کاهش ارزش ارز چیست؟ بررسی یک نمونه واقعی

دولت صادرکننده ارز تصمیم می گیرد ارزش ارز خود را کاهش دهد.

کاهش ارزش پول، هزینه صادرات یک کشور را کاهش می دهد و می تواند به کاهش کسری تجاری آن کمک کند.

درک کاهش ارزش ارز

ممکن است دولت کشور تصمیم بگیرد که ارزش پول خود را کاهش دهد. این کاهش ارزش برخلاف استهلاک، نتیجه فعالیت های غیردولتی نیست.

یکی از دلایلی که ممکن است کشوری را به کاهش ارزش پول خود تشویق کند، مبارزه با عدم توازن تراز تجاری است. کاهش ارزش ارز هزینه صادرات یک کشور را کاهش می دهد و قدرت رقابت آنها را در بازار جهانی افزایش می‌دهد که به نوبه خود هزینه واردات را افزایش خواهد داد. اگر واردات گران‌تر باشد، مصرف‌کنندگان داخلی محصولات وارداتی کمتری خریداری می‌کنند و این امر باعث تقویت بیشتر کسب‌وکارهای داخلی می‌شود. از آنجا که صادرات افزایش و واردات کاهش می یابد، معمولاً تراز پرداخت های بین‌المللی بهتر می‌شود زیرا کسری تجاری کاهش می یابد. به طور خلاصه، کشوری که ارزش پول خود را کاهش می دهد، می تواند کسری تجاری خود را کاهش دهد زیرا تقاضای بیشتری برای صادرات ارزان تر آن وجود خواهد داشت.

کاهش ارزش و جنگ ارز

در سال 2010، گیدو مانتگا وزیر دارایی برزیل، جهان را از احتمال بروز جنگ ارزی آگاه کرد. او از این اصطلاح برای توصیف درگیری مداوم بین کشورهایی مانند چین و ایالات متحده بر سر ارزش گذاری یوان استفاده کرد.

در حالی که برخی از کشورها ارزش ارزهای خود را به اجبار کاهش نمی‌دهند اما سیاست پولی و مالی خاصی دارند که همین اثر را ایجاد و قدرت رقابت آنها را در بازار تجارت جهانی همچنان حفظ می‌کنند. سیاست‌های پولی و مالی خاصی که به کاهش ارزش پول منجر می‌شوند در عین حال مشوق سرمایه‌گذاری هستند و سرمایه‌گذاران خارجی را به سمت دارایی‌های (ارزان‌تر) مانند بازار سهام خود سوق می‌دهند.

در 5 آگوست 2019، بانک خلق چین برای اولین بار در بیش از یک دهه، نرخ مرجع مبادله روزانه یوان را زیر 7 دلار تعیین کرد. این تصمیم در واکنش به تعرفه‌های جدید 10 درصدی دولت ترامپ بر 300 میلیارد دلار واردات چینی اعمال شد و قرار بود از 1 سپتامبر 2019 اجرایی شود. در طی این حرکت بازارهای جهانی کاهش شدیدی را تجربه کردند از جمله میانگین صنعتی داوجونز (DJIA) ایالات متحده که در بدترین روز خود در سال 2019 تا آن تاریخ 2.9 درصد از ارزش خود را دست داد.

دولت ترامپ در واکنش به این اقدام کشور چین را دستکاری کننده ارز نامید. این حرکت صرفا تازه‌ترین حمله چین در جنگ تجاری خود با ایالات متحده بود، اما مطمئنا اولین باری نبود که چین ارزش پول خود را کاهش می‌داد.

جنبه منفی کاهش ارزش ارز

در حالی که کاهش ارزش ارز ممکن است گزینه جذابی به نظر برسد، اما می تواند عواقب منفی نیز داشته باشد. افزایش قیمت واردات از صنایع داخلی حمایت می کند، اما ممکن است کارایی آنها بدون فشار رقابت کاهش پیدا کند.

صادرات بیشتر نسبت به واردات نیز ممکن است تقاضای کل را افزایش دهد که به نوبه خود ممکن است منجر به تولید ناخالص داخلی (GDP) و تورم بالاتر شود. بدین ترتیب، به دلیل گران‌تر شدن واردات ممکن است تورم ایجاد شود. افزایش تقاضای کل باعث تورم ناشی از فشار تقاضا می شود و تولیدکنندگان احتمالا انگیزه زیادی برای کاهش هزینه ها نخواهند داشت زیرا صادرات ارزان تر است و در طول زمان هزینه محصولات و خدمات را افزایش می دهد.

نمونه های دنیای واقعی

چین متهم شده است که به آرامی تلاش می‌کند ارزش پول ملی کشور خود را کاهش دهد و خود را به یک نیروی مسلط تر در بازار تجارت تبدیل کند. برخی چین را متهم کردند که به طور مخفیانه ارزش پول خود را کاهش داده است تا بتواند پس از انتخابات ریاست جمهوری 2016 ارزش پول را خود را مجددا تقویت کند و به نظر برسد که با ایالات متحده همکاری می کند. با این حال، پس از روی کار آمدن دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا تهدید کرد که بر کالاهای ارزان تر چین تعرفه وضع خواهد کرد که یکی از دلایل آن واکنش به موقعیت این کشور در قبال ارز خود بود. برخی نگران بودند که این وضععیت ممکن است به جنگ تجاری منجر شود و چین را در موقعیتی قرار دهد که در صورت عدم همکاری ایالات متحده، جایگزین های تهاجمی تری را در نظر بگیرد.

بدین ترتیب، رئیس‌جمهور ترامپ محدودیت هایی را بر کالاهای چینی اعمال کرد که یکی از آن‌ها وضع تعرفه بر بیش از 360 میلیارد دلار از واردات این کشور بود. با این حال، به گفته نیویورک تایمز، همه‌گیری COVID-19 که در سال 2020 ضربه سختی به اقتصاد جهانی وارد کرد باعث شد که این استراتژی نتیجه معکوس داشته باشد. زنجیره‌های تامین جهانی به ایالات متحده بازنگشتند و موقعیت تولیدی قدرتمند چین تقویت شد زیرا مصرف‌کنندگان در سراسر جهان در قرنطینه قرار گرفتند، در خانه ماندند و به خرید کالاهای ساخت چین از طریق سایت‌های تجارت الکترونیک آنلاین متوسل شدند.

مصر با فشار مداوم تجارت غیرقانونی بازار دلار آمریکا مواجه بوده است که پس از کمبود ارز خارجی در این کشور آغاز شد و به تجارت داخلی این کشور لطمه زد و سرمایه‌گذاری در اقتصاد را کاهش داد. بانک مرکزی این کشور در مارس 2016 ارزش پوند مصر را در مقایسه با دلار آمریکا 14 درصد کاهش داد تا فعالیت بازار زیرزمینی را کاهش دهد.

بر اساس یکی از مقالات بروکینگز، صندوق بین المللی پول قبل از اینکه به مصر اجازه دریافت 12 میلیارد دلار وام سه ساله را اعطا کند این کشور را به کاهش ارزش پوند ملزم ساخته بود. بازار سهام مصر به این کاهش ارزش ارز واکنش مثبت نشان داد. با این حال، بازار غیرقانونی نیز با کاهش نرخ برابری دلار آمریکا به پوند مصر به این اقدام بانک مرکزی پاسخ داد و بانک مرکزی را مجبور به انجام اقدامات بیشتر کرد.