ترس از آینده در بازار خودرو

اما گویی فشار تحریم‌های بین‌المللی از یک سو و عدم تطابق سلیقه اقتصادی مجلس و دولت باعث شده، سیاست‌های اقتصادی کنونی، درگیر یک ابهام بماند و در بزنگاه پایان‌ سال خود را نشان دهد. در این خصوص شاید کمبود نقدینگی مصرف‌کننده، دم‌دستی‌ترین دلیل برای عدم شادابی یا افت داد و ستد در بازارها باشد اما نگاهی به برخی بازارها، نکات دیگری را نشان می‌دهد. بازار خودرو یکی از این بازارهاست که این روز‌ها در کما به سر می‌برد و همچون بیماری است که با تنفس مصنوعی به حیات ادامه داده است. نگاه دقیق به این حوزه، یادآور یک واژه کلیدی است که این روزها در محیط اقتصاد درکش کرده‌ایم؛ «ترس». مرور‌ سال ١٣٩٣ صحنه خودروسازی کشور نشان می‌دهد که این ٥٢ هفته، سرشار از اتفاق‌های ویژه و خاص بوده است. از یک سو، بازار خودروهای وارداتی (رقیب محصولات داخلی) با اعمال قانون سخت‌گیرانه ممنوعیت ورود خودروهای بالاتر از ٢٥٠٠سی‌سی، حالت ویژه به خود گرفت تا بتواند شرایط را تا حدودی به سمت و نفع بازار تولید داخل تغییر دهد و از سوی دیگر هم مسیر ورود سرمایه‌گذاران بخش خودرو تا حدودی آسان شد. به‌هرحال، این‌ سال هم تمام شد و این روزهای آخر اسفند را شاید بتوان آینه قابل تأملی از ماهیت بغرنج بازار وطنی دانست که نشان می‌دهد، چطور می‌شود که همه ارکان بازار مسخ لجبازی‌های تأثیرگذار در روند حرکت بازار شوند. شاید به نظر رسد در این بین تنها مصرف‌کنندگان ضرر کرده‌اند که حقوقشان از دیرباز در این بازار رعایت نمی‌شود، اما واقعیت این است که صنعت خودرو زیان کرده و سال‌هاست مسیر رشد آن با آرزوها هماهنگ نیست. با وجود این وضع که ترس از خرید و قیمت‌های بالا به وضوح در بازار دیده می‌شد، سیر قیمت خودروهای داخلی، صعودی بود و کسی به این نیندیشید که اگر تقاضا افزایشی می‌شد، قیمت‌ها در بازار چگونه بالا می‌رفت؟! در ادامه این گزارش به آخرین قیمت‌ها و وضع روزهای پایانی اسفند در بازار خودرو می‌پردازیم. ایران‌خودرو روی نمودار معمولی روزهای آخر سال، بازار خودروهای تولیدی گروه خودروسازی ایران‌خودرو آرام بود و خبری از افت قیمت نبود؛ این شرکت با تعیین سیاست‌های جدید فروش و قیمت‌گذاری توانست با وجود وضعیت نگران‌کننده بازار خودرو، فروش معمولی را ثبت کند. در سبد محصولات ایران خودرو، رانا هنوز نتوانسته خود را در دل خریداران جای بدهد و باوجود قیمت ٣٢میلیون تومانی از بازار ضعیف‌تری نسبت به سایر اعضای خانواده‌اش برخوردار است. شاید بهتر است بگوییم رانا هنوز زیر سایه حضور ٢٠٦ حرکت می‌کند و خیلی مانده تا بتواند شخصیت مستقلی را به بازار نشان بدهد. از سوی دیگر ٢٠٦ هنوز پرفروش‌ترین محصول ایران‌خودرو است که با وجود حضور مدل تیپ ٢ با موتور ایرانی، تیپ ٥ این خودرو با قیمت ٣٦میلیون و ٥٠٠‌هزار تومان خریداران همیشگی‌اش را دارد و هیچ‌وقت روی دست ایران‌خودرو باد نکرده است اما نمونه خانوادگی و صندوقدار این خودرو با ٣٧ میلیون و ٥٠٠‌هزار تومان که نام تجاری V٨ را یدک می‌کشد آنچنان موردپسند واقع شده که در این حدود قیمت هیچ رقیبی در بازار ندارد. البته در محدوده خودرو‌های صفر کیلومتر و دست اول. در سوی دیگر، خانواده سمند‌ها قرار دارند که با مدل LX برای خودشان آبرویی دست و پا کرده‌اند و هر قدر بازار نسبت به این مدل نگرش مثبتی دارد نسبت به EF٧ بدبین است شاید کمبود قطعات و مشکل سر سیلندر چینی باعث این امر باشد کسی چه می‌داند اما مهم این است که LX ٣٠میلیون و ٥٠٠‌هزار تومانی از آن دسته خودرو‌های مسافرتی و خوش معامله است و همیشه می‌توان به آن به‌عنوان یک همراه مسافرتی اتکا کرد. در این دسته سورن نیز کم فروغ اما ثابت درحال گذران روزگار است که شاید قیمت ٣٨میلیون تومانی‌اش حیاتش را به مخاطره بیندازد. سایپا برای‌ سال جدید منتظر کمک چینی‌هاست نارنجی‌های خودروسازی ‌سال را در حالی به پایان می‌برند که محصول پر تیراژ آنها پراید در انواع و اقسام آن در پاره‌ای از موارد تابوی ٢٠میلیون تومان را شکست و مدل دوگانه‌سوز این خودرو تا ٢٢میلیون تومان نیز در بازار داد وستد شد. شاید علت این امر محدود بودن تولید مدل گازسوز باشد و این‌که قشر عمده‌ای از فعالان صنعت حمل‌ونقل با این خودرو ی کم استهلاک رابطه خوبی برقرار کرده‌اند. قیمت پراید در مدل فول حدود ٢٠میلیون تومان است که نشان می‌دهد سلطه پراید بر طبقات متوسط بازار خودرو کشور هنوز پا برجاست. تیبا محصول دیگر سایپا درحالی در دو نوع ‌هاچ‌بک با قیمت ٢٧میلیون تومان و صندوقدار با قیمت ٢٤میلیون و ٥٠٠‌هزار تومان ارایه می‌شود که به نظر می‌رسد تیبا بتواند گزینه مناسبی برای افرادی باشد که دیگر تمایلی به استفاده از پراید ندارند و به دنبال سواری بهتری هستند. سایپایی‌ها که چندی است به بازار محصولات چینی روی خوش نشان داده‌اند با «زوتیS٣٠٠» که قیمتی حدود ٧٦ میلیون تومان دارد در بازار خودرو‌های لوکس میانه قیمت حاضر شدند که به نظر می‌رسد با حضور مدل محبوب سراتو که قیمتی حدود ٩٢ میلیون تومان دارد پروژه s٣٠٠ به مشکل بخورد.