علائمی که نشان می دهد با یکی از بیماری های کبد دست و پنجه نرم می کنید / دوری از طب سنتی برای درمان

علائم شایع بیماری کبد روی پوست و بدن

به گزارش اقتصاد آنلاین، کبد یکی از مهم‌ترین اندام‌های درونی بدن و تقریبا به اندازه توپ فوتبال است که درست زیر قفسه‌سینه سمت راست شکم قرار گرفته است. کبد وظیفه هضم غذا و دفع مواد سمی و زاید از بدن را برعهده دارد.

بیماری‌ های کبدی می‌توانند ارثی و ژنتیکی باشند، به این معنا که فرد با آن‌ها متولد شده است. البته عوامل مختلف دیگری هم مثل ویروس، مصرف الکل و چاقی می‌توانند در بروز انواع بیماری‌ های کبدی و آسیب کبدی نقش داشته باشند.

بعد از ابتلا به بیماری به‌مرور زمان، شرایطی که به کبد آسیب می‌زنند وخیم‌تر شده و موجب زخم کبد و سیروز کبدی می‌گردند. در نتیجه کبد از کار می‌افتد و ممکن است خطر مرگ را برای بیمار به‌دنبال داشته باشد. اما با تشخیص و درمان زودهنگام می‌توان روند از کار افتادن کبد را متوقف نمود.

وظیفه کبد چیست؟

کبد سنگین‌ترین عضو بدن با وزن بین ۱.۷ تا ۳ کیلوگرم است که در سمت راست بدن قرار گرفته و رنگی صورتی تا قهوه‌ای دارد. این عضو رتبه دوم بزرگ‌ترین عضو بدن را پس از پوست به خود اختصاص داده و بزرگ‌ترین اندام داخلی بدن به‌شمار می‌آید.

اگر برایتان سؤال است که کبد در کجا قرار دارد باید بگوییم این اندام بومرنگ‌شکل در سمت راست معده، سمت راست و فوقانی شکم و زیر دیافراگم قرار گرفته است.

نحوه کارکرد کبد چیست؟

این اندام مواد سمی را از خون دفع کرده، میزان قند خون سالم را حفظ و انعقاد خون را تنظیم می‌کند. کبد یکی از اندام‌های اصلی و ضروری بدن به شمار می‌رود که علاوه‌بر موارد گفته‌شده، بیش از ۵۰۰ وظیفه حیاتی در بدن دارد. در ادامه برخی از مهم‌ترین وظایف و کارکردهای مهم کبد را آورده‌ایم:

تولید آلبومین: آلبومین پروتئینی است که مانع از نفوذ مایعات موجود در جریان خون به بافت‌های اطراف می‌شود. علاوه بر آن هورمون‌ها، ویتامین‌ها و آنزیم‌های کل بدن را جابه‌جا می‌کند.

تولید صفرا: صفرا مایعی حیاتی برای گوارش و جذب چربی‌ها در روده کوچک محسوب می‌شود.

تصفیه خون: همه جریان خونی که از شکم و روده‌ها خارج می‌شوند، از کبد عبور می‌کنند. به ‌این ترتیب مواد سمی، فراورده‌های جانبی و سایر مواد مضر را از بدن دفع می‌کند.

تنظیم آمینواسیدها: تولید پروتئین‌ها به اسیدآمینه‌ها بستگی دارد. وظیفه کبد این است که مطمئن شود میزان آمینواسید خون به اندازه کافی باشد.

تنظیم انعقاد خون: عوامل انعقاد خون از طریق ویتامین K تولید می‌شوند و صرفا با کمک مایع صفرایی جذب می‌شود که کبد تولید می‌کند.

مقاومت در برابر عفونت‌ها: کبد به‌عنوان بخشی از فرایند فیلترینگ و تصفیه، باکتری‌ها را از جریان خون دفع می‌کند.

ذخیره‌سازی ویتامین و مواد معدنی: کبد مقادیر زیادی ویتامین آ، دی، ای، کا و ب ۱۲، آهن و مس را ذخیره می‌کند.

فراوری گلوکز: کبد، گلوکز اضافی (قند) را از جریان خون دفع کرده و آن را به‌عنوان گلیکوژن ذخیره می‌کند. در صورت نیاز کبد می‌تواند دوباره گلیکوژن را به گلوکز تبدیل کند.

=کبد سنگین‌ترین عضو بدن با وزن بین ۱.۷ تا ۳ کیلوگرم است که در سمت راست بدن قرار گرفته و رنگی صورتی و قهوه‌ای دارد.

