منظور از اثر تعطیلات آخر هفته چیست؟
اثر تعطیلات آخر هفته پدیده ای در بازارهای مالی است که در آن بازده سهام در روزهای دوشنبه اغلب به طور قابل توجهی کمتر از جمعه پیش از آن است.
اثر تعطیلات آخر هفته گاهی به عنوان اثر دوشنبه نیز شناخته می شود، اگرچه این نظریه بیان می کند که بازده بازار سهام در روزهای دوشنبه از روند غالب جمعه پیش پیروی می کند. اگر بازار در روز جمعه روند صعودی داشت، باید این روند در طول تعطیلات آخر هفته ادامه یابد و بازار پس از بازگشایی در دوشنبه، صعودش را از سر بگیرد و بالعکس).
در اینجا نحوه عملکرد اثر تعطیلات آخر هفته را توضیح میدهیم.
نکات کلیدی
اگرچه علت اثر تعطیلات آخر هفته مورد بحث است، به نظر می رسد که رفتار معاملاتی سرمایه گذاران منفرد حداقل یکی از عوامل موثر بر این الگو باشد.
برخی از نظریههایی که تلاش می کنند اثر تعطیلات آخر هفته را توضیح دهند به تمایل شرکت ها برای انتشار اخبار بد در روز جمعه و پس از بسته شدن بازارها به عنوان دلیل آن اشاره میکنند که قیمت سهام آنها را در روز دوشنبه کاهش می دهد.
آشنایی با اثر تعطیلات آخر هفته
یکی از توضیحاتی که برای تأثیر تعطیلات آخر هفته ارائه میشود، تمایل انسان به رفتار غیرمنطقی است. به نظر می رسد رفتار معاملاتی سرمایه گذاران منفرد حداقل یکی از عوامل موثر بر این الگو باشد. انسان ها در مواجهه با نااطمینانی، اغلب تصمیماتی می گیرند که بهترین قضاوت آنها را از وضعیت منعکس نمی کند. در برخی مواقع، بازارهای سرمایه رفتار غیرمنطقی شرکت کنندگان خود را منعکس میکنند، به ویژه در زمینه نوسانات بالای قیمت سهام و بازارها، تصمیمات سرمایه گذاران ممکن است تحت تأثیر عوامل خارجی (و گاهی عوامل ناخودآگاه) قرار داشته باشد. علاوه بر این، سرمایه گذاران در روزهای دوشنبه و به ویژه پس از انتشار اخبار بد در بازار به فروشندگان جدیتر سهام تبدیل میشوند.
فرانک کراس در سال 1973 در مقاله ای به نام «رفتار قیمت سهام در روزهای جمعه و دوشنبه» که در مجله فایننشال آنالیست منتشر شد، برای اولین بار ناهنجاری بازده منفی دوشنبه را گزارش کرد. او در این مقاله نشان میدهد که میانگین بازده سهام در روزهای جمعه از میانگین بازده روزهای دوشنبه آن بیشتر است و الگوهای تغییرات قیمت بین این دو روز نیز از یکدیگر متفاوت هستند. قیمت سهام در روزهای دوشنبه به دنبال افزایش قیمت آن درروز معاملاتی قبلی (معمولا جمعه) کاهش می یابد. این زمانبندی به معنای کاهش یا منفی شدن مکرر میانگین بازده بازار سهام از روز جمعه تا دوشنبه است.
برخی از نظریههایی که تلاش می کنند اثر تعطیلات آخر هفته را توضیح دهند به تمایل شرکت ها به انتشار اخبار بد در روز جمعه و پس از بسته شدن بازارها اشاره دارند که قیمت سهام آنها را در روز دوشنبه کاهش می دهد. برخی دیگر اظهار میکنند که اثر تعطیلات آخر هفته ممکن است به فروش استقراضی مرتبط باشد، که بر سهام شرکتهایی که حجم بالایی از موقعیتهای معاملاتی فروش استقراضی بر روی آنها وجود دارد تأثیر میگذارد. از طرف دیگر، این اثر صرفاً ممکن است از کاهش خوش بینی معامله گران بین روزهای جمعه تا دوشنبه ناشی شود.
اثر تعطیلات آخر هفته به مدت سالیان متمادی یکی از ویژگیهای معمول الگوهای معاملات سهام بوده است. بر اساس مطالعه ای که فدرال رزرو انجام داد، قبل از سال 1987 بازده منفی معنا داری پس از سپری شدن تعطیلات آخر هفته مشاهده میشد. با این حال، این مطالعه اشاره کرد که این بازده منفی در بازه زمانی بین سالهای 1987 و 1998 ناپدید شده است. از سال 1998، نوسانات قیمت سهام شرکتها در طی تعطیلات آخر هفته دوباره افزایش یافته است اما علت پدیده اثر تعطیلات آخر هفته همچنان یکی از موضوع به شدت مورد بحث است.
اثر معکوس تعطیلات آخر هفته
تعدادی از تحلیلگران تحقیقات متقابلی را در مورد «اثر معکوس تعطیلات آخر هفته» انجام دادهاند که نشان می دهد بازده روز دوشنبه در واقع بالاتر از بازده روزهای دیگر است. برخی از تحقیقات دیگر وجود اثرات چندگانه تعطیلات آخر هفته را بسته به اندازه شرکت نشان دادهاند که در آن بازده سهام شرکت های کوچک در روزهای دوشنبه کمتر از روزهای جمعه است در حالی که بازده شرکت های بزرگ معمولا در روزهای دوشنبه بیشتر از روز جمعه میشود. همچنین فرض بر این است که اثر معکوس تعطیلات آخر هفته فقط در بازارهای سهام ایالات متحده رخ می دهد.