منظور از مدیریت وجوه نقد چیست؟

در بازارهای مالی برای کمک به انواع نیازهای مدیریت پول نقد افراد و مشاغل طیف گسترده ای از پیشنهادات مختلف وجود دارند. بانک ها معمولاً ارائه دهنده اصلی خدمات مالی نگهداری دارایی های نقدی هستند. همچنین برای افراد و مشاغلی که به دنبال به دست آوردن بهترین بازده دارایی های نقدی یا کارآمدترین استفاده جامع از وجه نقد خود هستند راهکارهای مدیریت پول نقد مختلف و فراوانی وجود دارد.

درک مدیریت وجوه نقد

پول نقد دارایی اصلی است که افراد و شرکت ها برای پرداخت تعهدات مالی خود به طور منظم از آن استفاده می کنند. در حوزه تجاری، شرکت ها جریان‌های ورودی و خروجی وجوه نقد متعددی دارند که باید به منظور برآورده سازی تعهدات بدهی، برنامه ریزی پرداخت های آتی و حفظ ثبات تجاری کافی خود با احتیاط آن‌ها را مدیریت کنند. در حوزه‌ی فردی نیز حفظ موجودی نقدی و همچنین کسب بازده از وجوه نقد بلااستفاده معمولاً دغدغه اصلی افراد است.

در مدیریت وجه نقد شرکتی که اغلب به عنوان مدیریت خزانه نیز شناخته می شود، مدیران کسب‌وکارها، خزانه داران شرکت و مدیران ارشد مالی معمولاً مسئولین اصلی انتخاب استراتژی های کلی مدیریت وجوه نقد، مسئولیت های مرتبط با پول نقد و تجزیه و تحلیل ثبات مالی شرکت به حساب می‌آیند. بسیاری از شرکت ها معمولا بخشی از مسئولیت های مدیریت پول نقد خود یا تمام آن را به سازمان‌های خدماتی خارجی مختلف برون سپاری می‌کنند. با وجود این، مدیرانی که مسئولیت مدیریت پول نقد شرکت را برعهده دارند چندین معیار کلیدی را به صورت روزانه، ماهانه، فصلی و سالانه پایش و تجزیه و تحلیل می‌کنند.

صورت جریان وجوه نقد جزء اصلی مدیریت جریان وجوه نقد شرکت است. اگرچه این صورت مالی اغلب به صورت شفاف و در فواصل زمانی سه ماهه به ذینفعان گزارش می شود اما بخش هایی از آن معمولاً به صورت روزانه نگهداری و پیگیری می شوند. صورت جریان وجوه نقد تمام جریان های وجوه نقد یک کسب و کار را به طور جامع ثبت می کند. این صورت مالی وجه نقد دریافت شده از حساب های دریافتنی، وجه نقد پرداخت شده برای حساب های پرداختنی، وجوه نقد پرداخت شده برای سرمایه گذاری و وجوه نقد پرداخت شده برای تامین مالی را شامل می‌شود. سطر پایانی صورت جریان وجوه نقد نشان می‌دهد که شرکت چه میزان وجه نقد به طور آماده در اختیار دارد.

نکات کلیدی

مدیریت وجه نقد فرآیند مدیریت جریان های ورودی و خروجی وجه نقد است.

در بازار مالی ملاحظات و راهکار زیادی برای مدیریت پول نقد افراد و مشاغل وجود دارد.

صورت جریان وجوه نقد جزء اصلی مدیریت جریان وجوه نقد مشاغل است.

صورت جریان وجوه نقد

صورت جریان وجوه نقد به سه بخش عملیاتی، سرمایه گذاری و تامین مالی تقسیم می شود. بخش عملیاتی فعالیت های نقدی بر اساس خالص سرمایه در گردش که در صورت جریان وجوه نقد به صورت دارایی های جاری منهای بدهی های جاری شرکت گزارش می شود، به شدت تغییر می‌کند. دو بخش دیگر صورت جریان وجوه نقد اندکی سرراست‌تر هستند و جریان های ورودی و خروجی وجه نقد مربوط به سرمایه گذاری و تامین مالی را نشان می‌دهند.

معیارهای کنترل داخلی

در کسب‌وکارها از معیارهای کنترل داخلی متعددی برای مدیریت و تضمین وجود جریان‌های وجوه نقد کارآمد استفاده می‌شود. برخی از مهمترین ملاحظات جریان وجوه نقد یک شرکت عبارتند از میانگین مدت زمان حساب های دریافتنی، فرآیندهای وصول، حذف مطالبات وصول نشده، نقدینگی و نرخ بازده سرمایه گذاری های معادل‌های وجه نقد، مدیریت خط اعتباری و سطوح وجوه نقد عملیاتی موجود.

