عربستان پیامآور صلح و بازیگر جهانی؟ / ردپای سعودیها در صلح روسیه و اوکراین
محمد بن سلمان روش جدیدی در حکومت داری خاندان آل سعود در پیش گرفته است. روشی که نشان از قدرت و توسعه شگرف در این کشور در سالهای آینده دارد. بعد از ائتلافات منطقهای، حال رد پای سعودیها در صلح میان روسیه و اوکراین نمایان شده است.
اقتصادآنلاین _ پرستو بهرامی راد؛ وال استریت ژورنال خبر داده است که بن سلمان میانجی میان ولادیمیر پوتین و ولودیمیر زلنسکی میشود. در حقیقت عربستان برای میزبانی مذاکرات صلح درباره جنگ اوکراین با حضور هیئتهایی از کشورهای غربی، کی یف آماده میشود.
این نشست قرار است در روزهای پنجم و ششم آگوست در جده برگزار شود و مقامهای حدود ۳۰ کشور جهان حضور مییابند. از روسیه برای شرکت در این نشست نامی برده نشده است، اما غربیها امیدوارند نشست عربستان مسیر را برای صلح در جنگ اوکراین و روسیه هموار کند. حتی برخی منابع خبر دادهاند که ممکن است جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید در این مراسم شرکت کند. البته هنوز کاخ سفید از اظهار نظر خودداری کرده است.
نکته حائز اهمیت این نشست دعوت عربستان از چین، هند، برزیل و آفریقای جنوبی و کشورهای در حال توسعه است. اگر عربستان در طرح صلح جنگ اوکراین بتواند نقش مهمی ایفا کند بدون شک از بازیگران مهم جهانی خواهد شد. حتی برخی معتقد هستند که عربستان به دنبال جذب کشورهای در حال توسعه برای مذاکرات صلح اوکراین است تا منافع خود را در این شرایط تامین کند.
عربستان سعودی سعی دارد از خود به عنوان یک قدرت منطقهای که نقشی در معادلات جهانی میتواند بازی کند، به نمایش بگذارد. از سوی دیگر در حال ائتلافات گسترده برای ارتقای سطح قدرت خود در منطقه و جهان است.
در حقیقت عربستان روابط نزدیک با روسیه را حفظ کرده که با آن رهبری گروه تولیدکنندگان و صادرکنندگان نفت اوپک پلاس را برعهده دارد، اما کمکهای مالی به اوکراین ارسال کرده و میزبان ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهوری این کشور در نشست اتحادیه عرب بوده است.
از سوی دیگر سعودیها نشان دادند که همزمان میتوانند روابط خود را با ایالات متحده آمریکا، روسیه و چین متعادل نگه دارند.
توافق با ایران و نقشه راه بن سلمان
هر مقدار که از توافق پکن میان ایران و عربستان میگذرد، به نظر میرسد راحتتر میتوان نقشه راه محمد بن سلمان برای تحقق رویای ۲۰۲۳ را برای عربستان دنبال کرد.
توافق با ایران کمترین دستاوردش حل بحران یمن و پایان دشمنی در منطقه بود. این دو موضوع به ثبات اقتصادی و سیاسی عربستان به شدت میتواند کمک کند.
همانطور که ولیعهد عربستان بارها اعلام کرده، به دنبال یک اجماع عربی در منطقه است که تبدیل به قدرت جهانی شود. از این رو میزبانی برای صلح میان اوکراین و روسیه را از همین جنبه باید دید و البته در کنارش عربستان به دنبال جذب کشورهای در حال توسعه جهان نیز است.
در حال حاضر برنده اصلی توافق پکن، ریاض بوده است و به خوبی نشان داده که به دنبال توسعه اقتصادی و قدرتمند کردن جهان عرب در سالهای آینده است. در حالی که به نظر میرسد تهران هنوز در اندر خم یک کوچه در مباحث دیپلماسی مانده و حتی در جنگ اوکراین نیز همدست روسیه شناخته شده و تحریمهای مختلفی را متحمل شده است.
شاید مقامات ایرانی در حوزه سیاست خارجی باید بازنگری جدی در خصوص سیاستهای کشور بکنند. زیرا رقبای منطقهای ایران به سرعت در حال گسترش قدرت خود در منطقه هستند و از نظر اقتصادی در جهان حرفهای بسیاری برای گفتن دارند و به خوبی شاهد عقب افتادن ایران از هر سو هستیم.