عوامل مؤثر در بروز انواع بیماری های کبدی کدامند؟

تمام وظایفی که در بالا اشاره کردیم، بر کارکرد سایر اندام‌های بدن تأثیر می‌گذارند. به‌طوری‌که ابتلا به انواع بیماری‌های کبدی می‌تواند سلامت بدن را تحت تأثیر قرار دهد. برخی از این بیماری‌ها، آنزیم‌های کبدی را افزایش می‌دهند. بالا بودن آنزیم‌های کبدی نشانه تخریب سلول‌های کبدی یا التهاب کبدی است. نارسایی کبد یا از کار افتادن کبد به‌دلیل اختلال شدید در عملکرد کبد است.

هپاتیت B، C، مصرف بیش از حد الکل، سیروز کبدی، هموکروماتوز و سوتغذیه از جمله شایع‌ترین عوامل نارسایی مزمن کبدی به شمار می‌روند. مصرف بی‌رویه استامینوفن، ویروس‌های هپاتیت A، B و C، مصرف قارچ‌های سمی و وحشی و واکنش به برخی داروها می‌توانند باعث نارسایی حاد کبدی و از کار افتادن کبد شوند.

عوامل خطر انواع بیماری های کبد

اگر بخواهیم یک دسته‌بندی کلی داشته باشیم، باید گفت فاکتورها و عواملی که ریسک ابتلا به بیماری کبد را افزایش می‌دهند، عبارت‌اند از:

مصرف بی‌رویه الکل

چاقی

دیابت نوع ۲

تتو یا پیرسینگ بدن

تزریق مواد با سرنگ مشترک و آلوده

انتقال خون تا پیش از سال ۱۹۹۲

تماس با خون یا مایعات آلوده بدن

رابطه جنسی پرخطر

تماس با مواد شیمیایی یا سمی

سابقه خانوادگی بیماری کبد.

علل بیماری های کبد

بیماری کبدی بنا به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود. از جمله این دلایل می‌توان به عفونت، عوامل ژنتیکی، اختلال در سیستم ایمنی بدن، تومور سرطانی و عوامل دیگری که در زیر به‌طور خلاصه به آن‌ها می‌پردازیم، اشاره کرد:

۱. عفونت

انگل‌ها و ویروس‌ها موجب ایجاد عفونت شده و التهاب ایجاد می‌کنند که موجب اختلال در عملکرد کبد می‌شوند. ویروس‌هایی که به کبد آسیب می‌زنند، از طریق خون یا تماس جنسی، غذا یا آب آلوده و تماس مستقیم با فرد آلوده سرایت پیدا می‌کنند.

شایع‌ترین نوع عفونت کبدی، ویروس‌های هپاتیت هستند که عبارت‌اند از: هپاتیت A، هپاتیت B و هپاتیت C.

بیماری‌های کبدی انواع مختلفی دارند.

۲. ژنتیک

ژن ناهنجاری که از پدر یا مادر یا هردو آن‌ها به ارث رسیده باشد، می‌تواند موجب تشکیل مواد مختلفی در کبد و نهایت آسیب کبدی شود. بیماری‌های کبدی ژنتیکی عبارت‌اند از:

هموکروماتوز (Hemochromatosis): بیماری کبدی ارثی که به‌خاطر تجمع بیش‌ازحد آهن در بدن به وجود می‌آید. درد مفاصل، خستگی همیشگی، ناتوانی جنسی در آقایان، اختلالات قاعدگی در خانم‌ها، اختلال هورمون‌های جنسی، آریتمی قلبی، بیماری پانکراس از جمله علائم هموکروماتوز هستند.

بیماری ویلسون (Wilson’s disease): مصرف بیش از اندازه مس باعث ایجاد این بیماری ارثی می‌شود. درد در ناحیه شکم، استفراغ مداوم، بی‌اشتهایی، خستگی دائم و خونریزی بینی از جمله علائم این بیماری به شمار می‌آیند.

نقص آنتی تریپسین آلفا-1 (Alpha-1 antitrypsin deficiency)

سندروم گیلبرت: این سندروم موجب نقص کارکرد کبد می‌شود. زردی پوست، تهوع و اسهال، خستگی دائم و درد در ناحیه شکم از جمله علائم سندروم گیلبرت هستند که با آزمایش خون تشخیص داده می‌شود.

۳. ناهنجاری سیستم ایمنی

بیماری‌هایی که در آن‌ها سیستم ایمنی به اندام‌های خاصی از بدن حمله می‌کند (بیماری خود ایمنی)، روی کبد تأثیر می‌گذارند. از نمونه بیماری‌های کبد خود ایمنی می‌توان به هپاتیت خود ایمنی، سیروز صفراوی اولیه (Primary biliary cholangitis) و کلانژیت اسکلروزان اولیه (Primary sclerosing cholangitis) اشاره کرد.

