اصطلاح بازده تحقق یافته چیست و انواع آن کدام اند؟

​اصطلاح «بازده تحقق یافته» را می توان برای اوراق قرضه‌ای که قبل از تاریخ سررسید فروخته می‌شوند یا اوراق بهاداری که سود سالانه پرداخت می‌کنند استفاده کرد. به طور کلی، بازده محقق شده اوراق قرضه شامل کوپن های دریافتی در طول دوره نگهداری به اضافه یا منهای تغییر ارزش سرمایه گذاری اصلی است که به صورت سالانه محاسبه می‌شود.

نکات کلیدی

بازده تحقق‌ یافته در سرمایه‌گذاری‌های دارای تاریخ سررسید به احتمال زیاد در اکثر مواقع از بازده اعلام شده تا سررسید متفاوت است.

در بازار اوراق قرضه، استفاده از اصطلاحات «بازده تحقق یافته» و «سود تحقق یافته» به جای یکدیگر رایج است.

اصطلاح «بازده تحقق یافته» برای اوراق قرضه، گواهی‌های سپرده و صندوق های دارای درآمد ثابت به کار می رود، اما «سود تحقق یافته» به طور کلی اصطلاحی است که برای ارزیابی سهام ترجیح داده می‌شود.

آشنایی با بازده تحقق یافته

بازده تحقق‌یافته در سرمایه‌گذاری‌های دارای تاریخ سررسید احتمالاً در بیشتر مواقع با بازده تا سررسید اعلام شده (YTM) متفاوت است. یک استثنای این قاعده زمانی رخ می دهد که اوراق قرضه به ارزش اسمی خرید و فروش می‌شوند که در عین حال قیمت بازخرید اوراق قرضه در هنگام سررسید است. به عنوان مثال، اوراق قرضه‌ای با کوپن 5% که به ارزش اسمی خرید و فروش می‌شود، بازدهی تحقق یافته 5% را برای دوره نگهداری ارائه می دهد. همین اوراق قرضه که در زمان سررسید به ارزش اسمی خود بازخرید می شود، بازده تا سررسید 5 درصد را فراهم می کند. در سایر شرایط، بازده تحقق یافته بر اساس پرداخت های دریافتی و تغییر ارزش اصل سرمایه نسبت به مقدار سرمایه گذاری اولیه محاسبه می شود.

بازده محقق شده همان چیزی است که شرکت کنندگان بازار اوراق قرضه واقعاً دریافت می کنند که لزوماً با بازدهی اعلام شده تا سررسید برابر نیست. اوراق قرضه یک ساله‌ای با کوپن 3 درصد و اصل سرمایه 100 دلار که به قیمت 102 دلار فروخته می شود به شرط یکسان بودن کیفیت اعتباری تقریباً معادل اوراق یک ساله‌ای با کوپن 1 درصد است که به ارزش اسمی فروخته می شود. در اینجا این هم‌ارزی را با بیان اینکه بازدهی تا سررسید هر دوی این اوراق حدود 1 درصد است بیان می کنیم. با این حال، فرض کنید نرخ بهره بازار یک ماه بعد نیم درصد کاهش و قیمت اوراق یک ساله در واکنش به کاهش نرخ بهره حدود 0.5 درصد افزایش یابد. اگر سرمایه‌گذار اوراق قرضه را تنها پس از این یک ماه و بدون دریافت کوپن بفروشد، نتیجه بازدهی کمی بیش از 6 درصد در سال خواهد بود.

بازده تحقق یافته نیز یک مفهوم فوق العاده مفید برای ارزیابی اوراق قرضه پربازده است. بازده واقعی به سرمایه گذاران راهی برای مقابله با این واقعیت می دهد که برخی از اوراق قرضه پربازده تقریباً همواره نکول می کنند.

مهم

بازده تحقق یافته یک صندوق اوراق قرضه پربازده به دلیل احتمال بالای نکول آن کمتر از بازده آن تا سررسید خواهد بود.

