پول گسترده چیست و مزایای آن کدام اند؟
پول گسترده انعطافپذیرترین روش برای اندازهگیری عرضه پول در اقتصاد، حسابداری است و وجه نقد و سایر داراییهایی است که به راحتی به ارز تبدیل میشوند در بر میگیرد.
این روش به عنوان فراگیرترین روش محاسبه عرضه پول یک کشور مشخص تعریف میشود و پول محدود را به همراه سایر داراییها که برای خرید کالاها و خدمات به راحتی به پول نقد تبدیل میشوند در بر میگیرد.
فرمول محاسبه میزان عرضه پول از کشوری به کشور دیگر متفاوت است، بنابراین همیشه برای جلوگیری از تفسیر نادرست از اصطلاح پول گسترده تعریف می شود.
بانکهای مرکزی تمایل دارند تا برای تسهیل پیشبینی تورم، رشد کل پول را پایش کنند.
درک پول گسترده
از آنجا که پول نقد را می توان با انواع مختلفی از ابزارهای مالی مبادله کرد، تعریف میزان پولی که در اقتصاد در گردش است برای اقتصاددانان کار ساده ای نیست. عرضه پول به روش های مختلفی اندازه گیری می شود. اقتصاددانان روش اندازهگیری خاصی را که در یک زمینه مشخص استفاده میکنند با یک حرف بزرگ “M” به همراه عددی به دنبال آن نشان میدهند.
فرمول محاسبه عرضه پول از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. پول گسترده گستردهترین معیاری است که پول محدود (مانند پول نقد و سپردههای جاری) به همراه داراییهایی با قدرت نقدشوندگی کمتر مانند گواهی سپرده، ارزهای خارجی، حسابهای بازار پول، اوراق بهادار قابل فروش، اسناد خزانهداری و هر دارایی دیگری که به راحتی به پول نقد قابل تبدیل است (اما بدون احتساب سهام شرکت) در بر میگیرد.
نمونهای از پول گسترده
در ایالات متحده، رایج ترین معیارهای اندازه گیری عرضه پول M1 و M2 هستند. در مارس 2006، فدرال رزرو انتشار آمار M3 را متوقف کرد.
این اندازهگیریها با توجه به قدرت نقدشوندگی حسابهای موجود در آنها با یکدیگر تفاوت دارند. M0 معمولاً فقط شامل نقدشوندهترین ابزارها مانند سکه ها و اسکناس های در گردش میشود. در انتهای دیگر این طیف مقیاس M3 قرار دارد که به عنوان گسترده ترین معیار اندازهگیری پول طبقه بندی می شود.
کشورهای مختلف معیارهای اندازه گیری پول خود را به روش های کمی متفاوت تعریف می کنند. در محیط های دانشگاهی، از اصطلاح پول گسترده برای جلوگیری از تفسیر نادرست استفاده می شود. در بیشتر موارد، پول گسترده به معنای همان M3 است، در حالی که M0 و M1 معمولاً به پول محدود اشاره دارند.
واقعیت سریع
فدرال رزرو عرضه پول M1 و M2 را دنبال میکند. معیار M1 بهعنوان ارز در دست افراد عادی جامعه، چکهای مسافرتی، سپردههای عندالمطالبه و سپردههای جاری تعریف میشود. M2 شامل M1 بهعلاوه حسابهای پسانداز، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک بازار پول و سپردههای مدتدار زیر 100000 دلار است.
مزایای گسترده پول
گسترش دامنه کل پول در گردش چندین مزیت مختلف دارد. مهمترین مزیت گسترش دامنه کل پول این است که درک بهتر روندهای تورمی بالقوه را برای به سیاست گذاران تسهیل میکنند. بانکهای مرکزی اغلب برای تعیین سیاستهای پولی در کنار پول محدود به پول گسترده نیز نگاه میکنند.
اقتصاددانان پیوند نزدیکی بین عرضه پول، تورم و نرخ بهره پیدا کردهاند. بانکهای مرکزی مانند فدرال رزرو از نرخهای بهره پایینتر برای افزایش عرضه پول استفاده میکنند که هدف آن تحریک اقتصاد است. برعکس، در شرایط تورمی، نرخ بهره افزایش مییابند و عرضه پول کاهش مییابد که منجر به کاهش قیمتها میشود.
به عبارت ساده، اگر پول بیشتری در دسترس باشد معمولا سرعت رشد اقتصاد بیشتر میشود زیرا کسبوکارها به راحتی به منابع مالی دسترسی پیدا میکنند. اگر پول کمتری در نظام مالی وجود داشته باشد، سرعت رشد اقتصاد کند میشود و قیمتها ممکن است کاهش یابند یا راکد شوند. در این زمینه، پول گسترده یکی از معیارهایی است که بانکهای مرکزی برای تعیین نوع مداخلاتی که در صورت لزوم بایستی برای کنترل اقتصاد انجام دهند از آن استفاده میکنند.