مومیایی کردن در مصر برا حفظ جسد؟ نه! دلیلش این است!
مدتها اعتقاد بر این بود که مصریان باستان از مومیایی کردن به عنوان راهی برای حفظ اجساد پس از مرگ استفاده میکردند. با این حال، نمایشگاه "موزه آینده" نشان میدهد که هرگز چنین نبوده است و در عوض این تکنیک دفن راهی برای هدایت متوفی به سمت الوهیت بوده است.
به گزارش اقتصاد آنلاین به نقل از تابناک باتو، محققان موزه منچستر در دانشگاه منچستر انگلیس در حین آماده سازی نمایشگاهی به نام "مومیاییهای طلایی مصر" که در اوایل سال آینده افتتاح میشود، این تصور غلط رایج را در رابطه با مومیایی کردن مصریان برجسته کردند و آن را زیر سوال بردند.
کمپبل پرایس، متصدی موزه مصر و سودان، به Live Science گفت: «این موضوع میتواند عقاید و افکار بسیاری از افراد را در رابطه با مومیایی کردن ۱۸۰ درجه تغییر دهد.».
اما چگونه این تصور غلط برای مدتهای طولانی در بین همگان رواج یافت؟
پرایس گفت که ایده غرب در رابطه با مومیایی کردن تحت تاثیر نظرات محققان دوره ویکتوریا قرار داشت که به اشتباه تشخیص دادند که مصریان باستان مردههای خود را به روشی مشابه با حفظ ماهیها نگه داری میکردند. اما استدلال آنها چه بود؟ هر دو فرآیند حاوی یک عنصر مشابه بودند: نمک.
پرایس گفت: «ایده این بود که ماهی صرفاً برای خورده شدن در آینده به این شیوه نگهداری میشوند. بنابراین، آنها فرض کردند که هدف آنچه که با بدن انسان در طی مومیایی کردن انجام میشود نیز مانند حفظ ماهیها است.»
با این حال، ماده نمکی که مصریان باستان استفاده میکردند با نمکی که برای حفظ صید روز استفاده میشد، تفاوت داشت. این ماده معدنی طبیعی (ترکیبی از کربنات سدیم، بی کربنات سدیم، کلرید سدیم و سولفات سدیم) که به نام ناترون شناخته میشود، در اطراف بستر دریاچهها در نزدیکی رود نیل فراوان بود و به عنوان یک عنصر کلیدی در مومیایی کردن عمل میکرد.
پرایس گفت: «ما همچنین میدانیم که از ناترون در مراسمهایی که در معابد و برای مجسمههای خدایان برگزار میشد نیز به عنوان یک عامل پاک کننده استفاده میشد.»
پرایس گفت که ماده دیگری که معمولاً با مومیاییها مرتبط است عود خوشبو است که به عنوان هدیهای به خدایان ارائه میشد.
پرایس گفت: «به کندر و مر (نوعی صمغ) نگاه کنید؛ آنها در داستانهای عیسی مسیح به عنوان هدیهای از سه مرد خردمند هستند. ما دریافتیم که در تاریخ مصر باستان، کند و مر همچنین هدایای مناسبی برای یک خدا بودند.»
وی افزود: «حتی کلمه عود در مصر باستان "senetjer" بود و در لغت به معنای "الهی ساختن" است. وقتی در معبدی عود میسوزانید، در واقع فضا را الهی میکنید. اما وقتی از رزینهای خوشبو و مواد عود روی بدن استفاده میکنید، بدن را خدایی میکنید و آن را به موجودی خداپسند تبدیل میکنید. پس شما لزوماً آن را برای آینده حفظ نمیکنید.»
مانند مصریان، مصر شناسان ویکتوریایی نیز معتقد بودند که متوفی در زندگی پس از مرگ به بدن خود نیاز خواهند داشت، که این امر اعتبار بیشتری به موضوع مومیایی کردن میبخشد.
پرایس گفت: «مصرشناسان ویکتوریایی معتقد بودند که اجساد برای زندگی پس از مرگ خود به بدن خود نیاز داشتند، اما مسالهای دیگر این موضوع را زیر سوال میبرد که شامل برداشتن اندامهای داخلی پیش از مومیایی کردن بود. من معتقدم که این موضوع معنای عمیق تری دارد و اساساً در مورد تبدیل بدن به یک مجسمهی الهی است؛ زیرا بدن فرد مرده دگرگون شده است.»
باستان شناسان اغلب مومیاییهایی را پیدا میکنند که در کنار تابوتهایی قرار گرفته اند که شباهت فرد متوفی را نشان میدهد.
پرایس گفت: «در زبان انگلیسی، ماسک چیزی است که هویت شما را پنهان میکند؛ اما پرتره هویت را آشکار میکند. در رابطه با تابوتهای مصریان نیز ماسکها تصویری ایده آل به شکل الهی میدهند.»
به عنوان بخشی از این نمایشگاه، موزه تعدادی ماسک دفن، پرترههای تابلویی و تابوتخانههای مرتبط با تدفینهای مصر باستان را به نمایش میگذارد که شواهد بیشتری از اهداف اصلی مومیایی کردن ارائه میدهد.
نمایشگاه «مومیاییهای طلایی مصر» از ۱۸ فوریه ۲۰۲۳ در موزه منچستر به نمایش گذاشته میشود. موزه همچنین کتابی را با همین عنوان منتشر کرده است.