جواهری جدید در دل ایران؛ تنها کارخانه تولید آب سنگین غرب آسیا در اراک

به گزارش اقتصادآنلاین؛ ایران از معدود کشورهای جهان است که به آب سنگین دسترسی دارد. گوهری که می‎تواند درآمد بالایی برای کشور داشته باشد. در حقیقت داشتن راکتور آب سنگین بومی کار بزرگی برای کشور بوده است.

در واقع دومین ماده استراتژیک هسته‌ای بعد از اورانیوم در دنیا آب سنگین است. ایران نیز یکی از پنج کشور تولیدکننده این جواهر است. تنها کارخانه تولید آب سنگین غرب آسیا در خنداب ۸۰ کیلومتری اراک قرار دارد که محصولش لیتری ۱۰۰۰ دلار ارزش در بازار جهانی خرید و فروش می‌شود.

دو سال بعد از توافق برجام برخی مدعی شدند که قلب راکتور اراک با سیمان پر شده است که مقامات و مذاکره کنندگان هسته‌ای بارها تاکید کرده بودند که حفظ ماهیت آب سنگین رآکتور اراک و مدرن سازی آن از مهم‌ترین نتایج و افتخارات برجام است و سیمانی ریخته نشده است. با ین حال مخالفین برجام بر این امر بارها اصرار کردند. 

آب سنگین اراک دارای خلوص و راندمان تولید بالا در جهان محسوب می‌شود که با وجود تحریم‌ها، کشورهای پیشرفته زیادی به دنبال خرید آن هستند. ایران به عنوان نهمین کشور تولید کننده آب سنگین در دنیا شناخته می‌شود. در ابتدای کار هر سال تاسیسات اراک  ۱۶ تن تولید می‌کرد، اما از ۱۳۹۳ تولید این مجتمع به ۲۰ تن در سال رسیده است. ایران می‌تواند سالانه بیش از ۱۰۰ کیلوگرم آب سنگین با غنای ۹۹.۸۸ تولید کند.

محصول آب سنگین ایران که تایید آزمایشگاه ساوان ریور آمریکا گرفته باعث شده که تا امروز  آمریکا ۳۲ تن و روسیه ۳۷ تن را از ایران بخرند. تعداد زیادی از کشورهای آسیایی و اروپایی نیز به دنبال خرید این جواهر از ایران هستند. کارخانه خنداب بسیار به روز است و مواد اولیه باکیفیت و روش ذخیره سازی مدرن باعث کیفیت بالای آب سنگین ایران شده است .

بر اساس توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵، ایران مجاز نبود بیشتر از ۱۳۰ تن در سال آب سنگین تولید کند. بعد از خروج آمریکا از برجام، ایران از سال ۱۳۹۸ این تعهد در چارچوب اقدامات متقابل دیگر اجرا نشد و ذخایر ایران از مرز ۱۳۰ تن در سال فراتر رفت. برهمین اساس با وجود تحریم‌های هسته‌ای فروش آب سنگین به طور جدی در دستور کار ایران قرار دارد. در میان محصولات این کارخانه آب سبک نیز است که نسبت به آب سنگین دوتریوم کمتری دارد و بیشترین مشتری آب سبک شرکت‌های آرایشی هستند. آب سبک به آب حیات شهرت دارد.

شرکت مصباح انرژی که کار ساخت مجتمع تولید آب سنگین را انجام می‌دهد، یکی از پنج شرکت معتبر دنیا در زمینه تولید دوتره و ایزوتوپ‌های پایدار است. به عبارتی این شرکت اپراتور و کارفرمای مجتمع آب سنگین خنداب است. طبق گفته مقامات کشورهایی از جمله روسیه، هند و برخی از کشورهای عضو اتحادیه اروپا خواستار اخذ نمایندگی شرکت مصباح انرژی در کشورهای خود هستند.