تثبیت چیست؟ بررسی چند نمونه

تثبیت قیمت در صورتی که متضمن تبانی بین تولیدکنندگان یا تامین کنندگان باشد غیرقانونی به حساب می‌آید.

در حالی که تثبیت تقریباً همواره به تثبیت قیمت اشاره دارد، ممکن است در زمینه‌های مرتبط دیگر نیز استفاده شود. به عنوان مثال، عرضه یک محصول را می توان به منظور حفظ سطح قیمت یا افزایش آن تثبیت کرد.

نکات کلیدی

تثبیت زمانی غیرقانونی است که شامل تبانی بین دو یا چند تولیدکننده یک محصول یا خدمات بشود که در این حالت برای حفظ مصنوعی قیمت‌ها در سطوح بالا یا پایین نگه داشتن مصنوعی قیمت‌هایی که به تامین‌کنندگان خود می‌پردازند، انجام می‌شود.

طبق گفته کمیسیون تجارت فدرال، تثبیت غیرقانونی قیمت یک توافق کتبی، شفاهی یا استنباط شده بین رقبا است که «قیمت ها یا شرایط رقابتی را افزایش یا کاهش می‌دهد یا تثبیت می کند.»

برخی از تثبیت‌ها مانند تثبیت ارز، قانونی هستند.

آشنایی با تثبیت

در بازار آزاد، قیمت یک محصول یا خدمت توسط قانون عرضه و تقاضا تعیین می شود. اگر قیمت خیلی بالا باشد افراد زیادی مشتاق تولید آن خواهند بود، اما افراد اندکی حاضر به پرداخت هزینه خرید آن خواهند بود. برعکس، اگر قیمت خیلی پایین باشد افراد اندکی تولید آن را ارزشمند می‌یابند اما افراد بسیاری مشتاق خرید آن خواهند بود. در نهایت، اقتصاددانان به ما می‌گویند که قیمت به رقمی می‌رسد که برای هر دو طرف قابل قبول باشد. این قیمت ارزش منصفانه بازاری است.

تثبیت قیمت در شکل کلاسیک خود اغلب راهی است برای وادار کردن مصرف کنندگان به پرداخت هزینه بیشتر از آنچه که مایل به پرداخت آن هستند. این فرآیند معمولاً شامل گردهم آمدن رقبا و توافق مخفیانه آن‌ها می‌شود تا قیمت‌های خود را در یک سطح معین نگه دارند و از رقابت قیمتی که به همه آنها آسیب مالی می‌زند اجتناب کنند.

شکل دیگر تثبیت قیمت توافق رقبا برای امتناع از پرداخت هزینه بیشتر از مبلغ تعیین شده برای یک محصول یا خدمات است. به عنوان مثال، اگر دو یا چند گروه بزرگ بیمارستانی مخفیانه توافق کنند که برای تجهیزات پزشکی خاصی که تمام آنها استفاده می کنند مبلغی بیشتر از یک قیمت معین پرداخت نکنند، این اقدام آن‌ها نیز ممکن است به عنوان تثبیت قیمت شناخته شود.

این اقدام در ایالات متحده غیرقانونی است و مطابق تعریف کمیسیون تجارت فدرال (FTC) تثبیت قیمت غیرقانونی هرگونه توافق کتبی، شفاهی یا استنباط شده بین رقبا است که «قیمت ها یا شرایط رقابتی را افزایش، کاهش دهد یا تثبیت کند.» چنین مواردی به عنوان نقض قوانین ضد انحصار پیگیری می شوند.

نمونه هایی از تثبیت قیمت

یکی از نمونه‌های کلاسیک تثبیت قیمت در دهه 1970 توسط سازمان کشورهای عربی صادرکننده نفت (OAPEC) انجام شد. اعضای این سازمان موافقت کردند که عرضه نفت در دسترس مشتریان خود در سراسر جهان را به شدت کاهش دهند. نتیجه این توافق آن‌ها کمبود شدید نفت و چهار برابر شدن قیمت آن برای مصرف کنندگان بود.

یکی دیگر از موارد بدنام تثبیت قیمت منجر به جریمه بی‌سابقه شرکت‌های دارویی از سوی ایالات متحده شد. در سال 1999، شرکت Roche غول داروسازی سوئیسی با پرداخت 500 میلیون دلار موافقت کرد که در آن زمان بزرگترین جریمه جنایی تاریخ برای حل و فصل یک دعوی حقوقی بر سر قیمت گذاری ویتامین‌ها بود. یک شرکت رقیب آلمانی یعنی BASF نیز در طی این فرآیند جریمه شد، در حالی که یک شرکت فرانسوی به دلیل همکاری با وزارت دادگستری ایالات متحده از مجازات نجات پیدا کرد.

ملاحظات ویژه

تعدادی از کشورها مانند برخی از کشورهای حوزه کارائیب و آمریکای لاتین برای تسهیل تجارت و گردشگری و هم حفظ ثبات پول خود ارزهای خود را به دلار آمریکا متصل ساخته‌اند. این شکل از تثبیت نرخ ارز یک بخش کاملا قانونی از اقتصاد جهانی است.