دلیل تعجیل دولت در واردات گندم در سال افزایش تولید چیست؟
امسال واردات گندم تقریباً همزمان با برداشت آن در کشور آغاز شد، اتفاقی که اگر نگویم بی‌سابقه، کم سابقه است. اما، تعجیل دولت در واردات گندم آن هم در سالی که به گفته مسئولان وزارت جهادکشاورزی با افزایش ۳۰ درصدی تولید گندم، بی‌نیاز‌تر از همیشه به واردات هستیم، چیست؟
اقتصاد آنلاین – سپیده قاسمی؛ دهم فروردین ماه جاری اولین خوشه‌های گندم در کشور برداشت شد تا وزیر جهادکشاورزی از آغاز رسمی شروع فصل برداشت گندم در کشور خبر دهد. درست ۴ روز پس از آن اولین محموله گندم وارداتی به کشور رسید، اتفاقی که اگر نگویم بی‌سابقه، کم سابقه است.
طبق اعلام شرکت بازرگانی دولتی ایران، نخستین کشتی حامل گندم به کشور در سال ۱۴۰۲ شامگاه دوشنبه ۱۴ فروردین در بندر شهید رجایی استان هرمزگان پهلوگیری کرد و تخلیه محموله‌های این کشتی به وزن ۶۳ هزار و ۸۴۹ تن سحرگاه سه‌شنبه ۱۵ فروردین ۱۴۰۲ آغاز شد.
تعجیل دولت در آغاز واردات گندم همزمان با برداشت آن در کشور در حالی است که، به گفته شاهپور علایی‌مقدم، معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی؛ پیش‌بینی می‌شود در سال زراعی جاری شاهد جهش حدود ۳۰ درصدی تولید گندم در کشور باشیم.
اما چرا دولت در سال رونق تولید گندم در واردات عجله دارد؟ و چرا در حالی که برخی کالای اساسی همچون نهاده‌های خوراک دام در تأمین ارز با مشکل مواجه شده‌اند اولویت به گندم داده شد؟
محمد هاشمی، رئیس هیأت مدیره مجمع ملی خبرگان کشاورزی کشور، در گفت و گو با اقتصاد آنلاین در این باره با تأکید بر اینکه واردات برای تأمین ذخایر استراتژیک کشور است، گفت: نیاز سالانه گندم کشور بین ۱۰ تا ۱۲ میلیون تن است که از این میزان تقریباً نزدیک به ۱۰ میلیون تن برای مصرف نان و دو میلیون تن برای صنایع غذایی مرتبط با آرد و نان اختصاص می‌یابد.
وی ادامه داد: در کشور ما بخشی از ذخایر استراتژیک گندم از طریق خرید تضمینی محصول از کشاورزان تأمین می‌شود. سال گذشته با تولید ۱۲ میلیون تن گندم در کشور، کشاورزان ۷ میلیون تن این محصول را در قالب طرح خرید تضمینی به دولت تحویل دادند. به این معنی که همچنان دولت برای تأمین امنیت غذایی در حوزه آرد و نان نیازمند دست کم ۳ میلیون تن گندم بود که آمار‌های منتشر شده گمرک در ۱۱ ماهه سال ۱۴۰۱ نشان می‌دهد، در این بازه زمانی ۳ میلیون و ۶۸۶ هزار و ۸۷۳ تن و ۷۲۳ کیلوگرم گندم به ارزش یک میلیارد و ۶۴۲ میلیون و ۹۷۵ هزار و ۵۲۳ دلار وارد کشور شد.
هاشمی تصریح کرد: امسال نیز اگر بهترین حالت در میزان خرید تضمینی گندم را در نظر بگیرم، بازهم بخشی از نیاز ذخایر استراتژیک باید از طریق واردات تأمین شود.
هاشمی اما دلیل تعجیل دولت در واردات گندم را در ابتدا مربوط اتفاقات اخیر در بازار گندم همسایگان دانست و افزود: وزارت کشاورزی عراق طی بیانیه‌ای اعلام کرده است، دولت این کشور هر تن گندم را ۸۵۰ هزار دینار معادل ۶۵۳ دلار خریداری می‌کند این در حالی است که قیمت خرید تضمینی هر تن گندم در کشور ما حدود ۲۲۴ دلار است. این تفاوت قیمت تهدید جدی برای خروج گندم از مسیر خرید دولتی و قاچاق آن و اثر بر تأمین ذخایر استراتژیک این محصول در سال جدید محسوب می‌شود.
وی تصریح کرد: در پی تصمیم وزارت کشاورزی عراق برای خرید گندم با قیمت بسیار بالاتر از ایران افزایش احتمال قاچاق گندم به این کشور بیشتر از هر زمان دیگر است.
به گفته هاشمی؛ دلیل مهم دیگر دولت در تعجیل در واردات گندم، اتفاقاتی است که در بازار جهانی این محصول در جریان است.
هاشمی اظهار کرد: آمار فائو از کاهش قیمت جهانی مواد غذایی از جمله گندم خبر داده است اما، تصمیم اخیر دولت روسیه در پایان دادن به توافق ۳ ماهه با دولت اوکراین در حوزه صادرات گندم، در تعجیل دولت در واردات گندم بی‌اثر نبوده است.
وی تصریح کرد: با توجه به شرایط غیرقابل پیش‌بینی جنگ روسیه و اوکراین و اثر آن بر بازار جهانی غلات و تحریم‌های پیچیده و روز افزون علیه ایران، تعجیل دولت برای تأمین ذخایر با اقدام به واردات به نظر منطقی می‌رسد.
هاشمی معتقد است؛ هر چند واردات راهکار درست برای تأمین بخشی از امنیت غذایی هر کشور است اما، مطمئن‌ترین راه برای تأمین امنیت غذایی در شرایط بحران تکیه بیشتر بر توان تولید داخلی است که، اکنون در حوزه گندم تنها با اصلاح نرخ خرید تضمینی مطابق با تورم و هزینه تولید محقق می‌شود.
