بودجه عملکردی چیست؟ بررسی مزایا و معایب آن

​هدف این بودجه شناسایی و رتبه‌بندی عملکرد نسبی بر اساس دستیابی به اهداف در زمینه برخی نتایج مشخص است. از این نوع بودجه معمولاً نهادها و سازمان‌های دولتی و برای نشان دادن ارتباط بین وجوه مالیات دهندگان و نتیجه خدمات ارائه شده توسط دولت‌های فدرال، ایالتی یا محلی استفاده می‌شود.

نکات کلیدی

این بودجه برای انگیزه‌بخشی به کارکنان برای تعهد به تولید نتایج مثبت طراحی شده اند.

معایب این بودجه شامل احتمال عدم توافق بر سر اولویت های هزینه و فقدان استانداردهای هزینه یکپارچه است.

آشنایی با بودجه عملکردی

فرآیند تصمیم گیری در مورد بودجه های عملکردی بر تولید یا نتایج خدمات متمرکز است. به عبارت دیگر، تخصیص اعتبارات و منابع براساس اهداف مشخصی انجام می‌شود که مورد توافق کمیته های بودجه‌بندی و روسای دستگاه های خدماتی ست. به عنوان مثال، در مدارس، معلمان ممکن است بر اساس مجموع نمرات آزمون دانش‌آموزان خود پاداش یا ترفیع دریافت کنند که به عنوان معیاری از مهارت و اثربخشی بالای آن‌ها در نظر گرفته می‌شود (اگرچه ممکن است همیشه اینطور نباشد).

مهم

همانطور که در این نظریه ادعا شده است، بودجه های عملکردی برای انگیزه‌بخشی در کارکنان و افزایش تعهد آنها برای تولید نتایج مثبت طراحی شده‌اند.

چند نمونه از نتایجی که بودجه عملکرد می تواند به آنها رسیدگی کند عبارتند از:

بهبود میانگین نمرات آزمون یک منطقه آموزش و پرورش

کاهش میزان مرگ و میر یا عوارض یک برنامه سلامتی

بهبود کیفیت آب شرب یک شهرستان

کاهش جرم و جنایت غیر خشونت‌آمیز در یک شهر

کاهش شکایت از چاله های جاده

به همه این موارد فوق اهداف عددی نسبت داده می‌شود. بر این اساس بودجه عملکردی مطابق با شناسایی آن اعداد هدفمند و روشی برای ارزیابی عملکرد ایجاد خواهد شد. بودجه های عملکردی اغلب بر روش‌های اندازه‌گیری کمی عوامل کیفی یا ذهنی تکیه می کنند تا امکان اندازه‌گیری و به حساب آوردن آن‌ها فراهم شود.

مزایا و معایب بودجه عملکردی

مزایای این بودجه در بخش دولتی ارتقای میزان پاسخگویی مقامات محلی به مالیات دهندگان، انتقال و اطلاع‌رسانی اولویت ها به افراد جامعه و اندازه‌گیری کمی اهداف خاص است. مالیات دهندگان می خواهند بدانند که پول آنها کجا و چگونه خرج می شود و برای چه هدفی هزینه شده است.

به طور مشابه، سازمان‌های غیرانتفاعی برای پیوند دادن نهاده‌ها به نتایج ماموریت‌های خود بودجه‌های عملکردی را تهیه می‌کنند. اهداکنندگان کمک‌های مالی به این سازمان ها نیز می خواهند بدانند که کمک های آن‌ها چه نوع «بازدهی» برای جامعه به همراه دارند.

برخی از معایب بودجه عملکردی عبارتند از:

در دولتی با چندین سازمان مختلف، احتمال ایجاد اختلاف نظر در مورد اولویت های هزینه

فقدان استانداردهای هزینه یکپارچه در میان سازمان‌های مختلف

احتمال دستکاری داده ها توسط یک بخش به منظور دستیابی به هدف خود که ممکن است صرف بودجه برای استفاده از یک طرف مستقل برای تأیید نتایج را ضروری سازد.

عدم انعطاف پذیری پس از تنظیم نهاده‌ها/نتایج

یکی از معایب برجسته بودجه های عملکردی این است که با تخصیص نمرات یا اعداد هدفمند به نتایج تا سازمان‌ها از این اعداد به عنوان معیار دستاوردهای خود استفاده کنند، احتمال بازی با اعداد ایجاد می‌شود یا ممکن است این اعداد به تنها هدف تلاش‌های سازمان‌ها تبدیل شوند. به عنوان مثال، معلمانی که به دنبال کسب نمره معینی هستند ممکن است فقط بر روی عواملی که به کسب این نمره منجر می‌شوند تمرکز کنند و سایر عواملی را که ممکن است برای تدریس اما نه برای بودجه عملکردی مهم باشند، نادیده بگیرند یا به آن‌ها بی‌توجه شوند.