کمبود ویتامین b12 چه بلایی سر بدن می آورد؟+ دلیل و درمان

علائم کمبود ویتامین B12 و خواص آن + منابع غنی ویتامین B12

به گزارش اقتصاد آنلاین، ازجمله علائم کمبود ویتامین b12، خستگی بدن، تغییر خلق‌و‌خو، مشکلات جسمی و عصبی‌ست که به وفور در افراد جامعه شاهد آن هستید. بنابراین خوب است برای جلوگیری از بروز علائم کمبود ویتامین b12، این ماده مغذی را در رژیم غذایی خود جای دهید و به‌صورت روزانه آن را دریافت کنید. این ویتامین برای ساخت DNA و گلبول‌های قرمز بسیار مهم است و به پشتیبانی سیستم عصبی کمک می‌کند.

ویتامین b12 به‌طور طبیعی در غذاهای حیوانی، از جمله گوشت قرمز، ماهی تازه، گوشت مرغ، تخم‌مرغ تازه و لبنیات یافت می‌شود. توصیه می‌شود این مواد مغذی را به‌صورت منظم در برنامه غذایی خود جای دهید تا دیگر با کمبود ویتامین b12 مواجه نشوید. در این مطلب تمام آنچه را که لازم است از عوارض کمبود ویتامین b12 و تاثیر آن بر بدن بدانید، برای شما بازگو خواهیم کرد.

کمبود ویتامین b12 چه مشکلاتی برای ما به‌وجود می‌آورد؟

کمبود ویتامین b12 ممکن است بین ۱.۵ تا ۱۵ درصد افراد را تحت تاثیر قرار دهد. این کمبود می‌تواند باعث ایجاد طیف وسیعی از علائم شود که بر سلامت روحی و جسمی فرد تاثیر می‌گذارد. برای جلوگیری از بروز علائم کمبود ویتامین b12، مصرف منظم مواد غذایی حاوی این ویتامین بسیار مهم است.

به همین دلیل اگر شخصی از محصولات حیوانی استفاده نکند، باید منابع گیاهی این ویتامین را به رژیم غذایی خود اضافه کند. این مواد شامل غلات غنی‌شده، شیرهای گیاهی، نان و مخمر غذایی هستند.

از آن‌جا که علائم کمبود ویتامین b12  مشابه با سایر علائم کمبودهای غذایی و مشکلات سلامتی‌ست، ممکن است افراد متوجه مشکلات کمبود این ویتامین نشوند. بنابراین آگاهی از تمامی علائم کمبود ویتامین b12 می‌تواند به افراد در شناسایی درست کمبود این ویتامین و انجام اقدامات لازم برای درمان آن، کمک کند. در ادامه، علائم کمبود ویتامین b12 و علل آن را بررسی خواهیم کرد.

علائم کمبود ویتامین ب

سوزن‌سوزن‌شدن دست‌ها یا پاها

کمبود ویتامین b12 ممکن است باعث گزگز دست‌ها یا پاها شود. این ویتامین نقشی اساسی در سیستم عصبی ایفا می‌کند و عدم وجود آن می‌تواند باعث ایجاد مشکلات هدایت عصبی یا آسیب عصبی در افراد شود. در سیستم عصبی، ویتامین ب۱۲ به تولید ماده‌ای به نام میلین کمک می‌کند؛ میلین یک پوشش محافظتی‌ست که از عصب محافظت و به آن‌ها در انتقال احساسات کمک می‌کند. افرادی که دچار کمبود ویتامین b12 هستند، ممکن است میلین کافی برای پوشش اعصاب تولید نکنند. بدون این پوشش، سیستم عصبی آسیب می‌بیند و به گزگز دست‌ها یا پاها خواهد انجامید.

مشکلات در راه‌رفتن

با گذشت زمان، آسیب عصب محیطی ناشی از کمبود ویتامین b12 می‌تواند منجر به مشکلات حرکتی شود. در چنین شرایطی، بی‌حسی در پا و اندام‌ها، راه‌رفتن بدون استفاده از عصا را برای فرد دشوار می‌کند. همچنین، این افراد ممکن است دچار ضعف عضلانی و کاهش رفلکس شوند.

رنگ‌پریدگی پوست

پوست رنگ‌پریده یا زردرنگ که زردی نامیده می‌شود، ممکن است نشانه کمبود ویتامین b12 باشد. زردی زمانی ایجاد می‌شود که بدن فرد قادر به تولید گلبول قرمز به‌اندازه کافی نباشد. گلبول‌های قرمز خون که در زیر پوست، وظیفه تامین رنگ پوست را دارند؛ در نتیجه، کافی‌‌نبودن این سلول‌ها، در تغییر رنگ پوست به زرد موثر خواهد بود.

این ویتامین در تولید گلبول‌های قرمز خون نقش دارد و کمبود آن می‌تواند باعث کمبود گلبول‌های قرمز خون یا کم‌خونی مگالوبلاستیک شود که با زردی ارتباط دارد. همچنین این نوع کم‌خونی می‌تواند گلبول‌های قرمز خون را ضعیف کند که در نهایت در بدن با سرعت بیشتری تجزیه خواهند شد.

جالب است بدانید هنگامی که کبد، سلول‌های قرمز خون را تجزیه می‌کند، بیلی‌روبین آزاد می‌شود. بیلی‌روبین ماده‌ای مایل به قهوه‌ای‌ست که رنگ پوست را به زرد تغییر می‌دهد و مشخصه بیماری زردی‌ست.

