ارزش زمانی چیست؟ نحوه محاسبه و اهمیت آن

​ارزش زمانی همراه با نوسانات ضمنی (IV) جزئی از ارزش ظاهری یک قرارداد اختیار معامله است و به بازارهای مشتقه مربوط می شود. این معیار را نباید با ارزش زمانی پول (TVM) که کاهش قدرت خرید پول را در طول زمان نشان می‌دهد، اشتباه گرفت.

نکات کلیدی

قیمت کل یا ارزش افزوده یک قرارداد اختیار معامله، تجمیع ارزش ذاتی و ظاهری آن است.

به طور کلی، هر چه زمان بیشتری تا انقضای قرارداد اختیار معامله باقی بماند، ارزش زمانی آن بیشتر می شود.

مبانی ارزش زمانی

قیمت (یا هزینه) یک قرارداد اختیار معامله، مقداری پول است که به عنوان ارزش افزوده آن شناخته می شود. خریدار قرارداد اختیار معامله در ازای حقی که به موجب این قرارداد دریافت می‌کند این ارزش افزوده را به فروشنده آن می پردازد یعنی انتخاب از میان دو گزینه اجرای قرارداد اختیار خرید یا فروش یک دارایی یا عدم استفاده از آن تا قرارداد منقضی و بی‌ارزش شود.

ارزش ذاتی تفاوت بین قیمت دارایی پایه و قیمت اجرای اختیار معامله است. ارزش ذاتی یک قرارداد اختیار خرید – حق اما نه تعهد، برای خرید یک دارایی – برابر است با قیمت دارایی پایه منهای قیمت اجرای قرارداد، در حالی که ارزش ذاتی یک قرارداد اختیار فروش – حق فروش یک دارایی – برابر قیمت اجرای قرارداد منهای قیمت دارایی پایه است.

ارزش افزوده کل یک قرارداد اختیار معامله بر اساس ارزش ذاتی به علاوه ظاهری آن محاسبه می‌شود. مولفه کلیدی ارزش ظاهری این قراردادها به عنوان «ارزش زمانی» شناخته می شود. در شرایط عادی، این قراردادها با نزدیک شدن به تاریخ انقضا ارزش خود را از دست می دهند، زیرا زمان کمتری برای حرکت مطلوب قیمت اوراق بهادار پایه باقی می‌ماند. به عبارت دیگر، ارزش ظاهری قرارداد اختیار معامله‌ی در ضرری (OTM) که یک ماه تا تاریخ انقضای آن باقی مانده است بیشتر از قرارداد اختیار معامله در ضرر دیگری است که تنها یک هفته تا تاریخ انقضای آن زمان باقی است.

مهم

به طور معمول، هرچه زمان بیشتری تا انقضای قرارداد اختیار معامله باقی بماند ارزش زمانی آن بیشتر می‌شود، زیرا مهلت بیشتری وجود خواهد داشت تا قرارداد تا سودآور شود.

عامل دیگری که بر ارزش ظاهری و ارزش زمانی این قراردادهای اختیار معامله تأثیر می گذارد، نوسانات ضمنی (IV) است. نوسانات ضمنی میزان تغییرات قیمت احتمالی یک دارایی پایه را در یک دوره معین اندازه گیری می کند. اگر نوسانات ضمنی افزایش یابد، ارزش ظاهری قرارداد اختیار معامله نیز افزایش می یابد. به عنوان مثال، اگر سرمایه گذاری قرارداد اختیار خریدی با نوسانات ضمنی سالانه 20% را خریداری کند و روز بعد نوسانات ضمنی به 30% برسد، ارزش ظاهری آن افزایش می یابد زیرا سرمایه گذاران تشخیص می دهند که امکان تغییر چشمگیر قیمت دارایی پایه احتمال حرکت قیمت این دارایی را در راستای مطلوب آن‌ها افزایش می‌دهد.

محاسبه ارزش زمانی

معادله کلی محاسبه ارزش زمانی را به صورت زیر می‌توان نشان داد:

ارزش افزوده – ارزش ذاتی = ارزش زمانی + نوسانات ضمنی

یا به بیان دیگر: به مقدار ارزش افزوده که مازاد بر ارزش ذاتی قرارداد اختیار معامله است، ارزش زمانی آن گفته می شود. به عنوان مثال، اگر سهام شرکت آلفابت 1044 دلار به ازای هر سهم قیمت داشته باشد و قرارداد اختیار خرید 950 دلاری سهام آلفابت با قیمت 97 دلار معامله شود، آنگاه ارزش ذاتی این قرارداد اختیار معامله 94 دلار (1044 دلار – 950 دلار) و ارزش زمانی آن 3 دلار (97 دلار – 94 دلار) خواهد بود.

اهمیت ارزش زمانی

به عنوان یک قاعده کلی، هر چه زمان بیشتری تا انقضا قرارداد اختیار معامله باقی بماند، ارزش زمانی آن بیشتر خواهد بود. منطق آن ساده است: سرمایه گذاران مایلند ارزش افزوده بالاتری را برای مدت زمان بیشتر بپردازند، زیرا مهلت بیشتری وجود خواهد داشت تا قیمت دارایی پایه در راستای مطلوب آن‌ها حرکت کند.

برعکس، هر چه زمان کمتری برای یک قرارداد اختیار معامله باقی بماند، سرمایه‌گذاران مایل به پرداخت قیمت کمتری هستند، زیرا احتمال سودآوری قرارداد اختیار معامله پیوسته در حال کاهش است. به همین دلیل، به جای اجرای این قرارداد، فروش یا نگهداری قرارداد اختیار معامله‌ای که هم‌چنان ارزش زمانی بالایی دارد، ایمن تر است. در غیر این صورت، ارزش زمانی باقی مانده از بین خواهد رفت.

واقعیت سریع

به لحاظ نظری، افزایش مهلت اجرای یک قرارداد اختیار معامله یا افزایش نوسان ضمنی اثر اساسی یکسانی را دارد: افزایش احتمال در سود رفتن قرارداد اختیار معامله (ITM).

به طور کلی، یک قراداد اختیار معامله یک سوم از ارزش زمانی خود را در نیمه اول عمر خود و دو سوم ارزش زمانی باقی مانده را در نیمه دوم از دست می دهد. ارزش زمان در طول زمان با سرعتی فزاینده کاهش می‌یابد، پدیده‌ای که آن زوال زمان یا فروپاشی ارزش زمانی گفته می‌شود. حساسیت قیمت قرارداد اختیار معامله به زوال زمانی به عنوان معیار تتای آن شناخته می شود.