عرضه پول چیست و چگونه اندازه گیری می شود؟

​دولت ها از طریق ترکیبی از بانک های مرکزی و خزانه داری خود، ارز کاغذی و سکه منتشر می کنند. تنظیم‌کننده‌های بانکی از طریق الزاماتی که در زمینه‌های نگهداری ذخایر، نحوه اعطای اعتبار و سایر موارد پولی بر بانک ها اعمال می‌کنند، عرضه پول در دسترس عموم را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

نکات کلیدی

عرضه پول به مقدار پول نقد یا ارز در گردش در یک اقتصاد اشاره دارد.

معیارهای مختلف عرضه پول اقلام غیر نقدی مانند اعتبار و وام را نیز در نظر می گیرند.

طرفداران مکتب پول‌گرایی معتقدند که افزایش عرضه پول در صورت ثابت بودن سایر شرایط، منجر به تورم می شود.

آشنایی با عرضه پول

اقتصاددانان با تحلیل عرضه پول و کنترل نرخ‌های بهره و افزایش یا کاهش مقدار جریان پول در اقتصاد سیاست‌هایی را که حول آن تدوین می‌کنند. تجزیه و تحلیل بخش‌های دولتی و خصوصی به دلیل تأثیرات احتمالی عرضه پول بر سطوح قیمت، تورم و چرخه تجاری انجام می شود. در ایالات متحده، سیاست فدرال رزرو مهمترین عامل تعیین کننده عرضه پول است. عرضه پول به حجم پول در گردش نیز معروف است.

20.55 تریلیون دلار

در دسامبر 2021، فدرال رزرو گزارش داد که عرضه پول M1 به رقم بی‌سابقه 20.55 تریلیون دلار رسیده است.

تأثیر عرضه پول بر اقتصاد

افزایش عرضه پول معمولاً نرخ های بهره را کاهش می دهد که به نوبه خود میزان سرمایه گذاری را افزایش و پول بیشتری را در دست مصرف کنندگان قرار می دهد و در نتیجه آن‌ها را به افزایش مخارج خود تحریک می‌کند. کسب و کارها با سفارش مواد اولیه بیشتر و افزایش تولید به افزایش تقاضا پاسخ می دهند. افزایش فعالیت های تجاری تقاضا برای نیروی کار را افزایش می دهد. اگر عرضه پول یا نرخ رشد آن کاهش یابد، ممکن است عکس این حالت اتفاق بیفتد.

تغییر عرضه پول برای مدت طولانی به عنوان یکی از عوامل کلیدی در هدایت عملکرد اقتصاد کلان و چرخه های تجاری در نظر گرفته می‌شود. آن دسته از مکاتب فکری اقتصاد کلان که به شدت بر نقش عرضه پول تمرکز دارند عبارتند از: نظریه مقداری پول که ایروینگ فیشر مطرح کرده است، پول گرایی و نظریه اتریشی چرخه‌های تجاری.

اندازه گیری عرضه پول در گذشته نشان داده است که بین عرضه پول، تورم و سطوح قیمت‌ها رابطه‌ای وجود دارد. با این حال، از سال 2000 این روابط ناپایدار شده‌اند و اطمینان‌پذیری آنها به عنوان راهنمای سیاست پولی کاهش یافته است. اگرچه معیارهای عرضه پول هم‌چنان به طور گسترده استفاده می‌شوند، اما آن‌ها به یکی از اعضای مجموعه وسیعی از داده های اقتصادی تبدیل شده‌اند که اقتصاددانان و فدرال رزرو جمع آوری و بررسی می کنند.

عرضه پول چگونه اندازه گیری می شود

انواع مختلف پول موجود در معیار عرضه پول به طور کلی بر اساس نوع و اندازه حسابی که این ابزار در آن نگهداری می شود در گروه‌های M مانند M0، M1، M2 و M3 طبقه بندی می شوند. تمام این طبقات کاربرد گسترده‌ای ندارند و هر کشوری ممکن است از طبقه بندی های متفاوتی استفاده کند. عرضه پول انواع مختلف نقدینگی هر نوع پول در اقتصاد را نشان می‌دهد.

