تجارت دوجانبه چیست؟ بررسی مزایا و معایب آن​

در ایالات متحده، دفتر امور بازرگانی دوجانبه از طریق مذاکره در مورد توافقنامه های تجارت آزاد با کشورهای جدید، حمایت و بهبود موافقت نامه های تجاری موجود، ترویج توسعه اقتصادی در خارج از کشور و سایر اقدامات کسری های تجاری این کشور را به حداقل می رساند.

نکات کلیدی

قراردادهای تجاری دوجانبه، توافقاتی بین کشورها برای ارتقای تجارت و بازرگانی هستند.

آنها برای تقویت تجارت و سرمایه گذاری موانع تجاری مانند تعرفه ها، سهمیه های واردات و محدودیت های صادرات را حذف می کنند.

مزیت اصلی قراردادهای تجاری دوجانبه، گسترش بازار کالاهای یک کشور از طریق مذاکره هماهنگ بین دو کشور است.

قراردادهای تجاری دوجانبه همچنین ممکن است به تعطیلی شرکت های کوچکتری که قادر به رقابت با شرکت های بزرگ چند ملیتی نیستند منجر شوند.

شناخت تجارت دوجانبه

اهداف قراردادهای تجاری دوجانبه گسترش دسترسی به بازارهای دو کشور و افزایش رشد اقتصادی آنها است. عملیات تجاری استانداردسازی شده در پنج حوزه کلی مانع از سرقت محصولات نوآورانه یک کشور توسط کشور دیگر، بازارشکنی با هزینه‌ی پایین یا استفاده از یارانه های ناعادلانه می‌شوند. قراردادهای تجاری دوجانبه مقررات، استانداردهای کار و قوانین حفاظت از محیط زیست را استانداردسازی می کنند.

ایالات متحده با 20 کشور قراردادهای تجاری دوجانبه امضا کرده است که برخی از آنها عبارتند از اسرائیل، اردن، استرالیا، شیلی، سنگاپور، بحرین، مراکش، عمان، پرو، پاناما و کلمبیا.

قرارداد جمهوری دومینیکن-آمریکای مرکزی FTR (CAFTA-DR) یک توافقنامه تجارت آزاد است که بین ایالات متحده و اقتصادهای کوچکتر آمریکای مرکزی و همچنین جمهوری دومینیکن امضا شده است. کشورهای آمریکای مرکزی عبارتند از السالوادور، گواتمالا، کاستا ریکا، نیکاراگوئه و هندوراس. قرارداد نفتا در سال 1994 جایگزین قراردادهای دوجانبه‌ی این کشور با کانادا و مکزیک شد. ایالات متحده تحت توافقنامه ایالات متحده-مکزیک-کانادا که در سال 2020 اجرایی شد شرایط قرارداد نفتا را مجددا به پای میز مذاکره برد.

مزایا و معایب تجارت دوجانبه

مذاکره بر سر توافق نامه های تجاری دوجانبه در مقایسه با موافقت نامه های تجاری چندجانبه راحت تر است، زیرا تنها دو کشور طرف قرارداد هستند. توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه سریع‌تر از توافق‌نامه‌های چندجانبه، فواید تجاری را آغاز می‌کنند و به‌ ثمر می‌بخشند.

هنگامی که مذاکرات یک توافق تجاری چندجانبه ناموفق باشد، بسیاری از کشورها به جای آن به مذاکره در مورد تعهدات دو جانبه روی خواهند آورد. با این حال، موافقت‌نامه‌های جدید اغلب به توافق‌های رقابتی بین سایر کشورها منجر می‌شود و مزایایی را که توافقنامه‌های تجارت آزاد(FTA) برای دو کشور اصلی به همراه دارند  از بین می‌برند.

قراردادهای تجاری دوجانبه هم‌چنین بازار کالاهای کشور را گسترش می دهد. ایالات متحده در اوایل دهه 2000 و تحت دولت بوش به شدت به دنبال انعقاد قراردادهای تجارت آزاد با تعدادی از کشورها بود.

این گسترش علاوه بر ایجاد بازاری برای کالاهای آمریکایی، به گسترش شعار آزادسازی تجارت و ترویج مرزهای باز برای تجارت کمک کرد. با این حال، زمانی که شرکت‌های چند ملیتی بزرگ که سرمایه و منابع قابل توجهی برای استفاده از صرفه‌جویی به مقیاس دارند وارد بازاری شوند که تحت سلطه‌ی بازیگران کوچک قرار دارند توافق‌های تجاری دوجانبه ممکن است به انحراف بازارهای یک کشور منجر شوند. در نتیجه، ممکن است شرکت‌های کوچک به دلیل کنار زده شدن از رقابت مجبور به تعطیلی کسب‌وکار خود شوند.

نمونه هایی از تجارت دوجانبه

در اکتبر 2014، ایالات متحده و برزیل اختلاف طولانی مدت خود در مورد پنبه را در سازمان تجارت جهانی (WTO)  حل و فصل کردند. برزیل به این اختلاف خاتمه داد و از حقوق برای مقابله با تجارت ایالات متحده یا رسیدگی بیشتر به این اختلاف‌نظر چشم‌پوشی کرد.

کشور برزیل هم‌چنین موافقت کرد که تا زمانی که لایحه‌ی فعلی کشاورزی ایالات متحده در حال اجرا است شکایت جدیدی را در مورد برنامه‌های حمایت از تولید پنبه‌ی ایالات متحده یا علیه تضمینات اعتبارات صادرات کشاورزی تحت برنامه‌ی GSM-102 به سازمان تجارت جهانی ارجاع ندهد. به موجب این قرارداد کسب‌وکارهای آمریکایی دیگر مشمول پادمان‌هایی مانند افزایش تعرفه‌ها نمی‌شدند که مجموع آن‌ها در سال به صدها میلیون دلار می‌رسید.

در مارس 2016، دولت ایالات متحده و دولت پرو به توافقی رسیدند که به حذف موانع صادرات گوشت گاو ایالات متحده به پرو که از سال 2003 اعمال شده بودند منجر شد.

این توافق یکی از بازارهای با رشد سریع را در آمریکای لاتین افتتاح کرد. در سال 2015، ایالات متحده 25.4 میلیون دلار گوشت گاو و محصولات گوشتی به پرو صادر کرد. حذف الزامات گواهی پرو که به عنوان برنامه تأیید صادرات شناخته می شدند دسترسی به بازار گسترده‌تری را برای دامداران آمریکایی تضمین کرد.

این توافق منعکس کننده طبقه بندی خطر ناچیز ایالات متحده برای جنون گاوی (BSE) توسط سازمان جهانی بهداشت حیوانات (OIE) است.

ایالات متحده و پرو با اصلاحیه‌هایی در مورد گواهی‌نامه‌های تایید کیفیت موافقت کردند که علاوه‌بر گوشت گاو و محصولات گوشتی موسسات عضو در برنامه‌های خدمات بازاریابی کشاورزی USDA و تایید صادرات EV ایالات متحده که تحت ملزومات پیشین گواهی تایید کیفیت برای صادرات به پرو مجاز شناخته شده بودند گوشت گاو و محصولات گوشتی مؤسسات تحت بازرسی فدرال ایالات متحده را واجد شرایط صادرات به پرو می‌کرد.