دولت قصد دارد با تشکیل سازمان بازرگانی به جای وزارتخانه، مجلس را دور بزند / می خواهند با تشکیل این سازمان، فاطمی امین را نگه دارند
بحث تفکیک و ادغام وزارت صمت داستان قدیمی است و سابقه‌ای طولانی دارد؛ بارها سه حوزه صنعت، معدن و تجارت از یکدیگر تفکیک و یا ادغام شده است. آخرین بار هم در آبان ماه که بحث استیضاح وزیر صمت مطرح بود، خبر تفکیک وزارت صمت به دو وزارتخانه جدا مطرح شد و با اعتماد مجدد مجلس به فاطمی‌امین به فراموشی سپرده شد و حالا دولت سیزدهم به جای وزارتخانه به دنبال تشکیل سازمانی با محوریت بازرگانی و تجمیع بخش‌های تجاری وزارت صمت و جهاد کشاورزی است.
اقتصادآنلاین - فاطمه جوادی؛ روز گذشته رییس‌جمهور لایحه دو فوریتی تشکیل سازمان بازرگانی و تنظیم بازار را به مجلس ارسال کرد. در این لایحه پیش‌بینی شده که سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان و شرکت بازرگانی دولتی ایران از وزارتخانه‌های صنعت، معدن و تجارت و جهاد کشاورزی جدا و به سازمان بازرگانی و تنظیم بازار ملحق شوند.
احسان خاندوزی، وزیر اقتصاد نیز درباره جزییات تشکیل سازمان بازرگانی اظهار کرد که این سازمان زیر نظر مستقیم رئیس‌جمهور ایجاد می‌شود تا سیاست‌گذاری و تنظیم بازار را به صورت متمرکز پیش رود و حقوق مصرف کننده و قیمت‌ها مدیریت شود. به گفته خاندوزی این سازمان منجر به فربه شدن دولت نمی‌شود و از ظرفیت‌های موجود استفاده خواهد شد که البته باید منتظر تصمیم نهایی مجلس نیز باشیم.
همانطور که از عنوان این سازمان مشخص است دولت با تشکیل این سازمان به دنبال سیاست همیشگی خود یعنی قیمت‌گذاری و تنظیم بازار است، سیاستی که همواره با افزایش قیمت‌ها اعمال می‌شود و نتیجه مثبتی هم ندارد. به نظرمی‌رسد ایجاد سازمان جدید با این هدف آن هم در شرایط کسری بودجه و نیاز به اختصاص هزینه‌های جدید، تاثیری بر وضعیت بازرگانی کشور نداشته باشد.
برای بررسی این مو ضوع گفت‌و‌گویی با نمایندگان مجلس داشته‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
لطف‌الله سیاهکلی، عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی در این زمینه به اقتصادآنلاین گفت: بازرگانی بخش بسیار مهمی در تنظیم بازار، نیاز روزانه مردم، کنترل کیفیت و قیمت، وادرات و صادرات است و کار زیادی در این بخش وجود دارد، قبلا هم که وزارت بازرگانی بود، نمی‌توانست وظایف خود را انجام دهد. به نظرم سازمان برای این کار کوچک است و قطعا تشکیل آن کارایی ندارد.
سیاهکلی افزود: الان معاون وزیر مسئول این کار است، نمی‌تواند کار انجام دهد، امور بازرگانی ما یک وزارتخانه نیاز دارد و باید از وزارت صمت جدا شود، وگرنه سازمان مشکلی را حل نمی‌کند و بعد از مدتی مجبور به تغییر آن می‌شویم. درست مطالعه کنیم، درست تصمیم بگیریم و عمل کنیم، بررسی باید دقیق باشد و شتاب‌زده نباشد.
وی ادامه داد: دولت قرار بود وزارت صمت را به دو وزارتخانه تفکیک کند که این کار را نکرد. مجلس موافق وزارت بازرگانی است، وزارت صمت وزین و بزرگ شده و نمی‌توانند از پس آن بربیایند، بازرگانی عملا تعطیل است، تولید مشکلات زیادی دارد، وضعیت خودرو را دارید می‌بینید، معلوم است که نمی‌رسند و توان این کار را ندارند.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس بیان کرد: به نظر من طرح این موضوع کلا بازی است تا وزیر صمت را نگه دارند، خب وزیر صمت را اصلا نگه دارید، بازرگانی هم تفکیک شود، باز وزیر صمت نمی‌تواند، این وزارتخانه را اداره کند، این وزارتخانه اگر در حد یک معاونت و یا اداره هم شود، باز فاطمی‌امین نمی‌تواند آن را اداره کند. برای چه کشور را معطل آدم‌ها می‌کنیم، باید آدم‌ها را جا‌به‌جا کنیم، آدمی که ناتوان است را حذف کنیم و آدم توانمند بیاوریم. این‌ها بازی سیاسی است، من سردرنمی‌آورم.