به عنوان مثال، M1 پول محدود نیز نامیده می شود و شامل سکه ها و اسکناس هایی که در اقتصاد در گردش هستند و سایر معادل های پولی می‌شود که ممکن است به راحتی به پول نقد تبدیل شوند. طبقه M2 شامل طبقه M1 بعلاوه سپرده های مدت دار کوتاه مدت در بانک ها و برخی از صندوق های بازار پول است. طبقه M3 علاوه بر M2 شامل سپرده های بلندمدت نیز می شود. با این حال، M3 دیگر در گزارش های فدرال رزرو اعلام نمی‌شود.

معمولاً دولت یا بانک مرکزی کشورها داده های مربوط به عرضه پول را به صورت دوره ای جمع آوری، ثبت و منتشر می‌کنند. فدرال رزرو در ایالات متحده مقدار کل عرضه پول M1 و M2 را به صورت هفتگی و ماهانه اندازه گیری و منتشر می کند. این ارقام را می توان به صورت آنلاین مشاهده کرد و همچنین در روزنامه ها نیز منتشر می شوند.

اگر فدرال رزرو عرضه پول را محدود سازد چه اتفاقی می افتد؟

عرضه پول یک کشور تأثیر قابل توجهی بر مشخصات کلان اقتصادی آن کشور به ویژه در رابطه با نرخ بهره، تورم و چرخه تجاری دارد. در ایالات متحده، فدرال رزرو سطح عرضه پول را تعیین می کند. زمانی که فدرال رزرو از طریق سیاست های پولی انقباضی یا شاهینی عرضه پول را محدود می‌سازد، نرخ بهره افزایش و هزینه استقراض افزایش می یابد. این مسئله می تواند فشارهای تورمی را کاهش دهد، اما همچنین خطر کند شدن رشد اقتصادی را به همراه دارد.

عرضه پول چگونه تعیین می شود؟

بانک‌های مرکزی کشورها سطح عرضه پول در کشور را تنظیم می کنند. بانک‌های مرکزی از طریق سیاست پولی می تواند اقداماتی را که پیرو یک سیاست انبساطی یا انقباضی هستند، انجام دهد. سیاست‌های انبساطی شامل افزایش عرضه پول از طریق اقداماتی مانند شرکت در عملیات بازار باز می‌شود که در طی آن بانک مرکزی با پولی که به تازگی چاپ شده است اوراق قرضه کوتاه‌مدت خزانه را خریداری می‌کند و بنابراین پول را به گردش می‌اندازد. برعکس، یک سیاست انقباضی شامل فروش اوراق خزانه و حذف پول از گردش در اقتصاد است.

تفاوت بین M0، M1 و M2 چیست؟

در ایالات متحده، عرضه پول در طبقات پولی مختلفی از جمله M0، M1 و M2 طبقه بندی می شود. فدرال رزرو این طبقه‌بندی‌ها را برای اندازه گیری چگونگی تأثیر عملیات بازار باز بر اقتصاد استفاده می‌کند. پایه پولی یا M0 برابر است با ارز سکه‌ای، ارزهای کاغذی و ذخایر بانک مرکزی. طبقه M1، معمولاً متداول ترین و پرکاربردترین مجموع پولی است و علاوه‌بر M0 سپرده های عندالمطالبه و چک های مسافرتی را نیز پوشش می دهد. در همین حال، طبقه M2 که ممکن است هنگام مقایسه با تولید ناخالص داخلی به عنوان شاخصی برای تورم استفاده شود، علاوه بر M1 سپرده‌های پس‌انداز و حجم پول در گردش را نیز پوشش می‌دهد.