کنعانی: پیشرفت روند مذاکرات با آژانس تاثیرات مثبتی بر توافق در خصوص برجام دارد

اقتصادآنلاین _ پرستو بهرامی راد؛ ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در نشست هفتگی خود با حضور خبرنگاران گفت: دولت سیزدهم از ابتدا مطرح کرد، برجام صرفاً یکی از موضوعات مرتبط با سیاست خارجی ایران و نه همه موضوع سیاست خارجی است. دولت اعلام کرد روابط خارجی خود را با دنیا به موضوع برجام گره نمی‌زنیم و بارها تأکید شد دولت اقتصاد و معیشت مردم را به برجام گره نخواهد زد. برجام یکی از موضوعات سیاست خارجی بود و ایران مبتنی بر اعتقاد به اصل دیپلماسی برای حل و فصل اختلافات و مشکلات به میز مذاکره پایبند بود. توسعه روابط خارجی را در زمینه‌های مختلف موکول و مشروط به روند برجام و پیشرفت و احیاناً توقف آن نکرد.

کنعانی در ادامه گفت: ایران کشوری دارای ظرفیت‌های بیشماری است. شرایط بین‌المللی تغییر کرده و شاهد تغییر موازنه قدرت در ترتیبات سیاسی و امنیتی و بین‌المللی دنیا هستیم. دیگر موضوعی به نام جهان تک قطبی را نداریم. آمریکا به عنوان ابرقدرت مطرح نیست و موضوع ابرقدرتی آمریکا پایان یافتنی است. با نگاه به ظرفیت‌های ملی ایران و توازن قوا در منطقه و نظام بین‌المللی تلاش کردیم در تقویت همگرایی‌های منطقه‌ای به عنوان رویکرد موثر برای تامین منافع مشترک استفاده و به عنوان کشور اثرگذار در پرونده‌های منطقه نقش موثر  ایفا کند. در روابط خارجی خود را محدود به منطقه خاص و یا یک بلوک خاص نخواهیم کرد. در روند توسعه مناسبات خود با همه کشورهایی که حاضر باشند مبتنی بر اصل احترام متقابل و منافع مشترک روابط توأم با دوستی را با ایران برقرار کنند، خود در این مسیر ادامه خواهد داد. 

این دیپلمات اظهار کرد: سفر گروسی به تهران در اسفند ماه سال گذشته انجام شد. در چارچوب بیانیه مشترکی که اعلام و منتشر شد که گفت‌وگوهای فنی انجام شود. در چارچوب بیانیه و توافقی که بین طرفین صورت گرفته بود هیأت‌های فنی مبادله شدند و نمایندگان آژانس به ایران سفر و گفت‌وگوهای فنی انجام و این گفت‌وگوها در مسیرهای توافق شده ادامه دارد. این یک مسیر فنی است و در صورتی این مسیر فنی از مسائل و نگرش‌های سیاسی متاثر نشود، امیدواریم بتوانیم در ادامه مسیر بین ایران و آژانس این مسیر پیش برود. گام‌های مثبتی را به سمت رفع مسائل فنی باقیمانده بین ایران و آژانس داشته باشیم. مسیر گفت‌وگوها و مذاکرات فنی ادامه دارد و امیدواریم آژانس به مسیر فنی متعهد باشد و شاهد باشیم آژانس حداکثر تلاش خود را بکند از تاثیرات و فشارهای سیاسی به دور باقی بماند و در مسیر مذاکرات فنی شاهد حل و فصل مشکلات باشیم. پیشرفت این روند می‌تواند تاثیرات مثبتی بر روند توافق در خصوص برجام داشته باشد.

کنعانی در پاسخ به سوالی درباره نشست سمرقند گفت: نباید نقش سیاست آمریکا طی ۲۰ سال گذشته در افغانستان مورد غفلت قرار بگیرد. خروج غیر مسئولانه و هماهنگ نشده آمریکا از افغانستان نقش مخرب دیگری داشت. ایران به عنوان کشور همسایه افغانستان و دارای مرزهای طولانی نمی‌تواند راجع به مسائل این کشور بی تفاوت باقی بماند و منتظر تحولات و فعل و انفعلاتی باشد که ایران در آن نقش موثری نداشته باشد. موضوعات مهمی در نشست سمرقند گفت‌وگو شد که بخشی از تلاش ایران برای کمک به بهبود شرایط افغانستان و تثبیت شرایط امنیتی در این کشور و کمک به تشکیل دولت فراگیر در افغانستان است. ایران در چارچوب‌های منطقه‌ای و نشست‌های چندجانبه با جدیت و مسئولانه دنبال می‌کند. سیاست ایران در ارتباط با افغانستان نه دوگانه است و نه دارای تناقض است.

