قرارداد گازی 10 ساله ترکیه و عمان در سایه ضعف دیپلماسی ایران
در حالی که ایران قافیه‌ی صادرات گاز را باخته، کشورهای همسایه، در حوزه‌ی صادرات گاز تلاش می‌کنند؛ همانطور که به تازگی عمان توانسته یک توافق 10 ساله با ترکیه امضا کند که براساس آن ترکیه سالانه به میزان ۱.۴میلیارد متر مکعب گاز طبیعی از عمان وارد خواهد کرد. همین موضوع نشان‌دهنده‌ی ضعف در دیپلماسی گازی ایران است.
به گزارش خبرنگار اقتصادآنلاین، در شرایطی که ایران با ادعای دارا بودن دومین ذخایر بزرگ گاز طبیعی دنیا، در تأمین گاز داخلی خود نیز با چالش‌های جدی مواجه شده، کشورهای وارد کننده‌ی گاز برای خرید این منبع انرژی روی ایران حساب نمی‌کنند و به کشورهای همسایه روی آورده‌اند.
فاتح دونمز، وزیر انرژی ترکیه، امروز در کنفرانسی که در استانبول برگزار شد، خبر این توافق با عمان را اعلام کرد و گفت: «هیأتی از شرکت انرژی دولتی بوتاش برای این توافق، در عمان به سر می‌برد.»
سهم صادرات گاز ایران منفی است
دونمز همچنین اعلام کرد ترکیه نشست گازی در روزهای ۱۴ و ۱۵ فوریه به همراه کشورهای تأمین کننده گاز و کشورهای مصرف کننده اروپایی برگزار می‌کند. او در این خصوص اظهار کرد: «ما کشورهای تأمین کننده از خاورمیانه، مدیترانه، خزر و آسیای میانه را با کشورهای مصرف کننده از اروپا در یکجا گردهم می‌آوریم.»
ایران در این نشست گازی حضور ندارد و این خود نشان می‌دهد که ایران در بازی جهانی صادرات گاز کجا ایستاده است.
با حجم عظیم ناترازی گاز داخلی، ایران همان اندک صادرات خود را نیز متوقف کرد، صادراتی که در شرایط تحریم می‌توانست ارزآوری نسبتاً خوبی برای کشور داشته باشد. اما مصرف افسارگسیخته‌ی گاز خانگی و صنعتی، سوء مدیریت منابع گازی، عدم توسعه‌ی میادین و البته سایه‌ی سنگین تحریم‌ها بر سر منابع گازی ایران سبب شد تا کشور در تأمین گاز داخل نیز با مشکلات جدی‌ای روبرو شود چه برسد به صادرات آن.
در حالی که ایران در انتظار زمستان سخت اروپا بود، خود در این تله گرفتار شد و نه تنها در حوزه‌ی صادرات عقب‌گردی جدی داشت بلکه در تأمین گاز داخل نیز با مشکلات عدیده‌ای روبه رو شد که گذر از آن، باتوجه به سوء مدیریت‌ها، مصرف شدید گاز خانگی و نبود برجام، کاری نسبتاً بعید به نظر می‌رسد.
ضعف در ارتباطات بین‌الملل صادرات گاز را تحت شعاع قرار داد
این در حالی است که ایران با دارا بودن ذخایر عظیم گاز، در مقابل کشوری همچون ترکیه که اتکایش تنها روی سوآپ گاز است، نقشی منفعل ایفا می‌کند؛ چندی پیش پوتین و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهوری ترکیه، در قزاقستان دیدار کرده و درخصوص ایجاد یک هاب گاز بین‌المللی با یکدیگر گفتگو و به توافق رسیدند. اگرچه روسیه و ترکیه در زمینه‌های مختلفی از جمله در سوریه، با هم مشکلاتی داشتند اما با این اقدام نشان دادند که روابط استراتژیک خود را حفظ کرده‌اند. همین موضوع نشان می‌دهد که مشکلات گاز ایران ناشی از ارتباطات ضعیف بین‌المللی است.
کشوری همچون ترکیه علی‌رغم اینکه ذخایر گازی ندارد و تنها بر سوآپ تکیه زده توانسته با روابط استراتژیک قوی خود به هاب گازی منطقه بدل شود در حالی که ایران با موقعیت ترکیه فاصله‌ی بسیار زیادی دارد و در حال حاضر با ناترازی ۲۵۰میلیون متر مکعبی داخلی دست و پنجه نرم می‌کند.
در حالی که کشورهای همسایه مانند عمان، قطر و... در حال بستن قراردادهای سنگین گازی هستند، ایران تنها به توافق‌نامه‌ی سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان بسنده کرده که از همین محل نیز در فصول سرد، برای تأمین گاز مناطق شمال شرقی خود استفاده می‌کند.
در حال حاضر که وضعیت ناترازی گاز در داخل به اوج خود رسیده است، تنها راه پیش‌روی ایران، توافق و بازگشت برجام است تا بتواند در از سرمایه، تکنولوژی و دانش جهانی برای توسعه‌ی میادین و افزایش صادرات و به دست آوردن بازارهای نفت و گاز بهره ببرد.
