سازمان‌های مشابه تعیین می‌شود و ممکن است در کشورهای مختلف متفاوت باشد. هدف از تعیین سن بازنشستگی، تنظیم تعادل بین نیازهای اقتصادی افراد و استقرار سیستم‌های بازنشستگی پایدار است. سن بازنشستگی در اکثر کشورها وجود دارد، اما برخی کشورها از این سیاست معاف هستند یا سن بازنشستگی آن‌ها به حداقل رسیده است. این کشورها معمولاً توجه به عواملی مانند سیاق اقتصادی و اجتماعی خود دارند.

اهمیت سن بازنشستگی در زندگی انسان

 سن بازنشستگی نقطه تقسیم‌کننده‌ای در زندگی حرفه‌ای افراد است. این تصمیم تأثیر مستقیمی بر فعالیت‌ها و شغل‌های افراد دارد. بازنشسته شدن به معنای پایان دادن به دوران کاری است و بیانگر فرصت برای انتخاب مسیرهای جدید در زندگی همچنین سن بازنشستگی تأثیر زیادی بر وضعیت مالی افراد دارد. زمانی که فرد بازنشسته می‌شود، باید تأمین مالی برای زمانی که دیگر درآمدی از کار ندارد را در نظر بگیرد. این امر نیازمند برنامه‌ریزی مالی دقیق و پرداختن به مسائل مانند پس‌اندازها و سرمایه‌گذاری‌های مؤثر است.

بازنشستگی ممکن است بر سلامت جسمی و روانی افراد تأثیر داشته باشد. برخی افراد با تغییر در فعالیت‌های روزمره‌شان در بازنشستگی، سلامت جسمی بهتری را تجربه می‌کنند. همچنین، برخی افراد با از دست دادن هویت حرفه‌ای خود در بازنشستگی ممکن است با مشکلات روانی مواجه شوند.

چه عواملی بر تعیین سن بازنشستگی اثر می‌گذارد؟

افزایش متوسط طول عمر انسان‌ها معمولاً منجر به افزایش سن بازنشستگی می‌شود. زیرا افراد باید برای دوره‌ی بازنشستگی طولانی‌تری پس‌انداز کنند، وضعیت اقتصادی کشور و قدرت خرید افراد نیز تأثیرگذار بر تعیین سن بازنشستگی است. در کشورهای با وضعیت اقتصادی خوب، معمولاً سن بازنشستگی بالاتری تعیین می‌شود همچنین امکانات مشغولیت در سنوات بازنشستگی نیز تأثیر دارد. در برخی جوامع، افراد ممکن است به دلیل فرصت‌های شغلی دیرتر بازنشسته شوند.

وضعیت بازنشستگی در کشورهای مختلف چگونه است؟

در آفریقای جنوبی، سن بازنشستگی اجباری وجود ندارد، و افراد می‌توانند در هر سنی که بخواهند بازنشسته شوند همچنین برخی از کشورهای شمالی اروپا، مانند سوئد و دانمارک، سن بازنشستگی را به حداقل می‌رسانند و به افراد امکان می‌دهند در سنوات متعدد بازنشسته شوند، در برخی از کشورهای خاورمیانه، مثل عمان، سن بازنشستگی اجباری نیست و افراد می‌توانند در هر سنی که بخواهند بازنشسته شوند.

در حالی که اکثر کشورها در محدوده سنی ۶۲ تا ۶۵ سال قرار دارند، کشورهای معدودی وجود دارند که برنامه‌ریزی می‌کنند کارگران حتی زودتر نیروی کار را ترک کنند. به عنوان مثال در امارات متحده عربی حداقل سن بازنشستگی ۴۹ سالگی است، اگرچه سن برای مهاجران (اتباع غیر اماراتی) ۶۰ سال است. سن بازنشستگی در دهه گذشته از ۴۰ سالگی در سال ۲۰۰۷ به طور پیوسته افزایش یافته است و انتظار می رود در آینده بیشتر شود. در حالی که اطلاعات کمی در مورد اتباع امارات متحده عربی که بازنشسته هستند وجود دارد، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد مهاجران اماراتی سعی می کنند پس از بازنشستگی در امارات بمانند.

