کسری تجاری چیست؟ بررسی مزایا و معایب آن

به گزارش اقتصاد آنلاین، کسری تجاری زمانی ایجاد می‌شود که میزان واردات یک کشور از صادرات آن در یک دوره معین بیشتر شود.

تراز تجاری برای چندین دسته از معاملات بین المللی محاسبه می شود.

کسری تجاری ممکن است کوتاه مدت یا بلند مدت باشد.

پیامدهای کسری تجاری به تأثیرات آن بر تولید، مشاغل، امنیت ملی و نحوه تأمین مالی کسری ها بستگی دارد.

آشنایی با کسری های تجاری

کسری تجاری زمانی ایجاد می‌شود که یک مقدار خالص منفی یا تراز منفی در حساب معاملات بین المللی وجود داشته باشد. در تراز پرداخت های (حساب های معاملات بین المللی)، تمام معاملات اقتصادی بین ساکنین یک کشور و افراد غیر مقیم را که شامل تغییر مالکیت می‌شوند، ثبت می‌شود.

کسری تجاری یا مقدار خالص را می توان بر اساس دسته های مختلف موجود در یک حساب معاملات بین المللی محاسبه کرد. این دسته‌ها شامل کالاها، خدمات، کالاها و خدمات، حساب جاری و مجموع مانده حساب های جاری و سرمایه می‌شوند.

مجموع مانده حساب های جاری و سرمایه برابر است با خالص وام یا استقراض.

این رقم همچنین معادل مانده حساب مالی به اضافه یک اختلاف آماری می‌شود. حساب مالی دارایی ها و بدهی های مالی را به جای خریدها و پرداخت ها در حساب های جاری و سرمایه اندازه گیری می کند.

تعیین مهم‌ترین تراز حساب به سوالی که پرسیده می شود و کشوری که درباره آن سوال پرسیده می شود بستگی دارد. در ایالات متحده، دفتر تحلیل اقتصادی اطلاعات مربوطه به حساب های معاملات بین المللی را منتشر می‌کند.

حساب جاری شامل کالاها و خدمات به اضافه درآمدهای اولیه و ثانویه است.

درآمد اولیه شامل پرداخت‌های (بازده سرمایه گذاری مالی) مربوط به سرمایه گذاری مستقیم (بیش از 10٪ مالکیت یک کسب‌وکار)، سرمایه گذاری در سبدهای دارایی‌های مالی (بازارهای مالی) و غیره می‌شود.

پرداخت های درآمد ثانویه نیز کمک های مالی دولتی (کمک های خارجی) و پرداخت های مستمری بازنشستگی و حواله های خصوصی به خانوارهای سایر کشورها (به عنوان مثال، ارسال پول به دوستان و اقوام) را در بر می‌گیرد.

حساب سرمایه شامل مبادلات دارایی‌هایی مانند خسارات ناشی از بلایای بیمه شده، ابطال بدهی و معاملات مربوط به حقوق مانند حق استفاده از مواد معدنی، علامت تجاری یا حق امتیاز است.

مانده حساب‌های جاری و سرمایه میزان تاثیرپذیری اقتصاد از سایر نقاط جهان را تعیین می کنند، در حالی که حساب مالی (که دارایی های مالی را به جای محصولات یا جریان درآمد دنبال می‌کند) نحوه تامین مالی آن‌ها را توضیح می دهد. اصولاً مجموع مانده‌های سه حساب باید صفر باشد، اما معمولا به دلیل تفاوت داده‌های منبعی که برای حساب‌های جاری و سرمایه و حساب مالی استفاده می‌شوند، مقداری اختلاف آماری میان آن‌ها ایجاد می‌شود.

کسری تجاری زمانی ایجاد می‌شود که کشوری فاقد ظرفیت کارآمد برای تولید محصولات خود باشد – چه به دلیل کمبود مهارت‌ها و منابع برای ایجاد آن ظرفیت یا به دلیل ترجیح شهروندان کشور به خرید از کشور دیگر (مانند تخصص در کالاهای خود برای هزینه کمتر یا برای به دست آوردن کالاهای تجملاتی).

