بیمهها، نمیتوانند به انتقالخون کمککنند
روز گذشته مرکز نوآوری سازمان انتقال خون ایران با حضور قائممقام وزیر بهداشت، درمان و آموزش پزشکی آغاز به کار کرد تا فصل جدیدی در تاریخ این سازمان حیاتی و راهبردی در ایران رقم بزند.
بناست در این مرکز هر ایده و طرح جدیدی برای ارتقای بهرهوری و کیفیت فرآیندها و رویههای طب انتقال خون زیر ذربین نقد قرار گیرد و در نهایت کمکی به تنها ستون انتقال خون ایران باشد؛ ستونی که سالهاست مبتلا به خمودگی و فرسودگیهای ناشی از کهنگی فکر و برنامه شده است. اما در همان آغازین روز راهاندازی این مرکز، رییس سازمان انتقال خون ایران دوباره دست یاری به سوی سازمانهای بیمهگر دراز کرد و از آنها خواست در احیای طب انتقال خون و اجرای ایدههای تازه با آنها همکاری کنند اما قائممقام وزیر بهداشت نظر دیگری داشت و با اشاره به گرفتاری بیش از حد بیمههای ایران، پیشنهاد داد: مفهوم اقتصاد انتقال خون در سیستم نوآوری گنجانده شود. دکتر ایرج حریرچی دید اقتصادی خود را به ساختار انتقال خون حفظ کرد و ادامه داد: از هزینه 79هزار میلیارد تومانی در حوزه سلامت کشور، بیش از یک درصد آن مختص سازمان انتقال خون است. مطالعهیی علمی صورت گرفته که نشان میدهد در دنیا برای هر سال عمری که انسان بهدست میآورد از نیم برابر درآمد ناخالص ملی تا چند برابرش هزینه میشود که سازمان بهداشت جهانی برای این موضوع نسبتهایی تعیین کرده و زیر نیم و یک را میزان عاقلانه برای این مساله میدانند. قاعده کس نخارد پشت من! حریرچی در مورد اقتصادی شدن چرخه انتقال خون گفت: سازمانهای بیمهگر ما به حدی گرفتار هستند که نمیتوانند در حد معمول به سازمان انتقال خون کمک کنند و به همین منظور باید مفهوم اقتصاد انتقال خون در سیستم نوآوری گنجانده شود. اما هیچ سازمان و ارگانی جز سازمان انتقال خون نمیتواند موضوع اقتصاد انتقال خون را حل کند. وی به مشکلات این سازمان نیز نقبی میزند: اکنون در سازمان انتقال خون که طی سالهای گذشته بهعلت مشکلات رنجور و بیمار بود، میتوان گفت در چهلمین سالگرد تاسیس آن خیلی از مشکلاتش حل شده که به همین دلیل از تمام اعضای این سازمان قدردانی میشود. قائممقام وزیر بهداشت گفت: اقداماتی که سازمان انتقال خون انجام میدهد به چشم نمیآید مگر اینکه مشکلی پیش بیاید اما با اقدامات خوبی که این سازمان انجام داده با شرایط مطلوب و ایدهال فاصله کمتری پیدا کرده است. «افتخار میکنیم که در کشور 100درصد خون اهدایی داوطلبانه است و 52درصد اهداکنندگان مستمر خون هستند و سالانه بیش از دو میلیون واحد خون در کشور اهدا میشود.» حریرچی این طور بیان کرد. کاهش بیماران نیازمند به خون به 1.2درصد با این حال مدیرعامل سازمان انتقال خون همچنان بر لزوم حمایت بیمهها از چرخه انتقال خون اصرار دارد: در صورت این حمایت، تعداد بستریهای ما که نیازمند خون هستند به میزان 1.2درصد کاهش مییابد. دکتر علیاکبر پورفتحالله در این مراسم با بیان اینکه مرکز نوآوری از مراکزی است که چرخه فناوری و نوآوری را در چهلمین سالگرد سازمان انتقال خون به عرصه شکوفایی میرساند، گفت: همیشه در بحث سازمانها این موضوع مطرح است که هر سازمان زمانی به اوج رسیده که نوآوری و خلاقیت نشان داد و در صورتی که نوآوری نداشته باشد رو به افول میرود. وی ابراز امیدواری کرد مرکز نوآوری سازمان انتقال خون در چهلمین سالگرد سازمان نقطهیی باشد که سازمان انتقال خون را شکوفا، بالنده و در راس سازمانهای انتقال خون در کشورهای منطقه قرار دهد. پورفتحالله در توصیف