مشاوره با متخصصان

گوارش و کبد

۴. تومور و غدد سرطانی

گاهی وجود توده در کبد و تومورهای سرطانی عامل ایجاد انواع بیماری‌های کبدی هستند:

سرطان کبد: در این بیماری سلول‌های کبدی با سرعت بالاتری تکثیر می‌شوند. احتمال ابتلا به سرطان کبد در هپاتیت B و C بیشتر است. سرطان کبد در زمره سخت‌ترین بیماری‌های کبدی قرار می‌گیرد و به دو نوع سرطان اولیه و سرطان ثانویه تقسیم می‌شود. در سرطان کبد اولیه، سلول‌های سرطانی در کبد ایجاد می‌شوند. اما در نوع ثانویه، سرطان از اندام‌های دیگری مثل معده، غدد لنفاوی و پستان‌ها به کبد گسترش پیدا می‌کند.

سرطان مجرای صفراوی

آدنوم کبد (ورم خوش‌خیم بافت غده‌ای).

هپاتیت B، C، مصرف بیش از حد الکل، سیروز کبدی، هموکروماتوز و سوتغذیه از جمله شایع‌ترین عوامل نارسایی مزمن کبدی به شمار می‌روند.

انواع بیماری های کبد

متأسفانه بیماری های کبدی انواع مختلفی دارند و هر یک به گونه‌ای به کبد آسیب می‌رساند. در ادامه با انواع بیماری‌های کبدی آشنا می‌شویم:

۱. بیماری کبد چرب

در حالت طبیعی، کبد کمی چربی دارد. زمانی‌که میزان چربی کبد بیشتر از حد طبیعی شود، می‌گوییم فرد مبتلا به کبد چرب شده است. انباشته شدن چربی در کبد با التهاب سلول‌های کبدی همراه خواهد بود و در نهایت به از کار افتادن کبد ختم می‌شود. درمان خانگی کبد چرب در کنترل این بیماری می‌تواند موثر باشد.

چاقی و اختلالات چربی خون، مصرف مشروبات الکلی، سوءتغذیه و تغذیه نامناسب، دیابت، مصرف داروهای حاوی کورتون مثل پردنیزولون و افراط در مصرف هورمون‌ها از جمله علل اصلی ایجاد بیماری کبد چرب هستند. در مجموع، بیماری کبد چرب دو نوع است:

بیماری کبد چرب الکلی (Alcoholic Fatty Liver Disease):

یکی از انواع کبد چرب، کبد چرب الکلی است که به آن استئاتوهپاتیت الکلی هم می‌گویند. همان‌طور که از اسمش پیداست، این بیماری در نتیجه‌ی مصرف بی‌رویه و اعتیاد الکل ایجاد می‌شود. کبد الکل ورودی به بدن را طی فرایندی می‌شکند و دفع می‌کند.

ترکیبات حاصل از فرایند شکستن الکل، باعث التهاب و ضعف سیستم ایمنی بدن می‌شوند. اعتیاد و مصرف بی‌رویه الکل باعث ابتلا به سیروز کبدی و نهایتا سرطان کبد می‌شود.

بیماری کبد چرب غیرالکلی (Nonalcoholic Fatty Liver Disease)

کبد چرب غیرالکلی ربطی به مصرف الکل ندارد و خود به دو نوع تقسیم می‌شود:

بیماری کبد چرب ساده: در بیماری کبد چرب ساده، خبری از التهاب جدی یا آسیب‌دیدگی سلول‌های کبدی نیست. فقط کبد کمی چربی تولید می‌کند، اما آن‌قدر پیشرفت نمی‌کند که خطرناک شود.

استئاتوهپاتیت غیر الکلی: استئاتوهپاتیت غیرالکلی به بافت کبدی آسیب می‌رساند. نتیجه التهاب و آسیب‌دیدگی سلول‌های کبد هم فیبروز یا اسکار کبدی خواهد بود. در صورت عدم درمان مناسب، آسیب‌دیدگی پیشرفت کرده و به سیروز کبدی یا سرطان کبدی ختم می‌گردد.

چنان‌چه فیبرهای کبدی بیمار مبتلا به کبد چرب دچار التهاب شوند، ریسک ابتلا به سیروز کبدی بیشتر می‌شود.

