سرطان، ارمغان طلای سیاه برای مردم عسلویه
آمار بالای سقط جنین و سرطان ارمغان نفت برای مردم عسلویه است. اما این پایان تراژدی طلای سیاه نیست؛ 70 درصد مرجان‌های خلیج فارس به‌دلیل آلایندگی نفتی از بین رفته‌اند و هزینه احیای آنها چندین برابر بودجه پروژه‌های منطقه ویژه پارس است.
اقتصادآنلاین_نجمه جمشیدی؛ دریا و ساحلی با نخل‌های سر به فلک کشیده و جنگل‌های حرا و میراث تاریخی از هر شهری، بهشتی روی زمین می‌سازد حال تصور کنید به این منابع، طلای سیاه نیز افزوده شود. اما حکایت عسلویه متفاوت است؛ طلای سیاه بلای جان این شهر شده و ادامه زندگی برای ساکنان آن غیرممکن شده است.به‌گفته رییس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست زندگی در عسلویه غیرممکن و اسفبار است اما مدیر منطقه اقتصادی پارس نظر دیگری در این‌باره دارد. او در مصاحبهای گفته است: «آب و هوای عسلویه خوب است.» سکینه الماسی، نماینده پیشین مجلس نیز از آمار بالای سقط جنین و سرطان در شهرستان عسلویه خبر داده است.
خاموشی فلرها هنگام سفر مسئولان
عیسی کلانتری، رئیس پیشین سازمان حفاظت محیط زیست در گفت‌وگو با «اقتصاد آنلاین»، عسلویه را غیرقابل سکونت برای انسان‌ها می‌داند و می‌گوید:«در سفری که به عسلویه داشتم بیش از 6 ساعت نتوانستم آنجا دوام بیاورم. گازهای همراهی که می‌سوختند نفس انسان را به شماره می‌انداختند. بازدید من به‌صورت سرزده بود، برخی می‌گفتند در زمان بازدید مسئولان فلرها را خاموش می‌کنند تا آلایندگی کمتر باشد. آلودگی هوا تنها معضل منطقه پارس جنوبی نیست، مسئله دیگر ورود پساب صنعت نفت بدون پالایش و تصفیه به دریا است. آب داغ بدون هیچ فیلتری به‌راحتی وارد دریا می‌شود.»
سلامت مردم در اولویت نیست
کلانتری با اشاره به اینکه در پروژه‌هایی که تعریف می‌شود، حاضر به اختصاص بودجه برای حفاظت محیط زیست نیستیم، عنوان می‌کند:«سرمایه‌گذاری در حوزه نفت کامل نیست چراکه مسئولان این حوزه حاضر به سرمایه‌گذاری در بخش محیط زیست نیستند، آنها این کار را صرفه‌جویی می‌دانند درحالی‌که برای جبران خسارت محیط زیست مجبور به هزینه حتی تا 10 برابر خواهیم بود. مسئولان در جریان وضعیت عسلویه قرار دارند اگر سلامت مردم در اولویت بود در این چند سال شاهد این اتفاقات نبودیم. سرطان ریه شایع‌ترین بیماری در این منطقه است اما آماری از آن منتشر نمی‌شود.»
آلایندگی 90درصدی واحدهای منطقه ویژه پارس
کلانتری وضعیت زندگی منطقه عسلویه را اسفناک توصیف می‌کند و می‌گوید:«موجودات زنده برای تنفس به هوا نیاز دارند، هنگامی‌که هوا آلوده باشد ترکیبات آلاینده وارد بدن می‌شوند و مشخص است که این اتفاق موجب بیماری‌های مختلف می‌شود. در این میان نیز سازمان حفاظت محیط زیست هیچ کاری نمی‌تواند انجام دهد. سازمان اگر اعمال قانون کند، قانونگذار حاضر به اجرای حکم نیست. توجیح اجرا نکردن قانون بحث درآمد کشور از صنعت نفت است. واقعیت این است که قوه‌ی قضاییه نیز نمی‌تواند حکم دهد. اگر شما بخواهید اعمال قانون کنید، 90درصد واحدهای تولید گاز و پتروشیمی منطقه ویژه پارس باید تعطیل شود. متاسفانه در صنعت نفت بر تولید نفت و گاز سرمایه‌گذاری می‌کنند و بخش مربوط به سلامت و محیط زیست را قیچی یا حذف می‌کنند. مسئولان صنعت نفت می‌توانستند با حدود 5 میلیارد سرمایه‌گذاری، عسلویه پاکی داشته باشند اما ترجیح دادند که این مبلغ صرفه‌جویی شود.»