وی در ادامه مطرح کرد: در ارتباط با افغانستان همانطور که بارها در مواضع رسمی ایران اعلام شده دارای سیاست اصولی و و روشنی هستیم. سیاست ایران در ارتباط با افغانستان از مولفه‌های روشنی تبعیت می‌کند. در ارتباط با افغانستان حمایت از صلح و ثبات در این کشر برای ما حائز اهمیت است. ضرورت تشکیل دولت فراگیر با مشارکت همه اقوام و مبارزه موثر با تروریسم و تولید و قاچاق مواد مخدر و مسائل اجتماعی و مخالفت جدی با منع زنان از تحصیل در مدارس و دانشگاه ها و ممانعت از نقش و اشتغال زنان در فعالیت‌های اجتماعی و رسمی و اداری است. در این ارتباط هم در نشست سمرقند در قالب نشست و سخنرانی وزیر خارجه و دیدار وزیر خارجه با سرپرست وزارت خارجه افغانستان بر این موضوع به صورت صریح واضح و شفاف تأکید شد که ایران مخالف منع تحصیل زنان و دختران و اشتغال آنها است و آماده کمک است. همواره تأکید کرده و می‌کنیم که تعامل و همکاری با طالبان و هیأت حاکمه موقت افغانستان به معنای شناسایی وضع موجود نیست، بلکه در رویکرد دیپلماتیک ایران در ارتباط با افغانستان و تعامل با سرپرستی موقت لحاظ شده است. در ارتباط با افغانستان موضوعات دوجانبه مهمی داریم. پیگیری حق آبه هیرمند در مذاکرات مطرح بود و در سمرقند هم مورد توجه و پیگیری جدی قرار گرفت. موضوع امنیت مرزها و رسیدگی به وضعیت چند میلیون آواره افغانستانی در ایران از موضوعاتی است که نیاز به پیگیری و هماهنگی دارد ممانعت از سرریز شدن آوارگان جدید که برای ایران هزینه‌های زیادی تولید می‌کند.

در نهایت کنعانی گت: موضوعات مختلفی را به صورت همزمان در سیاست خود در ارتباط با افغانستان دنبال می‌کنیم که نه دوگانگی تلقی می‌شود و نه دچار ابهام است. سیاست ایران در این خصوص آگاهانه و هوشمندانه است هم در جهت منافع مردم افغانستان و هم در جهت امنیت ایران و منافع اساسی ایران در ارتباط با مسائل افغانستان است..

کنعانی در مورد مذاکرات برجام گفت: ایران هیچگاه میز مذاکره را ترک نکرده است. درباره پیش‌نویسی که رد و بدل شد ایران اعلام کرد آمادگی داریم در کوتاه‌ترین زمان ممکن جمع بندی مذاکرات انجام و گام‌های مورد نظر برای بازگشت همه طرف‌ها به برجام برداشته شود. ایران ابتکاراتی را ارائه و از همه ظرفیت‌ها استفاده کرد. به تاکتیک‌های طرف مقابل آشنایی داریم و در عین حال ایران منافع خود را به خوبی تعریف کرده و از خطوط قرمز خود عقب نشینی نخواهد کرد.

سخنگوی  در مورد جمهوری آذربایجان گفت: روابط ایران و جمهوری آذربایجان دشمنانی دارد. رژیم صهیونیستی یکی از دشمنان دو کشور است. این رژیم به دلیل اینکه راهبرد امنیت ملی و بقا و حیات خودش را در ایجاد و دامن زدن به بی ثباتی و ناامنی در منطقه و جهان اسلام تعریف کرده، رویکرد این رژیم نه تنها در ارتباط با روابط ایران و آذربایجان و بلکه در ارتباط با کلیت مناسبات کشورهای اسلامی رفتاری توأم با تلاش برای ایجاد تفرقه و بی ثباتی و دامن زدن به اختلافات است. تأکید ایران تمرکز بر حسن همسایگی و روابط توأم با مناسبات دوستانه و احترام متقابل و تمرکز بر منافع مشترک است. با درک همین نگرانی‌ها که عده‌ای از ایجاد اختلاف بین دو کشور سود می‌برند، ایران در روند دیپلماتیک تلاش کرد با ابتکار عمل‌های دیپلماتیک در تنش‌هایی که اخیراً در روابط دو کشور رخ داد بر این تنش‌ها غلبه و رویکرد سیاسی و دیپلماتیک را برای مدیریت روابط استفاده کرد. خوشبختانه شاهد موفقیت نسبی در این روند هستیم سه دور گفت‌وگوهای تلفنی وزرای خارجه تحول مثبتی بود که ما را به رویکرد مشترکی برای غلبه بر وضعیت موجود و تنش زدایی بین دو کشور رسیدم و بر آن مبنا اقدامات و گام‌هایی تعریف شده که در این مسیر حرکت می‌کنیم. امیدواریم بر سوءتفاهمات غلبه، روابط دو کشور را به روند طبیعی هدایت کنیم. در این مسیر تلاش کرده و به تلاش‌های خود ادامه خواهیم داد.