بیماری کبد چرب درجات مختلفی دارد که عبارت‌اند از:

کبد چرب گرید ۱

از انواع بیماری‌های کبد محسوب می‌شود که ناشی از رژیم غذایی ناسالم و حاوی قند زیاد است که اختلالی در عملکرد کبد ایجاد نمی‌کند. اما اگر کنترل نشود، ممکن است خطرناک باشد.

کبد چرب گرید ۲

مصرف بیش‌ از اندازه چربی، قند و الکل موجب بیماری کبد چرب گرید ۲ می‌شود که حادتر از کبد چرب گرید ۱ است. احتمال سکته قلبی یا مغزی در کبد چرب گرید ۲ بیشتر می‌شود. معمولا افراد دیابتی، مبتلایان به فشار خون بالا، افرادی‌ که اضافه وزن دارند و مصرف‌کننده‌های داروهای تاموکسیفن و متوترکسات بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری قرار می‌گیرند.

این بیماری، علائم و نشانه خاصی ندارد. اما درصورتی‌که در ناحیه فوقانی سمت راست شکم احساس درد می‌کنید و خستگی دائمی دارید، بهتر است به پزشک فوق تخصص کبد مراجعه کنید. تست عملکرد کبد یا آزمایش خون می‌توانند وجود بیماری کبد چرب گرید ۲ را تشخیص دهد.

نخستین قدم برای درمان کبد چرب گرید ۲، تغییر عادات غذایی بد و قطع مصرف الکل است. حذف مواد غذایی مضر، قطع کامل سیگار، الکل و قرص‌های مخدر در کنار سبک زندگی سالم و افزودن ورزش به برنامه روزانه از جمله روش‌های درمان کبد چرب گرید ۲ به شمار می‌روند.

کبد چرب گرید ۳

بی‌توجهی و نادیده گرفتن بیماری کبد چرب گرید ۱ و ۲ منجر به بیماری کبد چرب گرید ۳ می‌شود. این بیماری مشکلات زیادی برای صفرا ایجاد کرده و باعث ناراحتی قلبی و هپاتیت خود ایمنی در فرد می‌شود. در این مرحله میزان چربی کبد تا حدی بالا می‌رود که زخم‌هایی روی کبد (فیبروز کبدی) ایجاد می‌شود. کبد چرب گرید ۳ با سی‌تی اسکن، سونوگرافی و ام‌آر‌آی تشخیص داده می‌شود.

۲. کبد چرب بارداری

این بیماری اختلال نادری است که از هر ده هزار نفر یک نفر را مبتلا می‌کند. کبد چرب بارداری بیشتر در بارداری‌های دوقلو دیده می‌شود و معمولا در جنین پسر بیشتر از دختر رخ می‌دهد.

حالت تهوع و استفراغ، خستگی شدید و خواب‌آلودگی، زردی پوست و چشم‌ها، بی‌اشتهایی، درد در قسمت شکم یا بالای شکم از جمله نشانه‌های کبد چرب بارداری هستند. در صورت بروز هرکدام از این نشانه‌ها بهتر است به فوق تخصص کبد مراجعه کنید.

۳. سیروز یا تنبلی کبد

التهاب مزمن بافت کبد به هر دلیلی که ایجاد شده باشد، می‌تواند منجر به سیروز یا تنبلی کبد شود. زمانی‌که بافت کبد ملتهب باشد، آسیب‌دیدگی و تخریب بافتی صورت می‌گیرد. سپس کبد سراغ فرآیند بازسازی بافت‌های تخریب‌شده می‌رود. این فرایند تخریب و بازسازی که به‌صورت مزمن و مکرر انجام می‌شود، ساختار منظم کبد را از بین برده و به‌تدریج باعث ایجاد سیروز کبدی می‌شود.

از جمله عوامل اصلی ایجاد بیماری سیروز کبدی یا همان تنبلی کبد می‌توان به عوامل زیر اشاره کرد:

هپاتیت های ویروسی

کبد چرب

اعتیاد الکلی

بیماری ویلسون

انسداد ورید‌های کبدی

تنگی مجاری صفراوی

داروهای سمی.

سیروز کبدی درمان قطعی ندارد، اما با توجه به علت ایجاد آن می‌توان به بهبودی قطعی امید داشت. مثلا بیماری‌های کبدی خود ایمنی یا ویلسون که منجر به سیروز کبدی می‌شوند، قابل درمان هستند. البته تشخیص سریع و درمان به‌موقع نقش مؤثری در بهبودی تنبلی کبد دارند. 

در این ویدئو دکتر محمدحسن کاظمی، متخصص داخلی و فوق تخصص گوارش و کبد در مورد سیروز کبدی با شما صحبت می‌کند.

