ضریب بهم فزاینده سپرده چیست و چه تفاوتی با ضریب فزاینده پولی دارد؟

این رقم برای حفظ عرضه پول پایه اقتصاد اهمیت اساسی دارد و جزء اصلی نظام بانکداری ذخیره کسری است.

اگرچه حداقل ذخیره نگهداری شده در بانک را فدرال رزرو تعیین می کند اما بانک ها می‌توانند ضریب بهم فزاینده سپرده بالاتری را برای خود تعیین کنند.

ضریب بهم فزاینده سپرده با ضریب فزاینده پولی متفاوت است که تغییر در عرضه پول یک کشور را نشان می‌دهد و از وام دادن سرمایه فراتر از ذخیره بانک ایجاد می شود.

آشنایی با ضریب های بهم فزاینده سپرده

به ضریب بهم فزاینده سپرده، ضریب انبساط سپرده یا ضریب سپرده ساده نیز می گویند. این ضریب مقدار پولی را که همه بانک ها باید در ذخایر خود نگهداری کنند نشان می‌دهد. این ضریب به بانک‌ها اجازه می‌دهد تا کارکردهای روزانه خود را انجام دهند و خطر تمام شدن ذخایرشان را برای برآورده کردن درخواست‌های برداشت مشتریانشان کاهش دهند.

بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو ایالات متحده حداقل مبالغی را که بانک‌ها باید نگهداری تعیین می‌کنند. این حداقل مبلغ ذخیره به عنوان ذخایر الزامی یا لازم شناخته می شوند – مقدار پولی که بانک‌ها برای وام دادن به مشتریانش در اختیار دارند. بانک‌ها برای حصول اطمینان از وجود وجه نقد کافی برای پاسخگویی به درخواست‌های برداشت سپرده‌گذاران خود باید به طور مستمر این حداقل مبلغ ذخیره را در حسابی که در بانک مرکزی سپرده‌گذاری شده است حفظ کنند.

ضریب بهم فزاینده سپرده معکوس ذخایر الزامی است. بنابراین اگر نسبت ذخیره الزامی 20 درصد باشد، نسبت ضریب بهم فزاینده سپرده 5 برابر خواهد بود. این ضریب نسبت مبلغ سپرده‌های جاری یک بانک – حساب‌های عندالمطالبه که مبالغ آن‌ها با چک‌ها، حواله‌های بانکی یا سایر ابزارهای مالی قابل برداشت است- به مقدار ذخیره آن بانک را نشان می‌دهد. بنابراین اگر ضریب بهم فزاینده سپرده 80 درصد باشد، بانک باید به ازای هر 5 دلار سپرده، 1 دلار را ذخیره کند. 4 دلار باقیمانده برای وام دادن یا سرمایه گذاری در اختیار بانک است.

ضریب بهم فزاینده سپرده مبنایی را برای محاسبه ضریب فزاینده پولی فراهم می کند، اما مقدار ضریب فزاینده پولی در نهایت کمتر خواهد بود که دلیل آن ذخایر اضافی، پس انداز و برداشت پول نقد مصرف کنندگان است. در زیر ضریب فزاینده پولی را با جزئیات بیشتری بررسی می‌کنیم.

ضریب بهم فزاینده سپرده یک بانک را می توان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:

ضریب بهم فزاینده سپرده در مقابل ضریب فزاینده پولی

ضریب بهم فزاینده سپرده اغلب با ضریب فزاینده پولی اشتباه گرفته می شود. اگرچه این دو اصطلاح ارتباط نزدیکی با یکدیگر دارند، اما مترادف یکدیگر نیستند و تمایز واضحی میان آن‌ها وجود دارد. ضریب فزاینده پولی منعکس کننده تغییر عرضه پول یک کشور است که از وام دادن سرمایه بیشتر از ذخیره بانک ناشی می شود. این ضریب را می توان به عنوان حداکثر ظرفیت خلق پول ناشی از اثر فزاینده همه وام های بانکی در نظر گرفت.

مهم

بانک ها ممکن است به منظور کاهش تعداد سپرده های جاری خود، ذخایری بیشتر از حداقل ذخیره الزامی تعیین شده توسط فدرال رزرو را نگهداری کنند.