اثر مسکن ویژه بر بازار ملک؟

دولت در متن دستورالعملی که دوهفته پیش برای شروع ثبت‌نام از متقاضیان طرح مسکن‌ شهر تهران ابلاغ شد، از عبارت «قرعه‌کشی در صورت برتری تعداد ثبت‌نام کننده‌ها از تعداد واحدها» استفاده کرده بود چون پیش‌بینی شده بود دو مزیت مسکن‌ویژه شامل «واگذاری واحدها به قیمت‌ساخت و همچنین دریافت قسطی نیمی از مبلغ کل در مدت 10سال» می‌تواند ترافیک انسانی برای این طرح در روزهای ابتدایی ثبت‌نام به وجود بیاورد. اما هم‌اکنون میزان استقبال، برخلاف پیش‌بینی‌هایی است که پیش‌تر درباره جایگاه بی‌بدیل این طرح در بین جامعه متقاضی مسکن در تهران، مطرح شده بود. هنوز درباره علت فروش نرفتن نصف واحدهای فاز اول پروژه مسکن‌ویژه عارضه‌یابی یا گزارش تحقیقاتی انجام نشده است اما به‌طور قطع تعداد افرادی که در تهران فاقد مسکن هستند و قصد قطعی دارند در فرصت مناسب برای خرید مسکن اقدام کنند، از 2500 نفر خیلی بیشتر است. در این میان برخی ناظران بازار مسکن بی‌اطلاعی تعداد زیادی از این افراد نسبت به طرح مسکن‌ویژه (مسکن شهر تهران) را دلیل استقبال نصفه از طرح عنوان می‌کنند و برخی دیگر زمان دوهفته‌ای برای ثبت‌نام و واریز پول را کوتاه و ناهماهنگ با شرایط موجود می‌دانند. رییس سازمان مسکن استان تهران اما معتقد است: دولت طی سه‌سال اخیر برای بازار مسکن تهران 4برنامه زنجیره‌ای شامل مسکن‌مهر، مسکن‌مهر خودمالکی، نوسازی بافت‌فرسوده و بالاخره طرح مسکن‌ شهر تهران را به اجرا درآورده است. تقی رضایی افزود: شرایط واگذاری و قیمت تعیین‌شده در طرح مسکن‌ویژه نسبت به سایر واحدهای در معرض فروش در شهر تهران، دارای صرفه اقتصادی و تسهیلات حمایتی است. رضایی تصریح کرد: بحث پرداخت نقدی حدود 80 میلیون تومانی برای این واحدها موضوعی غیرقابل تجدیدنظر است چون که هزینه‌های ساخت، دستمزد کارگر و قیمت زمین در تهران اجازه تعدیل این رقم را به دولت نمی‌دهد اما تفاوتی که این واحدها در مقایسه با سایر آپارتمان‌های معمولی دارد این است که نیمی از قیمت‌کل واحدهای مسکونی این طرح در اقساط بلندمدت از متقاضیان دریافت می‌شود و در عین حال قیمت‌کل حداقل 20درصد از قیمت سایر واحدهای نوساز مشابه در تهران ارزان‌تر است. این مقام وزارت راه‌وشهرسازی در دفاع از کارنامه کوتاه‌مدت این طرح (مسکن‌ویژه یا همان مسکن شهر تهران) گفت: بررسی‌های ما نشان می‌دهد در تابستان امسال یعنی زمانی‌که قصد و برنامه دولت برای ساخت تعدادی واحدمسکونی با قیمت ترجیحی روی زمین‌های دولتی داخل شهر تهران رونمایی شد، دو اتفاق مثبت در بازار مسکن به وقوع پیوست. از یک‌سو سرعت رشد قیمت‌ها کند شد و از سوی دیگر روند معاملات مسکن حداقل 20 درصد کاهش پیدا کرد که این دو اتفاق شرایط بازار را برای خرید‌های مصرفی فراهم آورده است. رضایی با اشاره به اینکه این دو تحول نتیجه اثر روانی این طرح بوده است، افزود: در طول دو هفته ثبت‌نام مسکن‌ویژه، بازار پیش‌فروش واحدمسکونی در تهران به این طرح واکنش نشان داد و قیمت پیش‌فروش و همچنین شرایط پیش‌فروش در نقاط مختلف تهران تعدیل شد. رییس سازمان مسکن استان تهران در ادامه اعلام کرد: به‌زودی درباره نحوه ثبت‌نام و واگذاری مابقی واحدهای طرح مسکن شهر تهران، تصمیم‌گیری خواهیم کرد، اما قطعا تعدیل قیمت یا حذف شرایط چهارگانه در دستور کار نخواهد بود. رییس سازمان مسکن استان تهران همچنین تاکید کرد: اولویت و دغدغه اصلی ما در وزارت راه‌وشهرسازی ساخت، تکمیل و تحویل واحدهای مسکونی‌مهر در اطراف پایتخت است تا هم بار جمعیتی متراکم تهران به شهرهای اطراف گسیل شود و هم اینکه در مسکن‌مهر به‌واسطه حذف قیمت زمین، واحدها با قیمت کاملا استثنایی به افراد واگذار شود. وی افزود: طرح اخیر و طرح‌هایی از این دست جنبه مکملی برای طرح اصلی مسکن‌مهر را ایفا می‌کند.