3+1 پیامد ابلاغیه ارزی

بانک مرکزی دوشنبه بیست‌ونهم دی‌ماه ابلاغیه‌ای را منتشر کرد که براساس آن ضمن به رسمیت شناختن بازار آزاد، معاملات بازیگران غیررسمی را ممنوع و سازوکار کشف قیمت را اعلام کرد. این مقررات تازه سه اثر «کاهش حجم معاملات»، «محدود شدن دامنه نوسانات» و «تشدید عرضه ارز از سوی بازیگران بازارساز رسمی» را در پی داشته که هر سه به آرام شدن فضای بازار کمک کرده است. اما در کنار این تاثیرات، ابلاغیه بانک مرکزی اثر چهارمی نیز در روند عرضه و تقاضای بازار داشته که در جهت متفاوت سه عامل مورد اشاره عمل می‌کند. پس از انتشار مقررات جدید نهاد سیاست‌گذار باوجود کاهش حجم معاملات، شماری از بازیگران غیررسمی به «خرید دلار و نگهداری ارز خریداری شده» می‌پردازند تا با استفاده از روند بازار دست به «نوسان‌گیری» بزنند. این نوسان‌گیری یک بار در 13 روز گذشته به چشم آمده و تکرار آن دور از ذهن نیست. بازار ارز در روز 6 بهمن شاهد افزایش 25 تومانی دلار در اثر نوسان‌گیری برخی فعالان غیررسمی بود. به هر روی آخرین شاهد آرامش نسبی بازار ارز، روند بازار در روز گذشته است. روز یکشنبه در ادامه روند دو هفته اخیر، شاخص بازار ارز نوسان جزئی 5 تومانی را تجربه کرد و به قیمت 3465 تومان رسید. در دومین روز هفته، نرخ فروش سکه با وجود افزایش بهای دلار تغییری نکرد و مانند روز شنبه با نرخ یک میلیون و 33 هزار تومان معامله شد. دومین افزایش در 13روز روز یکشنبه بهای دلار برای دومین بار در13 روز گذشته با افزایش مواجه شد. در دوازدهمین روز بهمن‌ماه، شاخص بازار ارز معاملات خود را با قیمت 3460 تومان آغاز کرد، اما در ادامه با افزایش جزئی تا نرخ 3465 تومان رشد کرد. آخرین باری که قیمت دلار افزایش را تجربه کرده بود، به دوشنبه گذشته بازمی‌گشت. پس از انتشار ابلاغیه بانک مرکزی در تاریخ 29 دی‌ماه، قیمت دلار در 4 روزکاری تغییر قیمتی را تجربه نکرد و در 5 روز نیز نوسانات کاهشی را به ثبت رساند. قیمت دلار که تا ساعت پایانی روز دوشنبه 29 دی با 45 تومان افزایش تا رقم 3510 تومان بالا رفته بود، در اکثر روزهای بعد تغییرات کاهشی را تجربه کرد تا دلار در 5 روز اخیر در بازه 3460 تا 3470 تومان نوسان کند. به گفته فعالان از عواملی که روند قیمتی دلار را در بازه زمانی پس از انتشار ابلاغیه تحت تاثیر قرار داده، عدم فعالیت معامله‌گران «فردایی» و کاهش حجم معاملات است. به گفته بازیگران حذف معاملات موسوم به «دلار تحویل فردا وکاغذی بازار ارز» هیجانات بازار ارز را کاهش داده تا قیمت دلار کم‌نوسان و اغلب در مسیر کاهشی باشد. در واقع پس از انتشار ابلاغیه، معاملات بازار بر اساس نیازهای واقعی صورت می‌گیرد و معاملات کاغذی و صوری دیگر نرخ را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد. عامل دیگر حضور بیشتر بازیگران بازار ساز رسمی است. در بازار ارز روزهای اخیر نهاد سیاست‌گذار دست بالا را دارد و دلالان و بازیگران غیررسمی دیگر با معاملات جزئی نرخ دلار را متاثر نمی‌کنند. به گفته عده‌ای از فعالان، افزایش فعالیت و عرضه ارز از سوی بازیگران بازارساز رسمی عامل مهم کاهش نوسانات و افت دلار است. به گفته آنها در روزهای اخیر سمت عرضه بیشتر از سوی بازیگران بازارساز رسمی تامین می‌شود و معامله‌گران غیررسمی تمایل چندانی به فروش ارز خود ندارند. اما چنان‌که اشاره شد دیگر اثر انتشار مقررات جدید تغییر جهت‌گیری برخی معامله‌گران غیررسمی است. به گفته گروهی از فعالان، شماری از بازیگران غیررسمی به دنبال نگهداری و سودگیری از خریدهای ارزی خود هستند. در واقع در روزهای اخیر روند عرضه و تقاضا بین معامله‌گران غیررسمی حالت دورانی دارد و این معامله‌گران تنها به خرید ارز می‌پردازند و تمایلی به عرضه ارز خریداری شده خود نشان نمی‌دهند. این گروه سعی دارند در آینده در صورت کاهش حجم عرضه، ارز خریداری شده خود را با قیمت‌ها و حاشیه سود بالاتر به فروش برسانند. اکنون باید دید این 4 عامل در روزهای آینده چه عملکردی خواهند داشت. ریزش 1.6 درصدی یورو در 5 روز به گزارش دنیای اقتصاد، روز یکشنبه قیمت یورو به زیر سطح 3950 تومان رسید. در دومین روز هفته بهای پول واحد اروپایی با 25 تومان کاهش به 3945 تومان رسید تا نرخ فروش این ارز طی یک روز افت 6 درصدی را تجربه کند. چهارشنبه هفته گذشته قیمت یورو بالای 4 هزار تومان و روی نرخ 4010 تومان قرار داشت، ولی در چند روز بعد نرخ برابری این ارز در برابر دلار در بازارهای جهانی 0.6 درصد پایین آمد، در این بازه زمانی یعنی چهارشنبه هفته گذشته تا روز گذشته افت یورو در بازار داخلی متناسب با تضعیف ارزش این ارز در بازارهای جهانی نبود. در این مدت قیمت یورو در بازار داخلی با 1.6 درصد افت مواجه شد و از 4010 تومان به قیمت 3945 تومان رسید. به گفته فعالان بازار ارز عامل اصلی عدم تناسب افت دو بازار داخلی و جهانی، ناشی از وجود حباب قیمتی یورو در بازار داخلی است. به گفته فعالان در سه روز ابتدایی بهمن ماه ارزش یورو در بازارهای جهانی 3.5 درصد تضعیف شد، ولی در بازار داخلی به‌دلیل مقاومت بازیگران بازار تنها 2درصد افت کرد، پس نزول روزهای اخیر ناشی از شکستن مقاومت بازیگران است.