به طور کلی، جریان های وجوه نقد مربوط به فعالیت های عملیاتی شرکت‌ها بر سرمایه در گردش شرکت‌ها به شدت متمرکز هستند که خود سرمایه در گردش نیز تحت تاثیر تغییرات حساب های دریافتنی و پرداختنی قرار دارد. جریان‌های وجوه نقد مربوط به سرمایه‌گذاری و تأمین مالی نیز معمولاً از رویدادهای نقدی فوق‌العاده‌ای ناشی می‌شوند که مستلزم رویه‌های ویژه‌ای را برای جابه‌جایی وجوه هستند.

سرمایه در گردش

سرمایه در گردش یک شرکت نتیجه کسر بدهی های جاری از دارایی های جاری است. مانده سرمایه در گردش در مدیریت جریان وجوه نقد اهمیت بالایی دارد زیرا میزان دارایی های جاری یک شرکت را برای پوشش بدهی های جاری آن نشان می دهد. شرکت ها تلاش می کنند که مانده دارایی های جاری آن‌ها بیش از مانده بدهی های جاری باشد. اگر مانده بدهی های جاری بیش از دارایی های جاری باشد، شرکت احتمالاً باید برای پرداخت حساب‌های پرداختنی بایستی از ذخایر خود استفاده کنند.

به طور کلی سرمایه در گردش شامل موارد زیر است:

دارایی های جاری: وجه نقد، حساب های دریافتنی با سررسید یکسال، موجودی انبار.

بدهی های جاری: تمام حساب های پرداختنی با سررسید یکسال، تمام مبالغی که ظرف یکسال برای بدهی های کوتاه مدت پرداخت می‌شوند.

دارایی های جاری منهای بدهی های جاری سرمایه در گردش شرکت را به دست می‌دهند. شرکت ها معمولاً در هنگام انتشار صورت جریان نقد تغییر سرمایه در گردش را از یک دوره گزارش‌دهی به دوره بعد، در بخش عملیاتی آن گزارش می کنند. اگر تغییر خالص سرمایه در گردش مثبت باشد، شرکت دارایی‌های جاری در دسترس خود را برای پوشش بدهی‌های جاری افزایش داده است که کل وجه نقد را در سطر نهایی افزایش می‌دهد. اگر تغییر خالص سرمایه در گردش منفی باشد، شرکتی بدهی های جاری خود را افزایش داده است که توانایی آن را برای پرداخت بهینه آنها کاهش می دهد. هر تغییر خالص منفی سرمایه در گردش کل وجه نقد را در سطر نهایی را کاهش می دهد.

شرکت‌ها برای بهبود بازدهی حساب‌های دریافتنی و پرداختنی خود اقدامات مختلفی را می‌توانند انجام دهند که در نهایت منجر به افزایش سرمایه در گردش و ایجاد جریان بهتر وجوه نقد عملیاتی می شود. شرکت هایی که با ارسال صورتحساب کار می کنند می توانند مهلت پرداخت صورتحساب را کاهش دهند یا برای پرداخت های سریع تخفیف ویژه ارائه دهند. شرکت‌ها همچنین می‌توانند از فناوری‌هایی مانند صدور صورت‌حساب خودکار و پرداخت‌های الکترونیکی که امکان پرداخت سریع‌تر و آسان‌تر صورتحساب‌ها را تسهیل می‌کنند استفاده کنند.

استفاده از فناوری پیشرفته برای مدیریت بدهی ها نیز ممکن است مفید باشد. شرکت‌ها هم‌چنین می‌توانند برای کمک به بهبود کارایی هزینه‌های پرداختنی به اختیار خود از فناوری‌های پرداخت خودکار صورت‌حساب‌ها یا واریز خودکار و مستقیم حقوق و دستمزد استفاده کنند.

نسبت ها

شرکت‌ها همچنین در زمینه معیارهای کنترل داخلی، نسبت‌های نقدینگی و توانایی پرداخت بدهی مربوط به مدیریت وجوه نقد را به طور مرتب پایش و تجزیه و تحلیل می‌کنند. این نسبت ها از نظر ذینفعان خارجی نیز برای اهداف مختلف تحلیلی مهم هستند.

دو نسبت اصلی نقدینگی که در حوزه مدیریت وجوه نقد تجزیه و تحلیل می‌شوند عبارتند از نسبت سریع و نسبت جاری.

نسبت سریع با استفاده از موارد زیر محاسبه می شود:

نسبت سریع = (معادل‌های وجه نقد + اوراق بهادار قابل فروش + حساب های دریافتنی) تقسیم بر بدهی های جاری .

نسبت جاری اندکی جامع تر از نسبت سریع است. این نسبت نیز با استفاده از موارد زیر محاسبه می شود:

نسبت جاری = دارایی های جاری تقسیم بر بدهی های جاری

نسبت های توانایی مالی پرداخت بدهی توانایی یک شرکت برای انجام تمام تعهدات خود در بلندمدت را بررسی می‌کند. برخی از محبوب ترین نسبت های توانایی مالی پرداخت بدهی عبارتند از نسبت بدهی به سهام، بدهی به دارایی ها، جریان وجوه نقد به بدهی و نسبت پوشش بهره.