مانعتراشی "فابیوس" در مذاکرات 1+5
پرونده هستهای ایران امروز در پارس باز میشود؛ البته در غیاب ایران با حضور وزرای خارجه کشورهای غربی عضو گروه 1+5. نشستی که به نظر میرسد هدفش بیش از آنکه دستیابی به راه حلی برای پایان دادن به بن بست هستهای باشد رسمیت بخشیدن به نقش فرانسه در مذاکرات است.
وزرای خارجه کشورهای غربی عضو گروه ۱+۵ شامل فرانسه، آمریکا، بریتانیا و آلمان به همراه مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، به دعوت لورن فابیوس وزیر خارجه فرانسه در پاریس گردهم خواهند تا درباره توافق جامع و نهایی هستهای با ایران با یکدیگر گفتوگو کنند. روماین نادال، سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه دیروز اعلام کرد که فدریکا موگرینی، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، جان کری، وزیر خارجه آمریکا، فرانک والتر اشتاینمایر، وزیر خارجه آلمان و فیلیپ هاموند، وزیر خارجه بریتانیا، روز شنبه (امروز) در پاریس در خصوص مذاکرات با ایران گفتوگو خواهند کرد. نادال با تاکید بر اینکه مواضع دو طرف با هم فاصله دارد تاکید کرد که گفت گوهای روز شنبه در پاریس بر روی مساله مذاکرات بر سر برنامه هستهای ایران متمرکز است. این دعوت پس از آن انجام گرفت که لوران فابیوس، وزیرخارجه فرانسه دیروز مدعی شد که تعهدات ایران به شش قدرت جهانی کافی نبوده و به کار بیشتری نیاز است. او با تاکید بر اینکه «ما طرفدار یک توافق قطعی هستیم، اما در حال حاضر مشکلاتی وجود دارد» گفته بود از وزرای خارجه کشورهای غربی طرف گفتوگو دعوت کرده است تا درباره وضعیت پرونده هستهای ایران مذاکره کنند. وزیر خارجه فرانسه گفت: «پیشرفتهایی به دست آمده اما تا زمانی که درباره مدت، میزان و مفاد توافق نگرانیهایی وجود دارد، این پیشرفتها به نظر کافی نمیآید و باید کار بیشتری انجام شود.» وزیر خارجه فرانسه در حالی مدعی وجود مشکلاتی در مسیر مذاکرات هستهای ایران و گروه ۱+۵ شده است که پس از دو دور مذاکره اخیر هستهای ایران و آمریکا با حضور علی اکبر صالحی رییس سازمان انرژی اتمی و ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا در ژنو و بعد در مونترو سوئیس دو طرف از بروز پیشرفتهای قابل توجه و کنار رفتن برخی موانع در مسیر توافق هستهای خبر دادند. در همین حال فدریکو موگیرینی برپایه این پیشرفتها در دو مصاحبه جداگانه نسبت به حصول توافق جامع هستهای ابراز خوشبینی کرده و گفته بود که ایران و قدرتهای جهان به یک توافق خوب نزدیک هستند. بر این اساس بر خلاف آمریکا و اتحادیه اروپا که در مذاکرات جامع هستهای به محور و طرف اصلی گفتوگوها با ایران تبدیل شدهاند، چرا که این مذاکرات اکنون عمدتا میان وزرای خارجه ایران و آمریکا و با حضور نماینده اتحادیه اروپا برگزار میشود؛ فرانسه مدعی وجود مشکل در مذاکرات هستهای است. بر این اساس به نظر میرسد که در مذاکرات جامع هستهای قرار است اتفاقی مشابه آنچه در مذاکرات مقدماتی افتاد را شاهد باشیم؛ اتفاقی که نارضایتی فرانسه از زیر سایه بودن آمریکا را حکایت میکرد. در مذاکرات ژنو