کاهش تولید یا آمارسازی جواد اوجی؟
ادعاهای وزیر نفت دوباره خبرساز شد؛ جواد اوجی آمار و اطلاعاتی در حوزه تولید وصادرات نفت اعلام کرده که با اما و اگرهای بسیاری همراه بوده و به دور از واقعیت های موجود در صنعت نفت است.
به گزارش خبرنگار اقتصادآنلاین؛ ادعای جدید وزیر نفت، دوباره جنجالی شد. جواد اوجی در مصاحبه‌ای گفته است: «ما مشتریان زیادی برای نفت خام سبک ایران داریم به‌طوری که از این نوع نفت برای عرضه کم داریم. ایران در همه حوزه‌ها از جمله صنعت نفت و گاز به پیشرفتی خیره‌کننده رسیده و تولید نفت وارد کانال روزانه ۳ میلیون بشکه شده است.»
اغراق در بازار داغ مشتریان نفت سبک
سخنان جواد اوجی درباره‌ی مشتریان بسیار نفت سبک تا حدودی اغراق‌آمیز به نظر میآید. مشتریان نفت سبک ایران بیش از نفت سنگین است اما صف خریداران نفت سبک ایران و کمبود نفت سبک برای عرضه، دور از واقعیت است. تولید نفت سبک به مراتب کمتر از نفت سنگین است اما به گفته کارشناسان، بازار نفت سبک نیز به داغی آنچه که وزیر نفت می‌گوید نیست و ایران نفت سبک بدون خریدار نیز دارد. بیشترین آمار صادرات نفت متعلق به نفت سنگین است که به پالایشگاه‌های چین صادر می‌شود.
تناقض‌گویی وزیر نفت
این نخستین بار نیست مسئولان وزارت نفت درباره‌ی تولید و صادرات و فروش و مشتریان نفت ایران، آمار غیرواقعی ارائه می‌کنند. اوجی از تولید روزانه ۳ میلیون بشکه نفت خبر داده درحالی‌که او شهریورماه در مصاحبه‌ی تلویزیونی گفته بود: «با اقدامات مؤثری که در میادین نفتی اعم از خشکی و دریا، حفاری چاه‌های جدید، تعمیر چاه‌ها و تعمیرات، بازسازی و نوسازی تأسیسات و مراکز جمع‌آوری نفت انجام شده، امروز ظرفیت تولید نفت به قبل از تحریم‌ها یعنی به بیش از سه میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه رسیده و در عملکرد و تولید با این میزان مشکلی نداریم.» حال چندین پرسش مطرح است؛ چرا به یک‌باره تنها کمتر از 6 ماه تولید نفت ایران 800 هزار بشکه کاهش یافته است؟ آیا ظرفیت تولید نفت 3 میلیون 800 هزار بشکه است اما تنها 3 میلیون بشکه تولید می‌شود؟ آیا آمارها ساختگی است یا میزان تولید نفت ایران کاهش یافته است؟ چرا وزیر نفت شفاف درباره‌ی تولید نفت سخن نمی‌گوید؟
آمارهای ساختگی نفتی
براساس گزارش رسمی اوپک تولید نفت ایران 2 میلیون و 550 هزار بشکه در روز بوده و از این مقدار یک میلیون و 650 هزار بشکه مصرف داخلی است و باقی آن صادر شده است. اما آمارهای داخلی، مصرف پالایشگاهی را حدود 1800 هزار بشکه نشان می‌هند. با استناد به این آمار می‌توان نتیجه گرفت که ایران ظرفیت تولید بیش از 3 میلیون بشکه نفت روزانه را دارد اما به‌دلیل تحریم‌ها و مشکلات صادرات، تنها 2 میلیون و 550 هزار بشکه تولید می‌کند.
تحقق تنها 56 درصد از بودجه نفتی
محسن خجسته‌مهر، مدیرعامل شرکت ملی نفت نیز از افزایش 40 درصدی فروش نفت خبر داده اما آمار مرکز پژوهش‌های مجلس بیانگر مسئله دیگری است. براساس آماری که به‌تازگی مرکز پژوهش‌های مجلس منتشر کرده، در شش ماهه نخست سال 401 تنها 56 درصد بودجه نفتی کشور محقق شده است. با استناد به همین آمار، ایران در خوشبینانه‌ترین حالت ممکن کمتر از 800 هزار بشکه نفت در روز فروخته است.
سرابی به‌نام توسعه میادین نفت و گاز
وزیر نفت درحالی از پیشرفت خیره‌کننده ایران در صنعت نفت و گاز سخن گفته که کشورهای همسایه بی‌محابا درحال برداشت از میادین مشترک هستند و ایران به‌دلیل تحریم‌ها و عقب‌ماندگی در توسه میادین نفت و گاز؛ برداشت بسیار ناچیزی نسبت به رقبای خود انجام می‌دهد. شاید جالب باشد بدانید که اوجی علاوه‌بر آمارسازی به‌دنبال تفاهم‌نامه‌های نمایشی نیز است. وزیر نفت تاکنون چندین تفاهم‌نامه با شرکت‌های روسی امضا و آن را دستاوردی مهم برای دولت سیزدهم معرفی کرده است. اما باید پذیرفت از این دست تفاهم‌نامه‌ها در ۲ دهه گذشته بسیار امضا شده‌اند ولی در عمل، ویترینی برای نمایش‌های نفتی بوده است. به باور بسیاری از کارشناسان، تفاهم‌نامه یک سند غیرالزام‌آور است که در آن، دو طرف از علاقه‌ی خود برای توسعه یک میدان نفتی یا گازی و یا پروژه‌ای نفتی خبر می‌دهند. به آن ابراز علاقه کرده و در نهایت، امضای خود را روی این علاقه مشترک‌شان به ثبت می‌رسانند. تاکنون این تفاهم‌نامه‌ها در هیچ دولتی منجر به توسعه میادین نفت و گاز ایران نشده است.
هیچ سهم صنعت نفت از آمارسازی
اوجی و معاونانش درحالی درباره‌ی ظرفیت تولید و فروش و صادرات و توسعه صنعت نفت آمارسازی می‌کنند که می‌دانند این آمارها تنها دستاورد نمایشی برای دولت سیزدهم است و هیچ خروجی برای صنعت نفت و گاز ایران نخواهد داشت.