با ارائه مثالی می‌توان به توضیح نحوه عملکرد بازده تحقق یافته در بازار اوراق قرضه پربازده کمک کرد. فرض کنید که نرخ بهره و ریسک نکول کلی در طی یک سال خاص ثابت باقی بماند. فرض کنید در آن سال بازده تا سررسید اوراق قرضه یک ساله خزانه‌داری 0.5 درصد باشد. در عین حال، یک صندوق اوراق قرضه پربازده بازده تا سررسید 5 درصد ارائه می‌دهد، اما 3 درصد از اوراق قرضه آن در طول سال نکول می کنند. بدین ترتیب، بازده محقق شده صندوق اوراق قرضه پربازده به دلیل نکول این اوراق به جای بازده تا سررسید 5 درصدی تنها 2 درصد خواهد بود. از سوی دیگر، بازده تحقق یافته اوراق قرضه خزانه‌داری 0.5 درصد می‌شود که با بازده آنها تا سررسید یکسان است.

بازده تحقق یافته در مقابل سود تحقق یافته

بازده تحقق‌یافته مانند سود تحقق‌یافته، صرفاً میزان پولی را سرمایه‌گذار به دست می‌آورد نشان می‌دهد. در بازار اوراق قرضه، استفاده از اصطلاحات «بازده تحقق یافته» و «سود تحقق یافته» به جای یکدیگر رایج است. با این حال، در بازار سهام اصطلاح «سود تحقق یافته» معمولا به جای «بازده تحقق یافته» استفاده می شود. سهام با بازده سهام بالا یک مورد استثنای اصلی در این زمینه است.

انواع بازده تحقق یافته

اوراق قرضه

بازده تحقق یافته، کل بازدهی است که سرمایه گذار در هنگام فروش اوراق قرضه پیش از سررسید کسب می‌کند. به عنوان مثال، بازده تا سررسید اوراق قرضه‌ای با سررسید سه ساله و کوپن 3 درصدی که به ارزش اسمی 1000 دلار خریداری شده است، 3 درصد است. اگر اوراق قرضه دقیقاً یک سال پس از خرید به قیمت 960 دلار فروخته شود، ضرر وارد شده به مبلغ اصلی سرمایه‌گذاری آن 4 درصد است. دریافت کوپن 3 درصدی بازده تحقق یافته را به منفی 1 درصد کاهش می‌دهد. در عوض، فرض کنید چنین اوراق قرضه ای پس از یک سال به قیمت 1020 دلار یعنی با سود 2 درصد در اصل سرمایه به فروش می رسد. در این صورت بازده تحقق یافته به دلیل پرداخت کوپن 3 درصد به 5 درصد افزایش می یابد.

برداشت زودهنگام گواهی سپرده

سرمایه گذارانی که گواهی سپرده خود را قبل از تاریخ سررسید نقد می‌کنند اغلب بایستی برای انجام این کار جریمه پرداخت کنند. در یک گواهی سپرده دو ساله، هزینه معمول برداشت زودهنگام شش ماه از سود تعیین می‌شود. به عنوان مثال، فرض کنید سرمایه‌گذاری گواهی سپرده دو ساله‌ای با نرخ بهره 1% در سال را پس از یک سال که 1000 دلار سود به آن تعلق گرفته است، نقد کند. جریمه شش ماهه آن معادل 500 دلار می‌شود. پس از پرداخت این هزینه، بازده تحقق یافته سرمایه گذار در طول یک سال 500 دلار یا 0.5 درصد خواهد شد.

صندوق‌های با درآمد ثابت

محاسبه بازده محقق شده هم‌چنین برای صندوق‌های قابل معامله در بورس (ETF) و سایر ابزارهای سرمایه‌گذاری بدون تاریخ سررسید اعمال می‌شود. به‌عنوان‌مثال، سرمایه‌گذاری یک صندوق قابل معامله در بورس را که دقیقا به مدت دو سال بهره 4% پرداخت می‌کند پس از دو سال با 2% سود نسبت به اصل سرمایه به فروش می‌رساند و در عین حال 4% بهره نیز در این مدت دریافت می‌کند. افزایش اصل سرمایه در کل دوره نگهداری دوساله توزیع می‌شود و برابر 1 درصد سال خواهد بود و بازده تحقق‌یافته وی را به 5% در سال می‌رساند.