کشورهای دیگر مانند روسیه، ژاپن و هند سن بازنشستگی  به ترتیب سن بازنشستگی ۶۱.۵، ۶۴ و ۶۰ سال دارند و جمعیت زیادی از افراد مسن یا بازنشسته هستند. تعهدات خانوادگی، فرصت های محدود و فقر افسارگسیخته این جمعیت بزرگ سالمند را از سفر دور می کند و آنها را برای مدت طولانی تری در نیروی کار نگه می دارد تا بتوانند امرار معاش کنند.

افزایش سن بازنشستگی در یک کشور؛ خوب یا بد؟

اگر یک کشور تصمیم به افزایش سن بازنشستگی کند، ممکن است به دلیل افزایش متوسط ​​طول عمر و بهبود شرایط بهداشتی جامعه باشد. این نشان‌دهنده این است که افراد به مدت طولانی‌تری می‌توانند در بازنشستگی فعالیت کنند؛ البته افزایش سن بازنشستگی ممکن است نشان‌دهنده مشکلات مالی دولت ها هم باشد. اگر جمعیت سالمندی کشور زیاد باشد، سیستم بازنشستگی دولتی نمی‌تواند نیاز همه افراد بازنشسته را تأمین کند، این تصمیم به معنای تأخیر در شروع پرداخت بازنشستگی است.

برخی کشورها ممکن است به دلیل تنظیمات اقتصادی به افزایش سن بازنشستگی دست بزنند. این مسئله می‌تواند بهبود اقتصادی کشور را ترویج کند یا هزینه‌های اجتماعی و اقتصادی را کاهش دهد.

به هر حال، افزایش سن بازنشستگی یک تصمیم سیاستی است که تأثیر زیادی بر جوانب مختلف زندگی افراد و اقتصاد کشور دارد. این تصمیم معمولاً به دقت تحلیل می‌شود و با توجه به شرایط مختلف هر کشور ممکن است متغیر باشد.

میانگین سن بازنشستگی چقدر است؟

در سال ۲۰۲۰، میانگین سن بازنشستگی OECD برای مردان برابر با ۶۴.۲ سال و برای زنان ۶۳.۴ سال بود.

سن بازنشستگی در ایران

طبق «تبصره ١ ماده ۷۶ قانون تامین‌اجتماعی» مردان با ۵۰ سال سن و ٣٠ سال سابقه و زنان با ۴۵ سال سن و ٣٠ سال سابقه می‌توانند از سازمان تامین‌اجتماعی درخواست بازنشستگی کنند.

یک مرد با ۲۰ سال سابقه و ۶۰ سال سن نیز می‌تواند بازنشسته شود. این شرط سنی برای زنان ۵ سال کاهش می‌یابد و یک زن با ۲۰ سال سابقه و ۵۵ سال سن هم می‌تواند از سازمان تامین‌اجتماعی درخواست بازنشستگی داشته باشد.

همچنین یک مرد ۶۰ ساله با ۱۰ سال سابقه و ۱۰ روز حقوق نیز می‌تواند بازنشسته شود. این قانون نیز برای زنان با ۵ سال کاهش سنی اعمال می‌شود و زنان ۵۵ ساله با ۱۰ سال سابقه و ۱۰ روز حقوق می‌توانند بازنشسته شوند.

بر اساس قانون تامین اجتماعی یک مرد ۶۰ ساله و یک زن ۵۵ ساله نیز در صورت سابقه کمتر از ۱۰ سال، باید با خرید کسری سابقه، درخواست بازنشستگی داشته و با ۱۰ روز حقوق نیز بازنشسته شوند.