۴. بیماری اتوایمیون کبد

هپاتیت اتوایمیون یا خودایمنی کبد یکی از بیماری‌های التهابی کبد است که ویروسی هست یا نیست و مزمن شده‌است. در این بیماری، سلول‌های ایمنی بدن به کبد حمله می‌کنند (آن را بیگانه تلقی می‌کنند و در صدد از بین بردن آن برمی‌آیند) و باعث ایجاد التهاب در کبد می‌شوند. در این بیماری فرد ژن ابتلا به بیماری را دارد و معمولا با یک عامل (مانند ویروس) تحریک صورت می‌گیرد و بیماری مزمن کبدی ایجا می‌شود.

این بیماری نسبت به سایر بیماری‌های کبدی چندان شایع نیست. این بیماری ممکن است بدون علامت باشد و بعد از مدت‌های طولانی علامت ایجاد کند. معمولا با خستگی و بی‌حالی اول صبح خود را نشان می‌دهد.

۵. سرطان کبد

سرطان کبد زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های کبدی شروع به رشد سرطانی بکنند و شکل آنها تغییر کند. این عضو نقش سم‌زدایی را در بدن دارد و زمانی که سرطانی می‌شود نمی‌تواند به خوبی فعالیت کند و علائم سیستمیک در بدن نشان می‌دهد. سرطان کبد انواع مختلفی دارد و به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم می‌شود. این بیماری می‌تواند متاستاز هم بدهد و بخش‌های دیگر بدن را درگیر کند. این سرطان می‌تواند بسیار خطرناک باشد و معمولا غربالگری‌های زودهنگام در درمان و تشخیص به موقع نقش مهمی دارند.

از علائم سرطان کبد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد؛

کم شدن اشتها

زردی

بی‌حالی

تهوع و استفراغ

تب

خستگی و ضعف

۶. هپاتوما

سرطان سلول های کبد یا هپاتوما از دیگر بیماری‌های شایع کبد است که معمولا در اثر بیماری‌های مزمنی مانند هپاتیت ایجاد می‌شود. این بیماری مانند سرطان مجاری صفراوی خطرناک است و باید به موقع تشخیص داده‌شود. زمانی که سلول‌های عملکردی کبد سرطانی می‌شوند و فعالیتشان مختل می‌شود، بیماری هپاتوما ایجاد می‌شود. علائم این بیماری هم مانند علائم سرطان کبد است و ورم شکم هم ممکن است در آن دیده شود.

کبدی که سرطانی شده‌باشد نمی‌تواند به خوبی به فعالیت‌های خود بپردازد و معمولا از انجام وظایف مهمی مانند سم‌زدایی باز می‌ماند.

۷. فیبروز کبدی

فیبروز کبدی زمانی ایجاد می‌شود که کبد شما زخم شود و دائما خود را ترمیم کند. حتما روی پوست خود دیده‌اید که جای ترمیم رخم گاهی بر روی آن باقی می‌ماند. درون شکم هم به همین شکل، ممکن است که بعد از ترمیم‌های مداوم کبد، بافت فیبروز شود و از بین برود. فیبروز کبدی اگر جدی گرفته نشود و مدام پیشرفت کند، می‌تواند سیروز کبدی و سرطان کبد ایجاد کند. از طرفی این بیماری به علت‌های مختلفی تشکیل می‌شود که شایع‌ترین آنها کبد چرب الکلی و غیرالکلی است. از علائم بیماری فیبروز کبدی می‌توان به علائم شایع و مشترک بیماری‌های کبدی مانند تورم اندام‌ها، زردی، بی‌حالی، خستگی، درد شکمی و تهوع اشاره کرد.

یکی از علائم اصلی بیماری‌های کبدی زرد شدن پوست و سفیدی چشم‌هاست.

علائم بیماری کبد چیست؟

به نقل از mayoclinic، اگر برایتان سؤال است که چگونه بفهمیم کبدمان خوب کار نمی‌کند، باید بگوییم بیماری کبدی همیشه نشانه‌ها و علائم مشخصی ندارد. در صورت مشاهده مداوم نشانه‌هایی از جمله درد شدید شکم، یرقان، خونریزی، سردرگمی، خستگی و کاهش وزن حتما به متخصص گوارش و فوق تخصص کبد مراجعه کنید. برخی از علایم بیماری کبد و نشانه‌های کلی بیماری و علائم از کار افتادن کبد عبارت‌اند از:

زردی رنگ پوست و چشم‌ها

درد و تورم شکمی

تورم در پاها و قوزک پا

خارش پوست

ادرار تیره‌رنگ

مدفوع کم‌رنگ

خستگی مزمن

حالت تهوع یا استفراغ

بی‌اشتهایی

کاهش وزن

ضعف سیستم ایمنی بدن

مزه تلخی هنگام صبح در دهان

کبود شدن بی‌دلیل

خشکی دهان یا چشم

اختلال در تمرکز.