سیاهکلی گفت: ما براساس تخصص و اردات‌مان به مردم و کشور حرف می‌زنیم، سیاسی حرف نمی‌زنیم، براساس تخصص و تجربه می‌گویم که آقای فاطمی امین در حد معاون وزیر هم نمی‌تواند عمل کند. این که برای حفظ فاطمی‌امین می‌خواهیم وزارت صمت را تبدیل به وزارت صنعت و معدن و یک سازمان بازرگانی کنیم، قطعا اشکال دارد و اگر قرار است تفکیک شود، حتما باید وزارت بازرگانی ایجاد شود.
غلامرضا مرحبا، عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز در این خصوص به اقتصادآنلاین گفت: بحث استقلال بازرگانی از موضوعاتی است که هم در دولت قبل و هم فعلی مدت طولانی برای تشکیل آن گره افتاده است. شخصا موافق احیای وزارت بازرگانی بودم، چون یکی از مزیت‌های عمده کشورمان در تجارت و بازرگانی است. در حالی که وزارت صنعت، معدن و تجارت ما در اصل ۴ وزارتخانه است که سابق بر این وزارت صنایع، وزارت معادن و فلزات، صنایع سبک و سنگین و وزارت بازرگانی داشتیم، همه این‌ها الان در کنار هم قرار گرفتند، با این منطق که سیاست‌گذاری یکسانی برای حمایت از صنعت و بازرگانی انجام گیرد. این منطق شاید در زمان خودش درست بود، اما الان بخش بازرگانی به محاق رفته و مورد غلفت قرار گرفته است.
مرحبا افزود: شخصا امیدوار بودم که وزارت بازرگانی احیا شود و ما در امور بازرگانی که از جمله مزیت‌های عمده برای کشور و سودآور و ارزآور است، مستقل شویم. در بعضی از شهرستان‌ها معمولا بیش از ۵۰ درصد اشتغال در بخش اصناف و یا تجارت است، لذا امیدوار بودم که وزارت بازرگانی احیا شود که این اتفاق نیفتاد.
وی ادامه داد: صرف‌نظر از این که عنوان چه باشد و البته از شرح وظایف سازمان بازرگانی و سیاست‌گذاری‌ها در این رابطه اطلاعی ندارم، امیدوارم یک راهکاری اندیشیده شود که درخصوص بخش بازرگانی مستقل تصمیم‌گیری شود و این حوزه به رسالتی که در اقتصاد و معیشت مردم دارد، برسد.
این نماینده مجلس در واکنش به این موضوع که نگرانی‌هایی مبنی بر تمرکز روی واردات با تشکیل سازمان بازرگانی وجود دارد، گفت: این موضوع منطقی نیست و نباید این طور فکر کنیم، ما یک بخش تجارت خارجی داریم که بخشی از آن صادرات و بخشی دیگر واردات است. من اصلا این را نمی‌پذیرم که یک وزارتخانه یا سازمان درست کنیم و یا نکنیم، از ترس این که مبادا واردات انجام شود. این بستگی به سیاست و نحوه مدیریت دولت دارد که چه حجم از تجارت ما را واردات و چه حجمی از آن را صادرات تشکیل دهد، این دغدغه را منطقی نمی‌دانم و به نظرم موضوعیت ندارد. آن چیزی که برای ما مهم است سازمان است و سازوکار مناسبی برای مدیریت آنچه که سیاست کشور است. همچنین خود سیاست‌گذاری هم اهمیت دارد که منافع ما چه چیزی را می‌طلبد و در چه مزیت داریم، می‌توانیم صادرات کنیم و یا باید واردات کنیم، این‌ها را اقتصاد تعیین می‌کند. این که بیاییم وزارتخانه را ایجاد کنیم و یا از بین ببریم از ترس این که واردات انجام بشود و یا نه، شخصا این بحث را نمی‌پسندم.
مرحبا درخصوص عدم امکان نظارت مجلس بر موضوع بازرگانی با تشکیل سازمان، تصریح کرد: تشکیل سازمان راهکاری است که این مسائل دور زده شود. با توجه به امکان عدم همراهی مجلس، مخصوصا همکارانی که اساسا با تفکیک وزارت صمت و ایجاد وزارت بازرگانی مخالف هستند (یک اکثریت موافق این نیستند) باید جلسات کارشناسی و توجیهات لازم شکل بگیرد و مجلس اقناع شود که آیا این موضوع به نفع کشور است یا نه، آن موقع است که نمایندگان می‌توانند تصمیم بگیرند که موافقت و یا مقاومت کنند.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: شخصا فکر می‌کنم که اگر احیا شود، کمک خواهد کرد، با این حال نظرات متکثر است. ضمن این که ما هنوز نمی‌دانیم این سازمانی که می‌خواهد تاسیس شود، دستور کارش چیست و قرار است چه اتفاقی بیفتد، این‌ها باید مشخص شده و به مجلس ارائه شود تا نمایندگان قانع شوند که به نفع کشور است.
