زلزله ۷ ریشتری چه بلایی سر ایران می‌آورد؟
محدوده تهران-کرج و اطراف آن، گستره‌ای با ریسک به‌مراتب بالاتر در پهنه ایران زمین است. برآورد اولیه خسارت برای زلزله ۷ در این محدوده نشان از آسیب پذیری جدی بیش از ۲ میلیون واحد مسکونی و در معرض قرارگیری بیش از ۶ میلیون جمعیت دارد. مجاورت این دو کلانشهر به هم، ابعاد ریسک را چند برابر سایر گستره‌های مراکز استانی دیگر کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تسنیم، رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی گفت:به‌طور متوسط در کشور با رخداد زلزله‌ای به بزرگی ۷ ریشتر حدود ۶۰ درصد ساختمان‌ها تخریب می‌شود.
علی بیت‌الهی رییس بخش زلزله‌شناسی مهندسی و خطرپذیری مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازی اظهار کرد: سناریوی زلزله‌ای به بزرگی ۷ ریشتر در مراکز استانی بر اساس اطلاعات آمار سال ۱۳۹۵ مرکز آمار ایران، مدل کاهیدگی دکتر قدرتی، روابط شکنندگی ناصراسدی و همکاران و زلزله‌های مرکز لرزه‌نگاری موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران انجام شده است.
وی افزود: در این ارزیابی پس لرزه‌ها از داده‌های اصلی حذف نشده اند. اثر ساختگاه به‌دلیل کمبود اطلاعات لحاظ نشده است، ساختمان‌های اسکلت دار بتنی و فولادی یکسان فرض شده است (به‌دلیل اختلاف ناچیز در fragility curves). لازم به‌ذکر و پر واضح است که برآوردها تقریبی و تخمینی و با هدف ارائه تصویری کلی از ابعاد حادثه در سناریوی بدتر برای هر کدام از مراکز استان‌هاست.
وی بیان کرد: بدیهی است احتمالاً رخداد در نواحی مختلف یکسان نیست. اما برآورد حاضر با توجه به درصد آسیب پذیری ها، واحدهای فاقد اسکلت، جمعیت اطراف رومرکز زلزله فرضی با بزرگی ۷ و مواردی از این قبیل می‌تواند سیمای ملموس از ابعاد حادثه فرضی را در استان‌ها نشان دهد.
نقشه و نمودار پارامترهای مهم سناریوی زلزله ۷ ریشتری در مرکز مراکز استان‌ها و اطراف آن‌ها همراه با توضیح مختصر آورده شده است.
۱- محدوده تهران-کرج و اطراف آن، گستره‌ای با ریسک به‌مراتب بالاتر در پهنه ایران زمین است. برآورد اولیه خسارت برای زلزله ۷ در این محدوده نشان از آسیب پذیری جدی بیش از ۲ میلیون واحد مسکونی و در معرض قرارگیری بیش از ۶ میلیون جمعیت دارد. مجاورت این دو کلانشهر به هم، ابعاد ریسک را چند برابر سایر گستره‌های مراکز استانی دیگر کرده است.
۲- با توجه به آمار ۱۳۹۵ و تعداد واحدهای مسکونی فاقد اسکلت، درصد آسیب پذیری واحدهای مسکونی (با فرض وقوع زلزله با بزرگی ۷)، در شهرهای یزد و زاهدان بالای ۷۰ درصد و درصد آسیب پذیری واحدهای مسکونی کرج و تهران کمتر از سایر مراکز استانی است. هرچند که تعداد به‌مراتب بالای واحدهای مسکونی در این دو شهر (تهران و کرج و اطراف آن) ابعاد آسیب پذیری را بیشتر نشان می‌دهد.
۳- مراکز استانی تهران، کرج، مشهد، اصفهان و شیراز و اطراف آن‌ها تعداد واحدهای مسکونی فاقد اسکلت بالاتری را نسبت به سایر نواحی دارند.
۴- نواحی تهران، کرج، اصفهان، مشهد، شیراز و تبریز، جمعیت به‌مراتب بیشتری را در معرض خطر زلزله فرضی با بزرگی ۷ (در نقطه وسط مراکز استانی) خواهند داشت.
۵- این تحقیق، ۱۴ پارامتر در معرض ریسک از نوع جمعیتی و ساختمانی را مد نظر قرار داده که در این نوشتار به ۶ مورد آن اشاره شد.
۶- مولف برای برآورد تعداد ساختمان‌های آسیب دیده، بطور تقریبی، سه واحد مسکونی را یک ساختمان فرض کرده است.
۷- تلفات جانی زلزله‌ها در شب به‌طور تقریبی و میانگین ۳ برابر زلزله‌های روز است. مفهوم جمعیت در معرض خطر به معنی تلفات جانی زلزله‌ها نیست.
۸- آشنایی با ابعاد حادثه، الزاما باید منجر به اقدامات کاهش ریسک شود، علاوه بر آن آمادگی در حین رخداد و بعد آن نیز از دستاوردهای مهم سناریوهای مختلف زلزله خواهد بود.
۹- برپایه این مطالعه، نشان داده می‌شود که بطور متوسط در کشور، با رخداد زلزله‌ای به بزرگی ۷ حدود ۶۰ ساختمان‌ها تخریب می‌شود.