سخنگوی در پاسخ به سؤالی در مورد روند گفتگوها با عربستان از طریق شورای امنیت گفت: شورای عالی امنیت ملی یکی از مؤسسات حکومتی ایران است.ارتباط بین موسسات متناظر در دنیا امر شناخته شده‌ای است و جدید نیست. این یک جریان سازی رسانه‌ای برای تحت‌الشعاع قرار دادن نتیجه مثبت و سازنده‌ای بود که در روابط ایران و عربستان شکل گرفته بود. دولت ماموریت‌ها را به دستگاه‌های مختلف محول و دستگاه‌ها متناسب با ظرفیت‌های خود این مسئولیت‌ها را انجام می‌دهد و این نمونه موفق ظرفیت‌های ایران برای تحقق منافع ملی در حوزه روابط خارجی بود و اثبات شد هماهنگی کامل بین دستگاه‌های ایران وجود دارد.

کنعانی درباره حل موضوع برجام پس از رایزنی ایران و عربستان بیان کرد: رابطه ایران و عربستان ویژگی‌های مستقل خود را دارد و ارتباط خاصی با برجام ندارد. در ارتباط با روابط خوشبین هستیم مبتنی بر مذاکراتی که صورت گرفت و توافقاتی که انجام و گام‌های مثبت و سازنده‌ای که دو طرف برای اجرایی کردن توافقات خود برداشتند به سمت مسیر خوب و امیدوارکننده‌ای در چارچوب منافع دو کشور و منافع مشترک منطقه ای در حال حرکت هستیم. امیدواریم گام به گام شاهد اجرایی شدن توافقات دو کشور باشیم. همانطور که در ابتدای این تحول مثبت در روابط دو کشور شاهد تاثیرات مثبت در فضای منطقه‌ای بودیم حتماً خوشبین هستیم که با پیشرفت این روند شاهد تکمیل این فرآیند در فضای عمومی منطقه و تقویت همگرایی‌های منطقه‌ای باشیم.

وی درباره بازگشایی سفارتخانه‌های ایران و عربستان نیز گفت: روند اجرای توافقات بین وزرای خارجه دو کشور به خوبی و با سرعت قابل قبولی پیش می‌رود. براساس توافق قرار بود طرفین ظرف دو ماه از زمان نشست اول تا ۱۹ اردیبهشت سفارتخانه‌ها و سرکنسولگری‌ها بازگشایی شوند. در مسیر اجرای توافق تاکنون گام‌های مثبت خوبی برداشتیم و هیأت‌های فنی و مقدماتی سفر و کارهای خود را به خوبی انجام می‌دهند. استقبال خیلی خوبی مقامات دو کشور از هیأت‌های فنی انجام و گفت‌وگوهای خوبی صورت گرفته و تسهیلات خوبی قرار گرفته و در مسیر اجرایی به خوبی پیش می‌رود. روابط سیاسی دو کشور عملاً به صورت مستقیم برقرار شده و روابط سیاسی دو کشور فعال سازی شده است و در مسیر فعال سازی سفارتخانه‌ها و نمایندگی‌های کنسولی قرار داریم. موضوع مبهم و مانع و بازدارنده‌ای در این مسیر نداریم چون موسم حج را داریم تأکید ما و عربستان این است که در بازه زمانی مناسبی این نمایندگی‌ها را فعال سازی کنیم که در موسم حج حجاج ایرانی با آسان‌ترین روش و با استفاده از خدمات سفارتخانه‌ها شاهد موسم حج آرامی باشیم.

کنعانی درباره بازگشت سوریه به اتحادیه عرب و مخالفت قطر گفت:‌ از روند مثبت و امیدوار کننده‌ای که در بازگشت طرف‌های منطقه‌ای و عربی و اسلامی به دمشق و اقدامات دیپلماتیک برای ازسرگیری مناسبات شاهد هستیم. ایران همواره بر ضرورت آغاز آن از سال‌های گذشته تأکید داشت. چون معتقد بودیم اصل خروج برخی کشورهای غربی از دمشق و قطع رابطه و تعلیق عضویت سوریه اقدامی نادرست و توأم با محاسبات غلط بوده است. وضعیت امیدبخش است و این مسیر درست باید پیش از این شکل می‌گرفت. اتحادیه عرب به عنوان اتحادیه منطقه‌ای سازوکارهای داخلی خودش را دارد و امیدواریم در تکمیل روندی که در حال تجربه در روابط کشورهای عربی منطقه با سوریه است روابط سوریه با کشورهای عربی منطقه روابط عادی و طبیعی شود. اینکه ایران در روندی ایفای نقش کند ایران همواره در کمک به حل بحران‌ها نقش پیشتازی داشته است و درباره اختلاف نظر قطر با دیگر کشورها در اتحادیه عرب خبر دقیقی ندارم که اظهارنظر کنم. نفس ارتباط سوریه با کشورهای عربی خوشحال کننده است و امیدواریم این روند به خوبی پیش برود.