به منظور دستیابی به توافق مقدماتی وقتی همه نگاهها معطوف به مذاکرات دو کشور ایران و آمریکا شده بود و این گمانه زنی قوت گرفته بود که توافق ایران و آمریکا تضمین کننده حصول توافق خواهد بود، بر خلاف تمام انتظارات این فرانسه بود که مانع از حصول این توافق در مذاکرات ژنو۲ شد. فرانسویها در آن مذاکرات نارضایتی خود را از اینکه از محور مذاکرات خارج شدهاند و عمده گفتوگو میان ایران و آمریکا انجام میگرفت را آنگونه نشان دادند. در مذاکرات ژنو در حالی که همه چیز برای امضای توافق مقدماتی موسوم به برنامه اقدام مشترک در هتل اینترکونتیننتال شهر ژنو مهیا بود فابیوس با بر هم زدن میز مذاکره، حداقل ۱۰ روز حصول این توافق را - البته پس از جلب نظرات این کشور- به تاخیر انداخت. به این ترتیب حداقل یکبار فرانسه نشان داده است که نمیخواهند زیر سایه آمریکا باشد و به دنبال آن است که حرفی مستقل از آمریکاییها در مذاکرات داشته باشند. آنها در تمدید ۷ ماهه مذاکرات به منظور دستیابی به توافق جامع و نهایی هم تلاش دارند این رفتار مستقل را به نمایش بگذارند. پیشتر نیز خبرگزاری فرانسه در گزارشی با اشاره به اختلاف مواضع شدید واشنگتن و پاریس در مذاکرات هستهای با ایران، اختلاف نظر این دو کشور را به سان مسابقه «شمشیر بازی» خواند. بر اساس گزارش این خبرگزاری، با وجود ادعای قدرتهای جهانی در زمینه اتحاد با هم در مذاکره با ایران، دیپلماتهای غربی تایید میکنند که بین واشنگتن و پاریس مسابقه شمشیر بازی در پشت صحنه مذاکرات وجود دارد. مقامهای آمریکایی در خفا عنوان میکنند که نسبت به اتخاذ مواضع فرانسه در مذاکرات نگران هستند و حتی از مواضع آنها در حین مذاکرات حمایت نمیکند. در این میان یکی از دغدغههای فرانسه تاسیسات هستهای آب سنگین اراک است و این کشور خواهان نظارت شدیدتر بر مراکز هستهای ایران و از بین بردن گسترده مراکز اتمی این کشور است. این در حالی است که حداقل در این رابطه اکنون آمریکاییها از موضع ملایم تری برخوردار هستند و تاکنون مقامات این کشور چندین بار تاکید کردهاند که امکان به صفر رساندن و یا تعطیلی مراکز اتمی ایران وجود ندارد. آمریکاییها همچنین از موضع خود در رابطه با محدودیتهای ۲۰ ساله بر فعالیتهای هستهای ایران را نیز اکنوه به ده سال و حتی گفته میشود کمتر کاهش دادهاند این در حالی است که بر اساس سخنان روز گذشته فابیوس به نظر میرسد که این کشور موافق این کاهش زمان به منظور اجرای توافق جامع نیست. بر این اساس به نظر میرسد که فرانسویها از نشست امروز خود با وزرای خارجه کشورهای غربی عضو گروه ۱+۵ بیش از آنکه به دنبال دست یابی به راه حلی برای پایان دادن به بن بست مذاکراتی باشند به دنبال تثبیت جایگاه و رسمیت بخشیدن به نقش خود در مذاکرات هستهای هستند. از این رو تلاش آنها ممکن است نه تنها گره گشا بلکه گره افزا باشد چرا که موضع متفاوت فرانسه نسبت به سایر کشورهای عضو گروه ۱+۵ حداقل میتواند برخی دستاوردها دو دور مذاکره اخیر ایران و آمریکا در ژنو و مونترو سوئیس که با پیشرفتهایی نیز همراه شده بود را به مخاطر اندازد.