در آستانه سال تحصیلی جدید؛ چرا هنوز هم مشق نوشتن اهمیت دارد؟!

اقتصادآنلاین - آرش نصیری؛ امروزه بحث متفاوتی در مورد خطرات یک فناوری دیگر - کامپیوترها - و افرادی که بر روی آن‌ها تایپ می‌کنند در جریان است. از آنجایی که از دانش‌آموزان دبستانی گرفته تا دانشجویان مقطع دکترا در نیمکره شمالی برای سال تحصیلی جدید به کلاس‌های درس خود بازمی‌گردند، بسیاری، بیش از هر زمان دیگر، این کار را با اتکای به رایانه برای یادداشت‌برداری و نوشتن مقاله انجام می‌دهند.

برخی از والدین دانش‌آموزان جوان‌تر از اینکه فرزندانشان نه تنها تشویق می‌شوند بلکه از آن‌ها خواسته می‌شود لپ‌تاپ‌ها را به کلاس ببرند، نگران هستند. استادان دانشگاه از حواس پرتی افراطی در کلاس‌های درس شکایت دارند و دانشجویان به جای گوش دادن به کلاس درس و سخنرانی‌ها،  پیام رد و بدل می‌کنند و در فضای مجازی به گشت و گذار می‌پردازند.

مجموعه‌ای از تحقیقات مزایای یک «نوآوری» را نشان می‌دهد که پیش از رایانه‌ها به وجود آمده است: نوشتن با دست. مطالعات نشان داده‌اند که نوشتن روی کاغذ می‌تواند همه چیز را از یادآوری یک سری کلمات تصادفی گرفته تا درک بهتر مفاهیم پیچیده را بهبود بخشد.

برای یادگیری همیشگی مطالب مختلف، از شکل حروف گرفته تا املای کلمات انگلیسی، مزایای استفاده از خودکار یا مداد در این است که حافظه حرکتی و حسی همراه با نوشتن کلمات روی کاغذ، یادگیری آن مطالب را تقویت می‌کند. چیدمان خطوط کشیده شده با دست در یک صفحه درحافظه بصری جای می‌گیرد: افراد ممکن است کلمه‌ای را که در کلاس زبان خود نوشته‌اند به‌عنوان مثال در پایین سمت چپ در صفحه به خاطر سپرده و به یاد بیاورند.

به نظر می‌رسد یکی از بهترین مزیت‌هایی که در خصوص دست‌نویسی به اثبات رسیده است، یادداشت‌برداری است. در مطالعه‌ای در سال 2014 توسط پام مولر و دنی اوپنهایمر، دانش‌آموزانی که تایپ می‌کردند تقریباً دو برابر بیشتر کلمات و عبارات دقیق را از سخنرانی‌ها یادداشت می‌کردند، که نشان می‌داد آن‌ها آنقدر سریع مطالب را کپی می‌کردند که آن‌ها را نمی‌فهمیدند.

نوشتن با دست - که تقریباً برای همه دانشجویان دانشگاهی زمان بیشتری می‌برد - یادداشت‌برداران را مجبور می‌کند تا مفاهیم را با کلمات خود ترکیب کرده و به زبان خود در بیاورند. این به درک مفهومی در لحظه نوشتن کمک می‌کند. کسانی که با دست یادداشت می‌کنند همچنین در آزمون‌ها بهتر عمل می‌کنند. زمانی که به دانش‌آموزانی که تایپ می‌کردند به صراحت دستور داده شد که مطالب را با کلمات خود بازنویسی کنند، تأثیر یادداشت‌برداری همچنان ادامه داشت. محققان خاطرنشان می‌کنند که این دستورالعمل در کاهش یافتن کلمات به هنگام یادداشت برداری «کاملاً بی‌تأثیر» بود: آن‌ها چندان مطالب را درک نمی‌کردند بلکه طوطی‌وار آن‌ها را تکرار می‌کردند.

بسیاری از مطالعات فواید نوشتن با دست را تأیید کرده‌اند و سیاست‌گذاران نیز به آن توجه داشته‌اند. اگرچه برنامه درسی در آمریکا از سال 2010 الزامی برای آموزش دست‌نویسی در کلاس اول ابتدایی (تقریباً شش سالگی) ندارد، تقریباً نیمی از ایالت‌ها از آن زمان به لطف کمپین پژوهشگران و حامیان دست‌نویسی، آموزش بیشتر آن را اجباری کرده‌اند. در سوئد فشار بیشتری برای نوشتن با دست و کتاب‌های چاپی و استفاده کمتر از دستگاه‌ها وجود دارد. برنامه درسی ملی انگلستان هم‌اکنون آموزش اصول خط شکسته را تا سن هفت سالگی تجویز می‌کند.

با این حال، چندین نظام آموزشی در آمریکا تا آنجا پیش رفته‌اند که اکثراً لپ‌تاپ‌ها را ممنوع کرده‌اند. این اقدامی بسیار افراطی است. برخی از دانش آموزان دارای معلولیت‌هایی هستند که نوشتن با دست را به خصوص سخت می‌کند. تقریباً همه در نهایت به مهارت‌های تایپ نیاز دارند. و تایپ کردن می‌تواند کیفیت نوشتن را بهبود بخشد: به وضوح می‌توانید مفاهیم را به سرعت ثبت کنید، قبل از اینکه آن‌ها فراموش شوند. دکتر اوپنهایمر می‌گوید، کاهش سرعت تایپ نیز می‌تواند به همین اندازه مفید باشد.

ویرجینیا برنینگر، استاد بازنشسته روانشناسی در دانشگاه واشنگتن، از مدافعان قدیمی دست‌نویسی است. اما او افراطی نیست. او می‌گوید برای نوشتن به سبک چاپی «دست‌نویس»، خط شکسته (که سرعت بیشتری را می‌دهد) و همچنین برای تایپ کردن (که تمرین خوبی برای نوشتن متن است) مزایای آزمایش‌شده‌ای وجود دارد. از آنجایی که دانش‌آموزان با افزایش سن، زمان بیشتری را روی دستگاه‌ها می‌گذرانند، او مدافع «تمرین» گاه‌به‌گاه دست‌نویسی در سال‌های تحصیلی بعدی است. این توصیه شاید حتی برای بزرگسالی نیز صادق باشد.