خستگی

کم‌خونی مگالوبلاستیک به دلیل کمبود ویتامین b12 ممکن است منجر به احساس خستگی در فرد شود. توجه داشته باشید بدون وجود گلبول‌های قرمز کافی برای انتقال اکسیژن به بدن، فرد می‌تواند احساس خستگی مفرط کند.

 افزایش ضربان قلب

افزایش ضربان قلب هم می‌تواند ناشی از کمبود ویتامین b12 باشد. در چنین شرایطی، ممکن است قلب سریع‌تر از حالت عادی شروع به تپیدن کند تا کمبود گلبول‌های قرمز بدن را با افزایش پمپاژ خون، جبران کند.

کم‌خونی به قلب فشار می‌آورد تا حجم بیشتری از خون را به اطراف بدن منتقل کند و این کار را با سرعت بیشتری انجام دهد. این پاسخ، راهی‌ست که بدن اطمینان حاصل می‌کند اکسیژن کافی در تمام سیستم‌های بدن گردش می‌یابد و به همه اندام‌ها می‌رسد.

تنگی نفس

در دیگر علائم کمبود ویتامین b12، ممکن است فرد دچار تنگی نفس شود. می‌توان این مسئله را به کمبود گلبول قرمز و افزایش ضربان قلب هم مرتبط دانست. در چنین شرایطی، بهتر است برای تشخیص علل بیماری به پزشک مراجعه شود.

دهان‌درد

ویتامین ب۱۲ بر سلامت دهان و دندان هم تاثیر می‌گذارد. در نتیجه، کمبود ویتامین b12 ممکن است مشکلات دهانی از جمله گلوسیت (تورم و التهاب زبان)، زخم‌های دهان و احساس سوزش در دهان ایجاد کند. این علائم از آن‌جایی رخ می‌دهد که کمبود ویتامین b12 باعث کاهش تولید گلبول‌های قرمز خون می‌شود که نتیجه آن رسیدن اکسیژن کمتر به زبان است.

اختلال در قدرت تفکر یا استدلال

کمبود ویتامین b12 ممکن است باعث ایجاد مشکلات در تفکر شود که پزشکان از آن به‌عنوان اختلال شناختی یاد می‌کنند. این مسئله باعث مشکل در تفکر یا استدلال و ازدست‌دادن حافظه می‌شود. یک مطالعه، کمبود این ویتامین را با افزایش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر، زوال عقل و پارکینسون مرتبط می‌داند. کاهش میزان اکسیژن‌رسانی به مغز ممکن است مقصر اختلال در تفکر و استدلال باشد.

تحریک‌پذیری

کمبود ویتامین b12 می‌تواند بر روحیه فرد تاثیر بگذارد و به‌طور بالقوه باعث تحریک‌پذیری یا افسردگی ‌شود. برای پاسخ صددرصدی میان رابطه این ویتامین و سلامت روان، تحقیقات بیشتری در این باره لازم است. از جمله نظریه‌ها در ارتباط با ویتامین و سلامت روان آن است که ویتامین b12 به تجزیه ماده شیمیایی مغز به نام هموسیستئین کمک می‌کند. وجود هموسیستئین بیش ‌از حد در مغز ممکن است باعث مشکلات روحی شود.

حالت تهوع، استفراغ و اسهال

کمبود ویتامین b12 می‌تواند دستگاه گوارش را هم تحت تاثیر قرار دهد. کمبود گلبول‌های قرمز به این معنی‌ست که اکسیژن کافی به روده نمی‌رسد که ممکن است منجر به اسهال شود.

کاهش اشتها و کاهش وزن

در نتیجه مشکلات گوارشی، مانند حالت تهوع، افرادی که با کمبود ویتامین b12 مواجه هستند، ممکن است اشتهای خود را از دست بدهند. کاهش اشتها در طولانی‌مدت منجر به کاهش وزن می‌شود.

سخن پایانی و درمان کمبود ویتامین b12

بدن برای عملکردهای خود، از جمله ساختن گلبول‌های قرمز، به ویتامین b12 نیاز دارد. کمبود این ویتامین می‌تواند باعث ایجاد علائم جسمی و روانی از جمله مشکلات عصبی، خستگی و مشکلات مغزی شود.

اغلب علائم کمبود ویتامین b12 به دلیل کمبود گلبول‌های قرمز خون رخ می‌دهد و در نهایت اکسیژن‌رسانی بدن به‌خوبی انجام نخواهد شد. توجه داشته باشید که اکسیژن‌رسانی بدن برای بسیاری از جنبه‌های سلامتی از اهمیت بالایی برخوردار است.

همانند سایر مواد مغذی، بهترین روش دریافت ویتامین b12 برای اکثر افراد، رژیم غذایی‌ست. اگر فردی نتواند از رژیم معمول خود به اندازه کافی این ویتامین را دریافت کند، غذاهای غنی‌شده و سایر مکمل‌های غذایی می‌توانند به او کمک کنند.

در بیشتر موارد، پزشکان می‌توانند کمبود ویتامین b12 را درمان کنند. با‌این‌حال، افرادی که برای مدت طولانی از کمبود این ویتامین رنج می‌برند، امکان دارد با اثرات طولانی‌مدتی مانند آسیب عصبی مواجه شوند.