در صورت مشاهده مداوم علائمی مانند درد شدید شکمی، یرقان، خونریزی، سردرگمی، خستگی و کاهش وزن حتما به متخصص گوارش و کبد مراجعه کنید.

بیماری کبد چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک متخصص با بررسی سابقه فرد و انجام آزمایش‌های پزشکی و بررسی سبک زندگی فرد، می‌تواند بیماری کبد را تشخیص دهد. التهاب کبد و اختلال عملکرد کبد در آزمایش خون مشخص می‌شود. در اولین مرحله از تشخیص بیماری‌های کبدی، آزمایش عملکرد کبد انجام می‌شود. علاوه بر آزمایش عملکرد کبد آزمایش‌های زیر هم به تشخیص بیماری‌های کبدی کمک می‌کند:

شمارش کامل خون (CBC)

زمان پروترومبین (INR)

ارزیابی سطح آمونیاک خون.

سی‌تی‌اسکن

ام‌آر‌آی

سونوگرافی.

در آزمایش عملکرد کبد، سطح پروتئین‌ها، آنزیم‌های کبدی و بیلی‌روبین خون اندازه‌گیری می‌شود. فوق تخصص کبد برای تشخیص آسیب‌ ناشی از عفونت کبدی و بررسی عوارض جانبی داروها روی کبد، آزمایش عملکرد کبد را تجویز می‌کند. در موراد زیر برای تعیین سلامت کبدتان باید آزمایش عملکرد کبد را انجام دهید:

سابقه ابتلا به بیماری کبدی

علائم اختلال یا کم‌کاری کبد

مصرف بالای الکل

سابقه بیماری کیسه صفرا

دیابت

فشارخون بالا

کم‌خونی.

درمان بیماری های کبد چگونه است؟

به‌غیر از برخی عفونت‌های ویروسی مثل هپاتیت A و C، سنگ کیسه صفرا و مونونوکلئوز عفونی، اکثر بیماری‌های کبدی قابل درمان نیستند. بلکه صرفا باید با انتخاب سبک زندگی سالم و رژیم غذایی مناسب، این بیماری را کنترل و مدیریت کرد. در صورتی‌که بیماری کبدی پیشرفت کند، ممکن است به سیروز یا نارسایی کبد، یا حتی سرطان کبد تبدیل شود.

هر بیماری کبدی روش درمانی خاص خود را دارد. مثلا بیماری که سنگ صفرا دارد، باید کیسه صفرایش با عمل جراحی برداشته شود. یا بیمار هپاتیت A نیازمند مایعاتی است که سیستم دفاعی بدن را برای مبارزه با عفونت فعال کند.

در سایر بیماریهای کبدی با مراقبت پزشکی بلندمدت می‌توان پیامدهای این بیماری را به حداقل رساند. افرادی که از بیماری کبدی پیشرفته یا سیروز کبدی رنج می‌برند، باید جهت کنترل جذب پروتئین، دارو مصرف کنند. بهترین گزینه برای این بیماران، رژیم غذایی حاوی سدیم کم و قرص‌های ادرار‌آور است تا میزان احتباس مایعات به حداقل برسد.

اگر شکم بیمار آب بیاورد، مایعات اضافی را با سرنگ (پاراسنتز) از بدن او خارج می‌کنند. چراکه تجمع مایعات در شکم ممکن است منجر به عفونت شود. برای درمان پرفشاری سیاهرگ دروازه‌ای هم جهت کاهش خطر خون‌ریزی، بیمار تحت عمل جراحی قرار می‌گیرد. نهایتا آخرین گزینه برای آن دسته از مبتلایانی که کبدشان از کار افتاده است، پیوند کبد است.

درمان بیماری های کبد در طب اسلامی

طب اسلامی برخی توصیه‌ها در باب پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های کبدی دارد که برخی از آنها شامل این موارد هستند؛

ایستاده در شب آب ننوشید.

آب را ناگهانی ننوشید.

در بین غذا آب ننوشید.

در آب یخ نیندازید.

برخی از توصیه‌هایی که برای درمان بیماری‌های کبد در اسلام آمده‌است، شامل موارد زیر هستند؛

با یک لیوان آب ولرم افطار کنید (یا ناشتا یک لیوان آب ولرم بنوشید).

حجامت کنید.