وضعیت کنونی سازمان تحت مدیریتش نیز توضیح داد: این مرکز دارای تمامی قسمتهای چرخه انتقال خون از رگ اهداکننده تا رگگیرنده ولی در ابعاد کوچکتر را داراست و تمامی مراحل کاری و استانداردهای جهانی در این مرکز گنجانده شده است. همچنین امکان آموزش و تحقیقات را در زمینه انتقال خون فراهم کرده است. پورفتحالله ابراز امیدواری کرد که افتتاح این مرکز به سازمان انتقال خون در ارتقای جایگاه این سازمان بهعنوان همکار سازمان بهداشت جهانی کمک کند و افزود: امیدواریم افتتاح این مرکز به چرخه مصرف خون و آموزش همکاران ما نیز کمک کند. دوره بدهیها و کمبودها به سرآمد مدیرعامل سازمان انتقال خون کشور در وصف برنامههای این سازمان نیز گذری بر گذشته کرد و گفت: در سال گذشته در همین شرایط سازمان انتقال خون بحرانهای بسیاری داشت بهطوری که 210میلیارد تومان بدهی داشتیم و مرتبا فراخوانهای کمبود خون و فرآوردههای خونی را از بسیاری از استانها دریافت میکردیم و شرایط طوری بود که میزان فرآوردههای خونی در مرحله هشدار بود. در همین زمان ذخیره فرآوردههای خونی ما نیز کمتر از یک ماه بود. وی افزود: اما امروز با کمک وزارت بهداشت در شرایطی هستیم که هیچ بدهی نداریم. زیرا دو ردیف کمکی در بودجه برای سازمان گذاشته شد و از ابتدای سال تا به حال هیچ کمبودی در زمینه فرآوردههای خونی نداشتیم و ذخیره خونی ما بیش از هفت روز در کشور در سال جاری بوده است. درخصوص ملزومات اساسی نیز هماکنون اقلامی که مشکل تاریخ مصرف دارند به مدت 6 ماه و سایر اقلام را به مدت یک سال در انبارها ذخیره کردیم. پورفتحالله با اشاره به 10هزار میلیارد صرفهجویی در زمینه اقلام مصرفی سازمان گفت: فقط در 6 قلم مصرفی سازمان که حدود 40هزار میلیارد تومان هزینه کردیم نسبت به سال گذشته 10هزار میلیارد تومان صرفهجویی کرده و این اقلام را با 25درصد تخفیف خریداری کردیم. 110میلیون تومان، درآمد سال آینده انتقال خون «یکی دیگر از برنامههای ما بحث چرخه اقتصادی انتقال خون است که چیزی حدود 110میلیون تومان درآمد برای این بخش در سال آینده پیشبینی کردیم. اما نکتهیی که باید بر آن تاکید کنم، این است که چرخه اقتصادی انتقال خون به هیچوجه نباید بار مالی بر مردم تحمیل کند.» وی در همین راستا افزود: یکی از چالشهای بسیار بزرگ ما عدم حمایت و عدم نگرش اقتصادی بیمهها در سازمانهای بیمهگر است که در کمیسیون بهداشت مجلس گزارشی را با عنوان «اقتصاد انتقال خون، دغدغه انتقال خون یا دغدغه بیمهها» ارایه دادم. در همه دنیا این بیمهها هستند که بهدنبال اقتصادی شدن چرخه انتقال خون هستند اما بیمههای ما نگاه اقتصادی ندارند. باید این موضوع میان آنها وجود داشته باشد. بیمههای ما فقط از فرآوردههای خونی معمولی حمایت میکنند. این درحالی است که در دنیا از خونی حمایت میشود که بلافاصله بعد از اهدای خون گلبول سفید آن حذف شده باشد و چیزی بهعنوان خون معمولی وجود ندارد. پورفتحالله تاکید کرد: با حمایت بیمهها از خون بدون لوکوسیت، تعداد بستریهای ما که نیاز به خون دارند به میزان 1.2درصد تخت در روز کاهش مییابد و این کاهش همان نکتهیی است که در غرب بیمهها را وادار کرده که از خون بدون لوکوسیت حمایت کنند؛ چراکه صرفه اقتصادی برای آنها به همراه دارد. به نظر میرسد اقتصادی کردن سازمان هزینهیی انتقال خون که تاکنون تنها باری بر دوش دولت بوده بدون اینکه به بیراهه و کجراهه سیاستزدگی کشانده شود، یکی از دشوارترین ماموریتهای پورفتحالله در سالهای مدیریتش بر این سازمان کلیدی در ایران باشد.