مزایای کسری تجاری

بارزترین فایده کسری تجاری این است که به کشور اجازه می دهد بیش از آنچه تولید می کند مصرف کند. کسری تجاری در کوتاه مدت می تواند به کشورها کمک کند تا از بروز کمبود کالا و سایر مشکلات اقتصادی جلوگیری کنند.

در برخی کشورها، کسری تجاری به مرور زمان خود را اصلاح می کند. کسری تجاری تحت رژیم نرخ ارز شناور فشار نزولی بر ارزش پول یک کشور ایجاد می کند. با ارزان تر شدن ارز داخلی، قیمت کالاهای وارداتی در کشوری که با کسری تجاری مواجه شده است گران‌تر می شود. مصرف کنندگان با کاهش مصرف محصولات وارداتی و گرایش به سمت جایگزین هایی که در داخل تولید شده‌اند به این گرانی واکنش نشان می دهند. کاهش ارزش پول داخلی هم‌چنین باعث می شود صادرات کشور در بازارهای خارجی ارزان‌تر و رقابتی‌تر شود.

کسری تجاری هم‌چنین ممکن است به این دلیل ایجاد شود که کشوری مقصد بسیار مطلوبی برای سرمایه گذاری خارجی است. به عنوان مثال، وضعیت دلار آمریکا به عنوان ارز ذخیره جهانی تقاضای زیادی را برای دلار آمریکا ایجاد می کند. افراد خارجی برای به دست آوردن دلار باید به آمریکایی ها کالا بفروشند. بر اساس گزارش وزارت خزانه داری ایالات متحده، سرمایه گذاران خارجی تا اکتبر 2019 بیش از چهار تریلیون دلار در اوراق قرضه خزانه داری سرمایه‌گذاری کرده بودند. سایر کشورها برای خرید آن اوراق خزانه‌داری مجبور بودند مازاد تجاری انباشته ای با ایالات متحده ایجاد کنند که مجموع آن‌ها به بیش از چهار تریلیون دلار می‌رسید. ثبات کشورهای توسعه یافته به طور کلی سرمایه‌ها را به جذب می کند، در حالی که کشورهای کمتر توسعه یافته باید نگران فرار سرمایه باشند.

معایب کسری تجاری

کسری تجاری ممکن است در دراز مدت مشکلات اساسی برای اقتصاد ایجاد کند. بدترین و آشکارترین مشکل کسری تجاری این است که ممکن است شکل‌گیری نوعی استعمار اقتصادی را تسهیل کند. اگر کشوری به طور مداوم کسری تجاری داشته باشد، شهروندان سایر کشورها وجوه کافی را برای خرید تمام ابزارهای سرمایه در آن کشور را به دست می‌آورند که ممکن است به معنای انجام سرمایه گذاری های جدیدی باشد که باعث افزایش بهره وری و ایجاد شغل می شوند. با این حال، این وضعیت معمولا صرفاً شامل خرید مشاغل موجود، منابع طبیعی و سایر دارایی ها می‌شود. اگر این خریدها ادامه یابد، سرمایه گذاران خارجی در نهایت مالک تقریباً همه چیز در آن کشور خواهند شد.

ایجاد کسری تجاری با نرخ مبادله ارز ثابت معمولاً بسیار خطرناک تر است. در رژیم نرخ مبادله ارز ثابت، کاهش ارزش پول غیرممکن است و احتمال تداوم کسری تجاری بیشتر می‌شود و بیکاری ممکن است به میزان قابل توجهی افزایش یابد. بر اساس فرضیه کسری دوقلو، بین کسری تجاری و کسری بودجه نیز ارتباطی وجود دارد. برخی از اقتصاددانان معتقدند که یکی از دلایل بحران بدهی اروپا کسری تجاری مداوم برخی از اعضای اتحادیه اروپا با آلمان بود. نرخ‌های مبادله ارز دیگر بین کشورهای منطقه یورو قابل تنظیم نیستند و کسری تجاری را در این منطقه به مشکل جدی تری تبدیل می کنند.

مثالی از دنیای واقعی

ایالات متحده از سال 1975 تاکنون دارای بزرگترین کسری تجاری جهان بوده است. در ایالات متحده، میزان واردات و مصرف تجهیزات الکترونیکی، مواد خام، نفت و سایر اقلام وارداتی به طور قابل توجهی بیشتر از میزان صادرات و فروش آن‌ها به کشورهای دیگر بوده است.