طولانی در دستشویی ننشینید

توصیه نمی‌شود که بیماری‌های کبدی را تنها از طریق طب اسلامی یا طب سنتی انجام دهید و باید تحت نظر متخصص گوارش و کبد باشید.

سیروز کبدی می‌تواند منجر به بیماری سرطان سلول های کبدی شود.

روش‌های پیشگیری از انواع بیماری های کبد

با رعایت موارد زیر می‌توانید به مقدار زیادی از بروز انواع بیماری‌های کبد پیشگیری کنید:

در مصرف نوشیدنی‌های الکلی زیاده‌روی نکنید. شایع‌ترین علت بیماری کبد در بیشتر نقاط دنیا سوءمصرف الکل است. با کاهش مصرف نوشیدنی‌های الکلی، خطر ابتلا به بیماری‌های کبد ناشی از مصرف الکل را به حداقل می‌رسانید.

از رفتارهای پر ریسک مثل برقراری روابط جنسی پرخطر، انجام تتو و پیرسینگ روی بدن پرهیز کنید.

به‌هیچ‌وجه از سرنگ مشترک برای تزریق استفاده نکنید.

سعی کنید با مایعات بدن فرد مبتلا به هپاتیت B و C تماس نداشته باشید.

اگر در محیط‌های خطرناک قرار دارید که ریسک عفونت در آن‌ها بالاست، می‌توانید واکسن هپاتیت A و B بزنید.

سعی کنید با داشتن رژیم غذایی سالم، کنترل وزن و ورزش از بیماری کبد چرب پیشگیری کنید.

پیش از صرف غذا حتما دست‌های خود‌ را بشویید.

حین استفاده از مواد شیمیایی سمی و حشره‌کش‌ها، حتما دستکش، ماسک و کلاه محافظ بپوشید تا مواد شیمیایی از طریق پوست وارد بدن‌تان نشوند.

از مصرف بی‌رویه و بدون نسخه پزشک داروها اجتناب کنید.

هرگز دارو را با نوشیدنی‌های الکلی نخورید.

در ادامه به برخی از سوالات پرتکرار درباره بیماری کبدی پاسخ داده‌ایم.

بیماری کبد چیست؟

بیماری‌های کبد به بیماری‌هایی گفته می‌شوند که در اثر آنها کبد نمی‌تواند به خوبی به فعالیت خود برسد و دچار نقص می‌شود. برخی از بیماری‌های کبدی شامل موارد ذیل هستند؛ بیماری کبد چرب (که خود انواع مختلفی دارد، مانند؛ کبد چرب گرید ۱، کبد چرب گرید ۲، کبد چرب گرید ۳، کبد چرب الکلی و کبد چرب غیر الکلی)، سرطان کبد، سرطان مجاری صفراوی، سرطان سلول‌های عملکردی کبد یا هپاتوما، فیبروز کبدی، سیروز کبدی، هپاتیت و انواع مختلف آن.

بیماری کبد چرب چگونه به وجود می آید؟

از نام این بیماری می‌تواند به ماهیت آن پی برد. زمانی می‌گوییم که یک فرد به بیماری کبد چرب مبتلا است که در کبد او چربی بیش از حد انباشته شود. وقتی این اتفاق می‌افتد، سلول‌های کبدی نمی‌توانند به خوبی کار خود را انجام دهند و فعالیت کبد مختلف می‌شود. در این مواقع کبد ممکن است به مرور زمان از کار بیفتد. کبد چرب در اثر موارد مختلفی ایجاد می‌شود و می‌تواند در کمال سادگی خطرناک باشد.

بیماری عفونت کبد چگونه است؟

گاهی ممکن است که سلول‌های کبدی آلوده شوند. یکی از انواع عفونت کبد عفونت‌های ویروسی هستند که هپاتیت دسته‌ی مهمی از آنهاست. این بیماری باعث التهاب کبد در اثر فعالیت ویروس می‌شود. هپاتیت از بیماری‌های خطرناک و عفونی است.

گاهی نیز ممکن است که عامل آلوده کننده‌ی کبد ویروس نباشد و کبد توسط باکتری‌ها، آغازیان و عوامل آلوده‌کننده‌ی دیگر به عفونت دچار شود. گاهی نیز این عفوت خود را به شکل آبسه‌ی کبدی نشان می‌دهد.