خطر انقراض بیخ گوش مرجان‌های خلیج فارس
نفت سال‌هاست بلای جان خلیج فارس شده است. حیات آبزیان در این منطقه به خطر افتاده و در این میان نیز کشورهای تولیدکننده نفت در آلایندگی گوی سبقت را از یکدیگر ربوده‌اند. تحقیقات نشان می‌دهد، مرجان‌های دریایی خلیج فارس درحال نابودی هستند و بسیاری از آبزیان دچار تغییر ژنتیک شده‌اند. کلانتری در این‌باره می‌گوید:«همین حالا بخش عمده‌ای از مرجان‌های خلیج فارس به‌دلیل گرمایش آب خلیج فارس از بین رفته است. آب خلیج فارس گرم و آلوده شده و به‌جرأت می‌توان گفت که بیش از 70درصد مرجان‌های خلیج فارس مرده‌اند، هزینه‌ی احیای این مرجان‌ها بیش از هزینه طرح‌های نفتی عسلویه است.»
نفت بدون ارزیابی محیط زیست
در این سال‌ها بسیاری از پروژه بدون ارزیابی زیست محیطی اقدام به کلنگ‌زنی و اجرای پروژه می‌کنند. این اتفاق در صنعت نفت نیز رخ می‌دهد، کم نیستند پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌هایی که بدون مجوز محیط زیست احداث شده‌اند. کلانتری در این‌باره می‌گوید:«بسیاری از طرح‌ها به اصطلاح زیرمیزی رد و شروع به کار می‌شوند. پس از شروع طرح برای ارزیابی محیط زیست اقدام می‌کنند، به نوعی محیط زیست را در عمل انجام شده قرار می‌دهند.»
پالایشگاه‌هایی بدون تصفیه‌خانه
فلرینگ بزرگترین مشکل زیست محیطی عسلویه است، پس از آن تصفیه ناقص پساب‌های نفتی در پالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌هاست. نکته قابل توجه اینجاست که پالایشگاه‌های منطقه ویژه پارس باوجود دولتی بودن در تصفیه‌خانه بسیار ضعیف عمل کرده و براساس آمار سازمان تصفیه پساب آنها ناقص انجام می‌شود و تنها یک پالایشگاه دارای تصفیه‌خانه کامل است. سازمان حفاظت محیط زیست بارها نسبت به آلایندگی در عسلویه هشدار داده است اما گوش شنوایی برای آن وجود ندارد.
منطقه ویژه پارس
منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس (عسلویه) در جنوب شرقی استان بوشهر در حاشیه خلیج فارس در ۳۰۰ کیلومتری جنوب شرقی بندر بوشهر و واقع درگستره جغرافیایی شهرستان کنگان قرار دارد و حدود ۱۰۵ کیلومتر از میدان گازی پارس جنوبی که در میان خلیج فارس واقع شده (دنباله حوزه گنبدشمالی قطر) فاصله دارد. این منطقه اقتصادی در سال ۱۳۷۷ طبق مصوبه شورای عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی برای بهره‌برداری از منابع نفت و گاز حوزه پارس جنوبی و انجام فعالیت‌های اقتصادی در زمینه نفت و گاز و پتروشیمی در محدوده نوار ساحلی عسلویه و خلیج نایبند به وسعت ۳۰ هزار هکتار تأسیس شد.
سازمان منطقه ویژه اقتصادی پارس، به نمایندگی از وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران وظیفه اداره و راهبری حوزه عملیاتی پارس جنوبی، پارس کنگان و پارس شمالی را بر عهده دارد؛ فعالیت‌های اصلی شامل تعریف، تصویب (طراحی، اجرا، بهره‌برداری و نگه‌داری) ایجاد و احداث زیر ساخت‌های عمومی است. این سازمان شامل سه منطقه پارس یک (پارس جنوبی) شامل ۱۴هزار هکتار، منطقه پارس دو (پارس کنگان) با ۱۶هزار هکتار و منطقه سه (پارس شمالی) با۱۶هزار هکتار مساحت هدف پشتیبانی از طرح توسعه بزرگترین میدان گازی جهان (میدان گازی مشترک پارس جنوبی) ونیز۵میدان گازی گلشن، فردوس، مند، پارس شمالی و فرزاد در سال۱۳۷۷ تأسیس شده‌است.