بیماری التهاب کبد چه نام دارد؟

التهاب کبد همان هپاتیت است که می‌تواند ویروسی و غیر ویروسی باشد. زمانی که هپاتیت ویروسی باشد، یک عامل خارجی باعث ایجاد التهاب در آن شده‌است که به هر روشی توانسته‌است وارد بدن شده و ایجاد بیماری‌زایی بکند. اما اگر هپاتیت ویروسی نباشد، می‌تواند در اثر حمله‌ی سلول‌های دفاعی خود بدن ایجاد شده‌باشد. در چنین مواقعی می‌گوییم که کبد دچار هپاتیت خودایمنی شده‌است. معمولا علائم این التهاب کبد در انواع مختلف آن مشابه است و دشواری‌های مشابهی را برای بیمار ایجاد می‌کند.

بیماری کبد چرب الکلی چگونه است؟

بیماری کبد چرب غیر الکلی نوعی از بیماری کبد چرب است که به علت مصرف زیاد الکل ایجاد نشده‌است. این بیماری می‌تواند به نوبه‌ی خود خطرناک باشد. بیماری کلد چرب الکلی بیماری است که در اثر مصرف زیاد الکل ایجاد می‌شود. متابولیسم الکل به عهده‌ی کبد است و این ماده را می‌شکند و دفع می‌کند. اگر از این ماده زیاد استفاده شود، کلد تحت فشار قرار می‌گیرد و کم کم از بین می‌رود. سیروز کبدی یکی از مهم‌ترین نتایج این بیماری است.

بیماری کبد چه علائمی دارد؟

کبد ما اگر بیمار باشد، علائمی از خود نشان می‌دهد که در بیشتر بیماری‌های کبد مشترک است. مثلا پوست و ملتحمه‌ی چشم به احتمال زیاد زرد می‌شود زیرا بیلی روبین در بدن تعادل ندارد. از طرفی فرد بی‌حال می‌شود چون بزرگ‌ترین عضو گرانولار بدن آسیب دیده است. همچنین ممکن است خستگی مفرط هم از علائم بیماری‌های کبد باشد. تغییر رنگ مدفوع و بزرگ شدن شکم هم می‌توانند بروز کنند. گاهی نیز خارش و مشکلات پوستی بروز می‌کنند.

علائم بیماری کبد و طحال چیست؟

بیماری‌های کبد و طحال از آن دسته بیماری‌هایی هستند که ممکن است که آنها را با علائمی مانند بزرگ شدن شکم، بی‌حالی و زردی ببینیم. از آنجایی که این دو عضو بدن به هم ارتباط دارند، اگر دچار مشکل شوند می‌توانند بر روی هم اثر بگذارند و علائم مشابه هم ایجاد کنند. یکی دیگر از علائمی که بسیار در این بیماری‌ها شایع است، درد شکمی است. درد شکمی و آب آوردن شکم می‌توانند در نارسایی کبد و بیماری‌هایی طحال بروز کنند.

عامل بیماری کبد چرب چیست؟

چربی موجود در کبد که افزایش پیدا کند، کبد چرب می‌شود. در این حالت می‌گوییم که فرد به بیماری کبد چرب دچار شده‌است که یکی از بیماری‌های مستهلک در طول مدت زمان است. اگر این بیماری درمان نشود و جدی گرفته نشود، ممکن است که باعث ایجاد بیماری‌هایی مانند سیروز کبدی و یا حتی سرطان کبد بشود.

راهنمای مراجعه به پزشک

کبد یکی از اندام‌های حیاتی بدن است که نقش بسیار مهمی در سلامت بدن ایفا می‌کند، به‌همین‌خاطر، مراقبت از آن اهمیت زیادی دارد. برخلاف این باور عمومی که کبد محل ذخیره مواد سمی بدن است، باید بگوییم که وظیفه کبد پردازش سموم وارد شده به بدن و دفع مواد زاید است. انتخاب سبک زندگی و رژیم غذایی سالم کمک می‌کند تا در برابر ابتلا به انواع بیماری‌های کبدی مقاوم شوید. در ضمن ورزش را فراموش نکنید.

از آن‌جا که بیماری های کبدی بر سلامت کل بدن تأثیر دارد، بهتر است از علائم بیماری‌های کبدی آگاه باشید. اگر بیماری‌های کبدی سریع تشخیص داده شود قابل درمان هستند، اما اگر این بیماری‌ها وخیم شوند و تبدیل به سیروز کبدی یا سرطان شوند، در اغلب موارد قابل درمان نیستند.

از این رو تشخیص زودهنگام بیماری‌های کبدی و اقدام به درمان در زمان درست اهمیت زیادی دارد. اگر سبک زندگی سالمی ندارید یا علائم بیماری کبدی را در خود مشاهده کردید، باید هر چه سریع‌تر به فوق تخصص کبد مراجعه کنید.